W maju 2019 r. wpłynął do rektora Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach wniosek studenta tej uczelni, obywatela Stanów Zjednoczonych, o obniżenie lub w ogóle zwolnienie z opłaty czesnego za semestr letni V roku studiów prowadzonych w języku polskim na kierunku lekarskim. Wnioskodawca twierdził, że mając trójkę dzieci, nie jest w stanie ponosić dalej samodzielnie kosztów studiów – 56 tys. zł rocznie – a nawet kosztów bieżącego utrzymania rodziny. Do tej pory zaliczył przez cztery lata dziewięć semestrów, a obecnie grozi mu, że nie będzie w stanie ukończyć studiów.
Do takiej sytuacji doszło wskutek utraty możliwości uczestniczenia uczelni w programie pożyczkowym Departamentu Edukacji USA. 21 czerwca 2018 r. Śląski Uniwersytet Medyczny poinformował o wstrzymaniu od roku akademickiego 2018/2019 udziału uczelni w tym programie.
Czytaj także: Opłaty za studia niestacjonarne nie godzą w interes społeczny - wyrok WSA
Zgodnie z § 12 rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 5 czerwca 2018 r. w sprawie podejmowania i odbywania przez cudzoziemców studiów i szkoleń (...) rektor uczelni publicznej może obniżyć lub zwolnić całkowicie z opłat za studia cudzoziemca, którego dotknęło zdarzenie losowe, znalazł się w trudnej sytuacji materialnej lub podjął odpłatne studia na drugim kierunku, bądź też kształcenie w innej formie.
Rektor załatwił jednak wniosek odmownie. Uczelnia nie zapewniała środków z programu stypendialnego Departamentu Edukacji USA, a jej zobowiązania umowne dotyczą wyłącznie świadczenia usług edukacyjnych – wyjaśnił. Toteż utrata korzystania z programu nie może być uznana za zdarzenie losowe wpływające na sytuację materialną studenta. Poza tym wnioski o pożyczkę były każdorazowo rozpatrywane przez Departament Edukacji USA, a złożenie wniosku nie było tożsame z automatycznym jej przyznaniem. Nie można więc twierdzić, że było to stałe źródło finansowania studiów przez cały okres ich trwania. Zresztą znacząca część studentów nie miała w ogóle możliwości udziału w tym programie.