Rozporządzenie o ochronie danych osobowych dotyka wielu aspektów działalności gospodarczej, a szczególny wpływ nowych regulacji odnoszących się do ochrony danych osobowych z oczywistych względów daje się zauważyć w przepisach dotyczących zatrudnienia. W związku z postanowieniami ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych planowane są zmiany Kodeksu pracy. Jedna z tych zmian ma polegać na wyraźnym dopuszczeniu monitoringu w miejscu pracy przy zachowaniu szczególnych warunków.
Zgodnie z projektowanym zapisem, dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników lub ochrony mienia lub zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, pracodawca będzie mógł podjąć decyzję o wprowadzeniu szczególnego nadzoru nad miejscem pracy lub terenem wokół zakładu pracy w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu. W projekcie ustawy zmieniającej Kodeks pracy wyraźnie jednak wskazano, że monitoring nie będzie mógł stanowić środka kontroli wykonywania pracy przez pracownika. Jednocześnie zakazane będzie obejmowanie monitoringiem miejsc, które nie są przeznaczone do wykonywania pracy, w tym pomieszczeń sanitarnych, szatni, stołówek lub palarni.
Niewątpliwie kierunek zmian nie tyle zasługuje na aprobatę, co jest konieczny. Monitoring pracowniczy od dłuższego czasu, bez względu na lukę legislacyjną, jest w praktyce stosowany. Nie jest jednak pewne, czy projektowane zmiany rozwiążą pojawiające się faktycznie problemy, związane ze stosowaniem monitoringu. Aby jednak zrozumieć i ocenić projektowane zmiany, w pierwszej kolejności należałoby się odnieść do stanu obecnego.
Jak jest teraz
Dotychczas brak było w przepisach regulacji odnoszącej się wprost do stosowania przez pracodawcę monitoringu wizyjnego w zakładzie pracy. Był to jednak problem często poruszany przez sądy i komentatorów. Najczęściej monitoring definiowano jako czynności kontrolne sprawowane za pomocą środków technicznych takich jak komputery, kamery czy aparaty. Wśród przedstawicieli doktryny prawniczej przeważał pogląd dopuszczający stosowanie monitoringu pracowników jako narzędzia stanowiącego jeden ze sposobów realizacji prawa do nadzoru i kontroli pracownika przez pracodawcę. Rozbieżności co do jego dopuszczalności pojawiały się dopiero na poziomie wykonywania tego środka. Szczególne wątpliwości co do zgodności z prawem nasuwało prowadzenie przez pracodawcę stałego i nieprzerwanego monitoringu pracowników.
Niezależnie od rozstrzygnięcia tego zagadnienia, legalność stosowania monitoringu wizyjnego komentatorzy uzależniali od spełnienia szeregu warunków mających na celu ochronę dóbr osobistych pracownika i poszanowanie jego prawa do prywatności. Przede wszystkim chodzi o przestrzeganie przez pracodawcę przepisów obowiązującej obecnie ustawy o ochronie danych osobowych. W tym kontekście należy zauważyć, iż w świetle orzecznictwa monitoring wizyjny pozwalający na identyfikację osób fizycznych stanowi zbiór danych osobowych. Do tej pory stosowanie monitoringu musiało być również powodowane usprawiedliwionym celem pracodawcy oraz adekwatne i proporcjonalne do tego celu. Mogło nim być na przykład: