Unia Europejska chce ominąć weto podatkowe

Komisja Europejska ucieka się do traktatowej sztuczki, żeby zmusić globalne korporacje do płacenia podatków w krajach, w których osiągają zyski.

Aktualizacja: 17.07.2020 09:34 Publikacja: 16.07.2020 21:00

Unia Europejska chce ominąć weto podatkowe

Foto: AFP

Trybunał Sprawiedliwości UE anulował decyzję Komisji Europejskiej o konieczności zapłaty 13 mld euro przez Apple budżetowi Irlandii z tytułu niezapłaconych podatków. Sąd w Luksemburgu orzekł, że amerykański koncern postępował zgodnie z irlandzkim prawem. Dla Brukseli to potężny cios, bo walka z koncernami unikającymi podatków i rządami im to ułatwiającymi była jej flagowym projektem po kryzysie finansowym w 2008 r.

Teraz ta inicjatywa jest jeszcze bardziej paląca w obliczu najgłębszego kryzysu od II wojny światowej, gdy rządy szukają pieniędzy. Podobne dochodzenia jak w wypadku Apple KE prowadzi wobec wielu innych firm korzystających z preferencyjnych schematów podatkowych w Luksemburgu, Irlandii, Belgii czy Holandii. Może się jednak okazać, że niektóre z nich nie mają podstawy prawnej. Równolegle więc KE postanowiła zaproponować zmiany w prawie, żeby móc w przyszłości skutecznie walczyć z procederem unikania opodatkowania.

W praktyce polega ono na tym, że zagraniczne koncerny wybierają sobie siedzibę w kraju, który zaoferuje im niskie podatki, i zyski osiągane w pozostałych państwach UE transferują różnymi metodami do tego wybranego raju.

Pakiet 27 propozycji

– Niezależnie od tego orzeczenia prawnego istnieje zasadnicze pytanie dotyczące uczciwości podatkowej. Jak można uznać za uczciwe to, że jedna z największych firm na świecie była w stanie zapłacić najwyżej 1 proc. podatku od zysków w Europie, a przez wiele lat znacznie mniej? Tego nie można uznać za uczciwe – podkreślał Valdis Dombrovskis, wiceszef Komisji Europejskiej. Według niego globalne firmy cyfrowe muszą płacić należną im część podatków, o czym zresztą dyskutuje się na arenie międzynarodowej. Ponieważ jednak USA wycofały się z tego projektu, to UE proponuje reformy u siebie.

Przedstawiony przez KE pakiet podatkowy zawiera 27 konkretnych inicjatyw, w tym dotyczących uproszczenia podatków dla firm na wspólnym rynku. Natomiast z punktu widzenia koncernów cyfrowych najważniejsza jest propozycja nowelizacji dyrektywy o współpracy administracyjnej tak, żeby objęła ona też platformy internetowe. W efekcie państwa członkowskie automatycznie wymieniałyby między sobą informacje o dochodach osiąganych przez te podmioty, co ma wskazać, gdzie powinny one płacić podatki. Ponadto KE chce też jednego ogólnounijnego numeru VAT dla firm aktywnych na wspólnym rynku, a także zharmonizowania zasad określania przez państwa rezydencji podatkowej.

Artykuł 116 na ratunek

Komisja proponuje reformę kodeksu postępowania, który ma na celu przeciwdziałanie konkurencji podatkowej i szkodliwym praktykom podatkowym w UE. Proponuje również ulepszenia w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych do współpracy, dotyczącym państw spoza UE, które odmawiają przestrzegania uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym norm. Stanowi to zachętę dla państw trzecich do przyjęcia standardów dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych.

KE w przeszłości przedstawiała różne koncepcje uproszczenia systemu podatkowego w UE. Problem polega na tym, że w sprawach podatkowych obowiązuje jednomyślność, co uniemożliwia podjęcie decyzji likwidującej preferencje stosowane przez choćby jedno państwo. KE postanowiła obejść tę przeszkodę, odwołując się do art. 116 unijnego traktatu. Mówi on o tym, że KE może proponować inicjatywy legislacyjne wymagające głosowania kwalifikowaną większością, w sytuacji gdy dochodzi do istotnego zaburzenia na rynku wewnętrznym UE.

Trybunał Sprawiedliwości UE anulował decyzję Komisji Europejskiej o konieczności zapłaty 13 mld euro przez Apple budżetowi Irlandii z tytułu niezapłaconych podatków. Sąd w Luksemburgu orzekł, że amerykański koncern postępował zgodnie z irlandzkim prawem. Dla Brukseli to potężny cios, bo walka z koncernami unikającymi podatków i rządami im to ułatwiającymi była jej flagowym projektem po kryzysie finansowym w 2008 r.

Teraz ta inicjatywa jest jeszcze bardziej paląca w obliczu najgłębszego kryzysu od II wojny światowej, gdy rządy szukają pieniędzy. Podobne dochodzenia jak w wypadku Apple KE prowadzi wobec wielu innych firm korzystających z preferencyjnych schematów podatkowych w Luksemburgu, Irlandii, Belgii czy Holandii. Może się jednak okazać, że niektóre z nich nie mają podstawy prawnej. Równolegle więc KE postanowiła zaproponować zmiany w prawie, żeby móc w przyszłości skutecznie walczyć z procederem unikania opodatkowania.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze
Budżet i podatki
Polacy zmienili nastawienie do podatków. Zawinił Polski Ład