Koniec bezkrólewia w Prokuraturze Krajowej? Spór między prawnikami trwa

Nowym prokuratorem krajowym jest Dariusz Korneluk. Powołał go premier. Prawnicy jednak nie są zgodni co do skuteczności tego powołania. Spór o prokuraturę może trwać dalej.

Publikacja: 15.03.2024 03:00

Dariusz Korneluk

Dariusz Korneluk

Foto: PAP/Radek Pietruszka

O powołaniu Dariusza Korneluka na szefa PK poinformował w czwartek szef KPRM Jan Grabiec. Ten wybór nie był jednak niespodzianką. Trzy tygodnie temu Korneluk wygrał konkurs na to stanowisko i Adam Bodnar zwrócił się do premiera z wnioskiem o jego powołanie na prokuratora krajowego.

Czytaj więcej

Korneluk nowym prokuratorem krajowym. Jest reakcja Pałacu Prezydenckiego

Był to dopiero pierwszy ustawowy krok w procedurze. Zgodnie z art. 14 par. 1 Prawa o prokuraturze, prokuratora krajowego powołuje premier na wniosek prokuratora generalnego. Ten sam przepis stanowi też, że powołanie to następuje po uzyskaniu opinii prezydenta.

Prokurator Krajowy. Powołanie bez opinii Prezydenta

- Prezydent nie wyraził opinii. Kancelaria Prezydenta poinformowała nas, że prezydent nie zamierza wyrażać opinii. Będzie czekał ze swoją opinią na decyzję Trybunału Przyłębskiej, dotyczącą rzekomego sporu kompetencyjnego w sprawie stwierdzenia nieważności wyboru poprzedniego prokuratora, wskazanego przez ministra Ziobrę – mówił minister Grabiec.

Chodzi o wniosek, który prezydent skierował do TK w styczniu ws. sporu kompetencyjnego pomiędzy nim a premierem i prokuratorem generalnym. Sprawa dotyczy pozbawienia Dariusza Barskiego funkcji prokuratora krajowego, w związku z jego nieprawidłowym przywróceniem do służby kilka lat temu. Według prezydenta usunięcie Barskiego ze stanowiska nastąpiło z naruszeniem prawa.

Po ujawnieniu informacji o powołaniu Korneluka opozycja i część środowiska prawniczego skrytykowała tę decyzję, twierdząc, że jest nieskuteczna. Jak chociażby były wiceszef MS Sebastian Kaleta, który przekonuje w mediach społecznościowych, że powołanie Korneluka narusza prawo, ponieważ prezydent nie przedstawił swojej opinii do jego kandydatury, a prokuratorem krajowym pozostaje Dariusz Barski.

Skuteczność powołania Prokuratora Krajowego

Innego zdania jest były prezes Trybunału Konstytucyjnego prof. Andrzej Zoll. Nie ma on wątpliwości, że powołanie Dariusza Korneluka nastąpiło zgodnie z prawem. - To powołanie nie narusza prawa. Uważam, że decyzja premiera jest skuteczna - twierdzi prof. Zoll.

Odniósł się też do wątpliwości dotyczących braku opinii prezydenta. - W przepisach nie ma terminu, w którym prezydent byłby zobowiązany do wysłania opinii. W tej sytuacji wydaje mi się, że prezydent nie powinien tego przeciągać, tym bardziej, że premier nie musi kierować się opinią prezydenta - mówi Zoll.

Czytaj więcej

Dariusz Korneluk: Opinia prezydenta? Jestem gotowy na każdą ewentualność

Krytycznie ocenia też argumentację Kancelarii Prezydenta, zgodnie z którą prezydent zwleka z przesłaniem premierowi opinii do czasu rozstrzygnięcia przez TK rzekomego sporu kompetencyjnego. - To oczekiwanie przez prezydenta nie ma podstawy prawnej. Nie ma tu żadnego sporu kompetencji. Można byłoby ewentualnie mówić o tym, że premier naruszył prawo, bo nie miał możliwości odwołania PK Dariusza Barskiego. Jednak nie jest to spór kompetencyjny. To kwestia tego, czy odwołanie miało podstawę prawną. Dlatego ta kwestia jest absolutnie poza kompetencjami TK - zaznacza były prezes Trybunału.

Prokurator Krajowy. Wątpliwości wokół powołania

Nie zgadza się z tym prof. Jacek Zaleśny z Uniwersytetu Warszawskiego. Według niego powołanie prok. Korneluka na szefa PK jest nieistniejące. Jak argumentuje, w tej sprawie zabrakło podstawowej przesłanki do wszczęcia postępowania ws. powołania, którą jest prawidłowe wygaśnięcie mandatu poprzedniego prokuratora krajowego.

Zdaniem prof. Zaleśnego stwierdzenie przez premiera, że prokurator krajowy Dariusz Barski objął urząd w sposób nieprawidłowy było oparte na błędnej przesłance, że obowiązujący art. 47 przepisów wprowadzających zmianę Prawa o prokuraturze, mimo to jest derogowany i jako taki nie podlega stosowaniu. - Tym samym cała procedura powoływania nowego szefa PK, włącznie z ostatecznym powołaniem, jest niezgodna z obowiązującym prawem. Wypełnia cechy pseudopostępowania i jako taka jest nieistniejąca – dodaje Zaleśny.

Przypomnijmy, że w styczniu prok. Dariusz Barski odebrał pismo prokuratora generalnego Adama Bodnara, w którym stwierdzono, że nie jest Prokuratorem Krajowym. Decyzja ta została uzasadniona nieprawidłowym – zdaniem Bodnara – przywróceniem Barskiego do służby prokuratorskiej przez Zbigniewa Ziobrę w 2022 r., ponieważ została ona oparta na nieobowiązujących już wówczas przepisach przejściowych Prawa o prokuraturze. Obowiązki prokuratora krajowego powierzono tymczasowo Jackowi Bilewiczowi. Wywołało to spór wokół władzy w Prokuraturze Krajowej

Chaos w Prokuraturze Krajowej trwa w najlepsze

- Decyzja o powołaniu pana Korneluka utrwala w czasie ten chaos. Mamy do czynienia z kolejnymi zdarzeniami, które nie mają podstawy prawnej. Skoro powołanie na urząd prokuratora krajowego jest obarczone nieusuwalną wadą prawną to i wszystkie jego akty działania obarczone są wadą prawną. Z bezprawia nie rodzi się prawo - ex iniuria ius non oritur – twierdzi prof. Zaleśny.

Ekspert widzi jednak szansę na rozwiązanie galimatiasu prawnego. Może nim być ewentualna odpowiedź Sądu Najwyższego na pytania prawne skierowane tam przez gdański sąd rejonowy. Dotyczą one bezpośrednio sytuacji prok. Dariusza Barskiego i kwestii prawidłowości przywrócenia go do służby ze stanu spoczynku. Na to jednak potrzeba czasu.

Czytaj więcej

Spór o władzę w Prokuraturze Krajowej rozstrzygnie Sąd Najwyższy

O powołaniu Dariusza Korneluka na szefa PK poinformował w czwartek szef KPRM Jan Grabiec. Ten wybór nie był jednak niespodzianką. Trzy tygodnie temu Korneluk wygrał konkurs na to stanowisko i Adam Bodnar zwrócił się do premiera z wnioskiem o jego powołanie na prokuratora krajowego.

Był to dopiero pierwszy ustawowy krok w procedurze. Zgodnie z art. 14 par. 1 Prawa o prokuraturze, prokuratora krajowego powołuje premier na wniosek prokuratora generalnego. Ten sam przepis stanowi też, że powołanie to następuje po uzyskaniu opinii prezydenta.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
Dzięki akcesji PKB Polski się podwoił