Notariusze nie chcą nagrywać swojej pracy

Senacka Komisja Ustawodawcza chce, by wszystkie czynności notarialne były nagrywane.

Aktualizacja: 06.03.2020 11:22 Publikacja: 05.03.2020 18:53

Notariusze nie chcą nagrywać swojej pracy

Foto: Adobe Stock

„Notariusz utrwala przebieg czynności notarialnych za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk" – propozycja takiego przepisu znalazła się w projekcie nowelizacji prawa o notariacie (druk 77). Rejenci mówią jej stanowcze: nie.

Tajemnice klientów

– Projekt, niezależnie od zastrzeżeń legislacyjnych, budzi poważne wątpliwości natury społecznej. Jest niebezpieczny dla dokonujących czynności notarialnych. Ingeruje dotkliwie w poufność i prywatność tego wszystkiego, co obywatele załatwiają u rejenta – komentuje notariusz Szymon Kołodziej, rzecznik prasowy Krajowej Rady Notarialnej.

Czytaj także: MS: co dokładnie zmienia się w przepisach o egzekucji komorniczej

I dodaje, że czynności notarialnych nie można porównywać z działaniami komornika. W tych niekiedy występuje element przymusu, np. przy egzekucji z udziałem policji. Obawia się więc, że zmiana nie będzie akceptowana społecznie.

– Proponowane zmiany legislacyjne dotkną głównie obywateli, dla których pomysł nagrywania przekazywanych notariuszowi w pełnym zaufaniu informacji będzie niewyobrażalny. Stawką w tej sprawie jest dobro naszych klientów, którzy nie życzą sobie inwigilowania ich życia prywatnego – mówi.

– Uchwalenie wskazanych rozwiązań byłoby policzkiem dla notariuszy, którzy przecież są zawodem zaufania publicznego. Te rozwiązania dawałyby możliwość dodatkowej kontroli kancelarii i stanowiły wyraz braku zaufania ustawodawcy do pracy notariuszy – mówi notariusz Wojciech Kamiński, partner we wrocławskiej kancelarii KBSR Kamiński Baranowska-Seweryn Rajewicz Staszowska Zembala.

– Domyślam się, że projekt to reakcja na nagłośnione nieprawidłowości dotyczące umów pożyczek zabezpieczonych na mieszkaniach, które podpisywane były w kancelariach. Za osoby, które nie dopełniają swoich obowiązków, nie powinno jednak odpowiadać całe środowisko. Proponowane rozwiązania są nieadekwatne i mogą stać w sprzeczności z tajemnicą notarialną – dodaje.

Zapytani o ocenę projektu prawnicy, którzy często towarzyszą swoim klientom w czynnościach przed rejentami, zauważają, że projekt jest dość nieprecyzyjny.

– Trudno jednoznacznie określić, co rozumieć przez przebieg czynności notarialnej, która ma podlegać nagrywaniu. W ścisłym znaczeniu to odczytanie i podpisanie aktu, pojawią się jednak wątpliwości, czy nie nagrywać całości spotkania i działań towarzyszących czynności notarialnej sensu stricto, w tym negocjacji – wskazuje mecenas Andrzej Lulka, partner zarządzający w kancelarii Andrzej Lulka i Wspólnicy.

Czy to współmierne?

W jego ocenie w pierwszym przypadku jeszcze można znaleźć uzasadnienie dla proponowanych rozwiązań, choć pojawia się pytanie o współmierność środków i czy stosować je do wszystkich czynności czy tylko do wybranych kategorii, ale przy szerszym rozumieniu zakresu rejestrowanej czynności notarialnej o racjonalne uzasadnienie już trudno.

– Przy skomplikowanych transakcjach spotkania u notariusza potrafią trwać od rana do wieczora. Podczas nich ujawnione są m.in. dane finansowe lub tajemnice gospodarcze i omawiane zagadnienia, których strony nie chcą rejestrować – opowiada mec. Lulka.

– Ustawa może spowodować, że wszelkie czynności prowadzące do zawarcia aktu notarialnego podejmowane będą poza murami kancelarii notarialnych, a u notariusza odczytany zostanie tylko w pełni uzgodniony projekt aktu – dodaje ekspert. Zgodnie z projektem nagrania czynności mają być archiwizowane przez rejentów co najmniej dziesięć lat.

Czuwać nad prawami

Komisja Ustawodawcza proponuje również, by przy dokonywaniu czynności notarialnych notariusz czuwał „nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron oraz innych osób, dla których czynność ta może powodować skutki prawne". O co chodzi? O obowiązek ustalenia, czy świadczenia, których spełnienia dotyczą oświadczenia stron czynności, zostały faktycznie wykonane.

„Jeżeli świadczenie polega na zapłacie określonej kwoty pieniężnej, a strony czynności notarialnej powołują się na jego spełnienie, notariusz zobowiąże strony do przedstawienia niebudzącego wątpliwości dowodu, że świadczenie zostało spełnione (...) Notariusz odmówi dokonania czynności, jeżeli dowód nie został przedstawiony" – brzmi projektowany art. 80 prawa o notariacie.

Etap legislacyjny: przed pierwszym czytaniem w Senacie

Krzysztof Kwiatkowski przewodniczący senackiej Komisji Ustawodawczej, były minister sprawiedliwości

Wśród senatorów trwa dyskusja, czy rejestrowane powinny być wszystkie czynności notarialne, czy katalog powinien być w jakiś sposób ograniczony. Oraz czy nagrywanie powinno być możliwe jedynie na zgodny wniosek stron czynności notarialnej. W tym momencie trudno mi powiedzieć, jaki będzie ostateczny i docelowy kształt projektu, bo dopiero zaczęliśmy nad nim pracę. Punkt dotyczący nagrywania jest przedmiotem szczegółowej analizy przez senatorów.

„Notariusz utrwala przebieg czynności notarialnych za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk" – propozycja takiego przepisu znalazła się w projekcie nowelizacji prawa o notariacie (druk 77). Rejenci mówią jej stanowcze: nie.

Tajemnice klientów

Pozostało 95% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo karne
PiS zaostrza przepisy - dożywocie i kary dla 14-latków. Kontrowersji jest więcej
Materiał Promocyjny
Podróżuj ekologicznie! Program Fundusze Europejskie dla zrównoważonej mobilności
Prawo karne
Porzucił w lesie kota z cewnikiem i wenflonem. Jest wyrok
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Materiał Promocyjny
„Skoro wiemy, że damy radę, to zróbmy to”. Oto ludzie, którzy tworzą Izerę
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Konsumenci
Wyłom czy eksces Sądu Najwyższego? Korzystny dla banku wyrok ws. frankowej