Sąd Najwyższy stwierdził jednogłośnie, że ogłoszenie upadłości dłużnika nie powoduje utraty przez wierzyciela legitymacji do wytoczenia powództwa o uznanie czynności prawnej dłużnika za bezskuteczną na podstawie art. 527 k.c.
8. Dalszy tytuł wykonawczy (art. 793 k.p.c.) może być wydany tylko wierzycielowi, który uzyskał tytuł wykonawczy na swoją rzecz – uchwała SN z dnia 25 maja 2023 roku, sygn. akt III CZP 151/22, skład 3 sędziów.
Przedmiotowa uchwała została wydana w konsekwencji wątpliwości wywołanych słynną nowelizacją k.p.c. dokonaną ustawą z dnia 4 lipca 2019 roku. Dotyczyły one tego, czy dopuszczalne jest wydanie w postępowaniu z art. 793 k.p.c. (dotyczącym prowadzenia egzekucji na rzecz kilku osób lub przeciwko kilku osobom albo z kilku składowych części majątku tego samego dłużnika) dalszego tytułu wykonawczego następcy prawnemu wierzyciela wskazanego w tytule wykonawczym.
SN słusznie podniósł, że jedną z głównych zasad postępowania klauzulowego jest to, że w postępowaniu klauzulowym sąd wydaje wierzycielowi tytuł wykonawczy tylko raz, w jednym egzemplarzu. Ratio legis tej regulacji jest zapobieganie nadużyciom, do których mogłoby dojść w związku z możliwością wielokrotnego egzekwowania zasądzonej nim należności. Tak więc wydanie dalszego tytułu wykonawczego jest możliwe, ale tylko na rzecz tej osoby, która dysponuje tytułem podstawowym, a więc osoby, która ma status wierzyciela w rozumieniu przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. W konsekwencji dalszy tytuł wykonawczy może być wydany tylko wierzycielowi, który uzyskał tytuł wykonawczy na swoją rzecz.
9. Wygaśnięcie pełnomocnictwa procesowego udzielonego samodzielnie przez stronę nie powoduje wygaśnięcia dalszego pełnomocnictwa procesowego udzielonego w imieniu strony adwokatowi lub radcy prawnemu na podstawie art. 91 pkt 3 k.p.c. – uchwała SN z dnia 16 czerwca 2023 roku, sygn. akt III CZP 120/22, skład 3 sędziów.
Czy udzielone przez radcę prawnego adwokatowi dalsze pełnomocnictwo procesowe traci moc prawną z chwilą utraty przez tego radcę uprawnienia do pełnienia funkcji pełnomocnika procesowego w związku z mianowaniem na stanowisko sędziego sądu powszechnego?
Sąd Najwyższy udzielił negatywnej odpowiedzi na to pytanie. Wynika to z zasady, według której pełnomocnictwo substytucyjne jest niezależne od pełnomocnictwa głównego, a więc nie ustaje z jego wygaśnięciem. Na tle art. 106 k.c. przyjmuje się, że udzielenie substytucji następuje ze skutkiem dla mocodawcy, a nie pełnomocnika, tak więc substytut staje się w ten sposób kolejnym pełnomocnikiem mocodawcy, nie pełnomocnika „pierwotnego”. Ustanie pełnomocnictwa głównego nie powoduje samo przez się wygaśnięcia substytucji.
10. W sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej legitymowany biernie jest tylko podmiot, którego prawo ma zostać dotknięte zmianą treści księgi wieczystej żądaną pozwem – uchwała SN z dnia 25 kwietnia 2023 roku, sygn. akt III CZP 123/22, skład 3 sędziów.
Jest to uchwała mająca znaczenie dla postępowań w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Na gruncie art. 72 § 2 k.p.c. (dotyczącego współuczestnictwa koniecznego) pojawiły się wątpliwości odnośnie tego, czy sprawie o uzgodnienie treści działu II księgi wieczystej prowadzonej dla spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu z rzeczywistym stanem prawnym zachodzi po stronie pozwanej współuczestnictwo konieczne uprawnionego, ujawnionego w dziale II tej księgi, oraz spółdzielni mieszkaniowej.
SN orzekł, że prawo własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego gruntu, przysługujące spółdzielni mieszkaniowej i obciążone spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu, nie uzasadnia legitymacji biernej spółdzielni mieszkaniowej w procesie o uzgodnienie treści księgi wieczystej dotyczącego wyłącznie osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. Pogląd ten implikuje określoną konsekwencję procesową, a konkretnie taką, że w sprawie o uzgodnienie treści księgi wieczystej legitymowany biernie jest tylko podmiot, którego prawo ma zostać dotknięte zmianą treści księgi wieczystej żądaną pozwem.s
Przemysław Wierzbicki - adwokat, lider zespołu procesowego Kancelarii KKLW Legal Kurzyński Wierzbicki Sp.k.
Maciej Romanowski - aplikant adwokacki z Kancelarii KKLW Legal Kurzyński Wierzbicki Sp.k.
Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.