Z tego powodu rzecznik praw obywatelskich wystąpił z wnioskiem do Izby Ogólnoadministracyjnej Naczelnego Sądu Administracyjnego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego w tej sprawie.
Chodzi o to, że w orzecznictwie administracyjnym powstały rozbieżności, mianowicie: czy stroną w postępowaniu meldunkowym jest wyłącznie osoba, która chce się zameldować (wymeldować) w danym lokalu, czy także posiadająca tytuł prawny do tego mieszkania (tj. właściciel, współwłaściciel, najemca). Wątpliwości dotyczą stosowania art. 28 kodeksu postępowania administracyjnego, na podstawie którego ustala się strony w postępowaniu administracyjnym.
Do 2008 r. sądy administracyjne zgodnie przyjmowały, że przymiot strony przysługuje także właścicielom i najemcom. Między innymi Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 grudnia 2006 r. (II OSK 106/06) uznał, że w postępowaniu administracyjnym w sprawie o wymeldowanie interes prawny wnioskodawcy wywodzi się najczęściej z przysługującego mu prawa do nieruchomości o charakterze rzeczowym, tj. prawa własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego prawa do lokalu, a często także najmu.
Później jednak – twierdzi rzecznik – sądy administracyjne zaczęły zmieniać stanowisko w sprawie interesu prawnego w sprawach meldunkowych właściciela lokalu.
Rzecznik przytoczył m.in. orzeczenie NSA z 19 stycznia 2009 r. (II OSK 1803/07). Mówi ono, że podmiotem mającym interes prawny w sprawie załatwianej decyzji o odmowie zameldowania czy też wymeldowania jest osoba, w stosunku do której toczy się postępowanie meldunkowe. Inne osoby, w tym właściciel, taką stroną już nie są.
