Chodzi o art. 88 § 1 Prawa o notariacie. Przepis ten przewiduje, że na odmowę dokonania czynności notarialnej osoba zainteresowana może wnieść, w terminie tygodnia, zażalenie do sądu wojewódzkiego, właściwego ze względu na siedzibę kancelarii notarialnej. Zażalenie wnosi się za pośrednictwem notariusza, który ma obowiązek ustosunkować się do niego w terminie tygodnia i wraz z zażaleniem przedstawić swoje stanowisko sądowi, który rozpoznaje zażalenie na rozprawie, stosując przepisy kodeksu postępowania cywilnego.
Przepis ten zaskarżyła do Trybunału Konstytucyjnego pewna spółka, która zarzuca, iż nie przewiduje on możliwości zaskarżenia orzeczenia sądu wojewódzkiego (okręgowego) wydanego na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej.
Problem ujawnił się, kiedy notariusz odmówił skarżącej spółce złożenia podpisu pod odczytanym, przyjętym i podpisanym przez stawających aktem notarialnym. Spółka wystąpiła do sądu okręgowego z zażaleniem na odmowę dokonania czynności notarialnej, ale ten oddalił zażalenie.
Odrzucona została także apelacja spółki, a doręczone jej postanowienie sądu apelacyjnego nie zawierało uzasadnienia. Z sentencji postanowienia wynikało, iż zostało ono wydane na rozprawie, o której spółka nie została powiadomiona. Z tego powodu spółka wniosła o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia postanowienia o odrzuceniu apelacji. W efekcie sąd okręgowy sprostował postanowienie zastępując słowo „na rozprawie" sformułowaniem „na posiedzeniu niejawnym" i w konsekwencji umorzył postępowanie. Jednocześnie odmówił sporządzenia uzasadnienia postanowienia twierdząc, że postanowienie nie podlega uzasadnieniu, bo jest niezaskarżalne. Według sądu, zażalenie na odmowę dokonania czynności notarialnej w rozumieniu art. 83 § 1 prawa o notariacie jest odmianą zażalenia w rozumieniu art. 394 kodeksu postępowania cywilnego, a orzeczenie sądu wydane na skutek takiego zażalenia jest orzeczeniem sądu drugiej instancji, które nie jest zaskarżalne ani apelacją, ani zażaleniem. Mimo odmowy sporządzenia uzasadnienia spółka zażaleniem zaskarżyła postanowienie o odrzuceniu apelacji.
Zdaniem spółki, art. 88 § 1 prawa o notariacie, aby mógł być zgodny z konstytucją, powinien przewidywać możliwość zaskarżenia orzeczenia sądu okręgowego wydanego na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej, a także precyzyjnie określać przysługujący podmiotowi skarżącemu rodzaj zaskarżenia. Bez takiego postanowienia zaskarżony przepis pozostaje w kolizji ze standardami konstytucyjnymi, tj. prawem do sądu, zasadą dwuinstancyjności i przyzwoitej legislacji.
