Więcej organizacji związkowych nie gwarantuje lepszej ochrony

W firmie działają dwa związki zawodowe. Jeden zrzesza ponad 50 proc. pracowników i ma statut organizacji reprezentatywnej. Drugi jest mniejszy, zrzesza jedynie 5 proc. załogi. Firma chce wprowadzić regulamin premiowania. Czy nowe zasady należy skonsultować z obiema działającymi w firmie organizacjami związkowymi?

Publikacja: 19.04.2018 06:00

Więcej organizacji związkowych nie gwarantuje lepszej ochrony

Foto: 123RF

Podejmując niektóre działania na gruncie prawa pracy pracodawca ma obowiązek uzgodnić zmiany z zakładową organizacją związkową. Jeżeli w firmie działa więcej niż jeden związek zawodowy, organizacje zakładowe przedstawiają pracodawcy wspólnie uzgodnione stanowisko. Przepisy nie określają wprost, w jakiej formie związki mają ustalić i przedstawić wspólne stanowisko. Ustawa o związkach zawodowych wskazuje jedynie, że te kwestie określa porozumienie zawarte przez organizacje związkowe (art. 30 ust. 4 ustawy o zz).

Brak wspólnego stanowiska

Przepisy nie wskazują generalnej zasady postępowania w przypadku, gdy działające w firmie organizacje związkowe nie przedstawią uzgodnionego stanowiska. Jednak w odniesieniu do najważniejszych porozumień zbiorowych przepisy przewidują alternatywny tryb postępowania, na wypadek gdyby działające w firmie związki zawodowe nie mogły dojść do porozumienia. Ma to na celu uniknięcie paraliżu i umożliwienie wprowadzenia np. regulaminu wynagradzania w sytuacji, gdy uzgodnienie stanowiska ze wszystkimi organizacjami związkowymi okaże się niemożliwe.

Taki alternatywny sposób działania jest przewidziany dla wprowadzenia m.in. regulaminu płac, regulaminów nagród i premiowania, regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, wydłużonych okresów rozliczeniowych, planu urlopów oraz wykazu prac szczególnie niebezpiecznych. Odrębny tryb jest też przewidziany dla wprowadzenia zakładowych układów zbiorowych pracy.

Brak wspólnego stanowiska organizacji związkowych może skutkować tym, że pracodawca będzie mógł wprowadzić zmiany samodzielnie. Taka sytuacja będzie mieć miejsce, jeżeli łącznie spełnione będą dwa warunki.

Pierwszym jest to, aby działające w firmie związki zawodowe nie przedstawiły pracodawcy wspólnego stanowiska w terminie 30 dni. Przepisy nie wskazują, od jakiego momentu liczyć te 30 dni. Aby uniknąć nieporozumie, pracodawca, przedstawiając związkom nowe zasady premiowania, powinien wyznaczyć termin na zajęcie stanowiska. 30-dniowy termin należy liczyć od dnia, w którym wszystkie działające w formie związki zawodowe zapoznały się z proponowanymi zmianami.

Drugim warunkiem jest to, aby w firmie działała nie więcej niż jedna organizacja reprezentatywna albo żeby dwie lub więcej organizacji reprezentatywnych nie zajęły wspólnego stanowiska. Jeżeli jest kilka związków, z których co najmniej dwa mają status reprezentatywnych, do uzgodnienia stanowisk wystarczy zgoda tych organizacji reprezentatywnych. Zatem mniejszy związek, który nie zgadza się ze zdaniem organizacji reprezentatywnych, może zostać „przegłosowany". Pracodawca musi uwzględnić stanowisko związków reprezentatywnych, nawet gdy mniejsze związki mają odmienne zdanie.

Jeżeli oba te warunki będą spełnione, pracodawca może wprowadzić zmiany samodzielnie. Stanie się tak, jeśli związki poinformują go, że nie są w stanie przedstawić wspólnego stanowiska albo jeśli w 30-dniowym terminie nie otrzyma on żadnej odpowiedzi.

Przed wprowadzeniem zmian pracodawca musi rozpatrzyć odmienne stanowiska związków zawodowych, jeśli organizacje je przedstawią. Nie musi brać ich pod uwagę, ale nie powinien pomijać tego pozornie mało istotnego kroku. Aby zapewnić spełnienie wymogów formalnych, w dokumentacji powinno znaleźć się potwierdzenie, że pracodawca rozpatrzył stanowiska organizacji związkowych.

Wspólna odmowa

Jeśli działające w firmie organizacje związkowe we wspólnym stanowisku nie wyrażą zgody na wprowadzenie nowych zasad premiowania, pracodawca nie może ich wdrożyć samodzielnie. Pozycja związków, choć negatywna, jest wspólnym stanowiskiem i wiąże pracodawcę. Aby wprowadzić nowe zasady premiowania, musi on zrobić to w formie zmian do indywidualnych umów o pracę.

Maciej Andrzejewski adwokat, prawnik w kancelarii CMS

Podejmując niektóre działania na gruncie prawa pracy pracodawca ma obowiązek uzgodnić zmiany z zakładową organizacją związkową. Jeżeli w firmie działa więcej niż jeden związek zawodowy, organizacje zakładowe przedstawiają pracodawcy wspólnie uzgodnione stanowisko. Przepisy nie określają wprost, w jakiej formie związki mają ustalić i przedstawić wspólne stanowisko. Ustawa o związkach zawodowych wskazuje jedynie, że te kwestie określa porozumienie zawarte przez organizacje związkowe (art. 30 ust. 4 ustawy o zz).

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego