Notariusze: izba notarialna ma wpływ na powołanie

Izba notarialna jest stroną w postępowaniach administracyjnych o powołanie notariuszy – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.

Publikacja: 23.09.2014 09:38

Notariusze: izba notarialna ma wpływ na powołanie

Foto: Fotorzepa, Jakub Ostałowski

Kandydaci na notariuszy obawiają się, że proces ich powołania wydłuży się nawet do dwóch lat. Stroną w takim postępowaniu jest izba notarialna. Wczoraj siedmioosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego uznał, że przysługuje jej taki status (sygn. akt II GPS 1/14).

Sędziowie nie mieli wątpliwości, że samorząd notarialny ma własny interes prawny wynikający z jego praw i obowiązków. Ich zdaniem współuczestniczenie rady notarialnej w procesie decydowania o powołaniu czy odwołaniu notariusza nie pozbawia korporacji przymiotu strony.

Uchwała zapadła w związku z rozbieżnościami w orzecznictwie.

Wnioski z konstytucji

– Zawód notariusza należy do zawodów zaufania publicznego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 konstytucji – przypomniał Andrzej Kisielewicz, przewodniczący składu orzekającego, prezes Izby Gospodarczej NSA. Treść tego przepisu była najistotniejsza dla rozstrzygnięcia NSA.

Uczciwość kandydata

Przedstawiciele samorządu notarialnego nie kryją satysfakcji.

– Orzeczenie jest zgodne ze stanowiskiem prezentowanym przez organy samorządu notarialnego przez ponad 20 lat pomimo wątpliwości zgłaszanych co jakiś czas przez Ministerstwo Sprawiedliwości – komentuje Tomasz Janik, prezes Krajowej Rady Notarialnej. Podkreśla, że przesłanką odmowy powołania notariusza jest także dotychczasowe postępowanie kandydata, które budzi wątpliwości co do jego rzetelności, uczciwości lub przestrzegania wartości demokratycznego państwa prawnego. – To właśnie samorząd ma znacznie większy kontakt z kandydatami na notariuszy i ich środowiskiem niż ministerstwo. Udział samorządu w postępowaniu w charakterze strony jest dodatkową gwarancją właściwego stosowania tego przepisu – mówi prezes Janik.

Ministerstwo Sprawiedliwości przez kilka ostatnich lat nie traktowało samorządu notarialnego jako strony, powołując się właśnie na orzeczenia NSA. Kiedy jednak zapadły odmienne orzeczenia, resort przedłużył termin postępowania w kilkudziesięciu sprawach do 15 października.

– W związku z uchwałą NSA będziemy w ciągu najbliższych dni podejmować działania w tych sprawach związane m.in. ze stosowaniem przepisów o stronach postępowania do izb notarialnych – mówi Iwona Kujawa, dyrektor Departamentu Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej w MS.

Młodzi prawnicy obawiają się kłopotów.

– Samorząd notarialny będzie teraz mógł podejmować działania mogące wydłużyć postępowanie o powołanie nawet o rok czy dwa. Tymczasem my już w chwili składania wniosku o powołanie musimy wykazać się lokalem na kancelarię, czyli przez cały ten czas m.in. płacić czynsz – mówi jedna z osób oczekujących na powołanie na rejenta.

Jak NSA uzasadnia uchwałę

Piecza nad wykonywaniem zawodu

NSA podkreślił, że każda korporacja zawodowa skupiająca osoby wykonujące zawód zaufania publicznego sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem zawodu. Konstytucja nie określa granic tej pieczy. NSA odwołał się do orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Wynika z niego, że sprawowanie pieczy należy rozumieć szeroko. Odbywa się na dwóch płaszczyznach: piecza nad działaniami członków i nad procesem naboru do zawodu. Zakłada pewien udział samorządu zawodowego w przygotowaniu i naborze do zawodu. NSA podkreśla, że zarówno treść, jak i sposób sprawowania przez samorząd zawodowy pieczy nad właściwym wykonywaniem zawodu zaufania publicznego sytuuje go wśród podmiotów wykonujących administrację publiczną. Jest z woli państwa samodzielnym, odrębnym, różnym od państwa podmiotem praw publicznych.

Kandydaci na notariuszy obawiają się, że proces ich powołania wydłuży się nawet do dwóch lat. Stroną w takim postępowaniu jest izba notarialna. Wczoraj siedmioosobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego uznał, że przysługuje jej taki status (sygn. akt II GPS 1/14).

Sędziowie nie mieli wątpliwości, że samorząd notarialny ma własny interes prawny wynikający z jego praw i obowiązków. Ich zdaniem współuczestniczenie rady notarialnej w procesie decydowania o powołaniu czy odwołaniu notariusza nie pozbawia korporacji przymiotu strony.

Pozostało 84% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"