Długie czekanie na ostateczną decyzję

Po 17 latach od wniosku ?o przekształcenie użytkowania wieczystego we własność i po ośmiu wyrokach sądowych sprawa trwa.

Publikacja: 06.02.2014 07:41

Sądy zbyt opieszale wydają wyroki w sprawach ?o przekształcenie użytkowania wieczystego we własność

Sądy zbyt opieszale wydają wyroki w sprawach ?o przekształcenie użytkowania wieczystego we własność

Foto: www.sxc.hu

Naczelny Sąd Administracyjny uchylił kolejny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie i nakazał ponowne rozpatrzenie sprawy (sygn. akt I OSK 1763/12).

Użytkowanie wieczyste działki o powierzchni 4,8 tys. mkw. z budynkami mieszkalnym, gospodarczym i motelem na 12 miejsc w Koszalinie Monika i Janusz Kopczyńscy kupili w 1995 r. od Iwony i Rafała W.

Pierwszy wniosek o nieodpłatne przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności złożyli na podstawie ustawy z 1997 r. Prezydent Koszalina odmówił, gdyż jego zdaniem nowi użytkownicy nie są następcami poprzednich. Zgodnie z art. 6 tej ustawy nie mogą się ubiegać o nieodpłatne przekształcenie. Naczelny Sąd Administracyjny – Ośrodek Zamiejscowy w Szczecinie uznał natomiast w 2001 r. Kopczyńskich za następców prawnych poprzednich użytkowników wieczystych, czyli za uprawnionych do nieodpłatnego przekształcenia.

Zanim NSA ogłosił taki wyrok, weszła w życie ustawa przekształceniowa z 2001 r. Państwo Kopczyńscy złożyli nowy wniosek, ale ponownie dostali odmowę. Tym razem ze względu na wielofunkcyjny charakter działki, podczas gdy przekształcenie dotyczyło wyłącznie nieruchomości o charakterze mieszkaniowym. Oba te powody raz po raz powracały w decyzjach prezydenta Koszalina, w orzeczeniach Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koszalinie oraz w kolejnych wyrokach WSA w Szczecinie i NSA w latach 2006–2012. Wciąż ustalano, czy Kopczyńscy są następcami prawnymi poprzednich użytkowników oraz czy podział działki na część mieszkaniową i usługową wystarczy do przekształcenia jednej z nich. Wreszcie w 2012 r. WSA w Szczecinie orzekł, że Kopczyńscy nie mogą być uznani za następców prawnych poprzednich użytkowników. I z tego też powodu nie zajmował się już charakterem nieruchomości.

Urzędnicy niejednokrotnie nie chcą podjąć decyzji ze względu na jej ewentualne skutki

NSA uznał ten wyrok za błędny i go uchylił. Sędzia Mirosław Gdesz powiedział, że przecież z poprzednich, wiążących orzeczeń NSA wynika, że Kopczyńscy jako niewątpliwi następcy prawni poprzednich użytkowników spełniali przesłankę nieodpłatnego przekształcenia. WSA w Szczecinie, do którego wraca sprawa, musi natomiast ocenić drugą przesłankę, czyli charakter nieruchomości.

Adwokat Piotr Boroń z Kancelarii Góralczyk, Rychlicki, Boroń zauważa, że urzędy nierzadko zwlekają albo szukają formalnych forteli, które mają zapobiec konsekwencjom finansowym dla Skarbu Państwa czy samorządów po stwierdzeniu nieważności bądź wydaniu decyzji z naruszeniem prawa. Obawy spotęgowała uchwała z 31 marca 2011 r. pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w sprawie rekompensaty za bezprawne decyzje sprzed 1 września 2004 r. Wydłużona jest też procedura sądowoadministracyjna. Dwie instancje administracyjne i dwie sądowe, często kilkakrotne rozpatrywanie tej samej sprawy, duża liczba skarg i długie terminy w Naczelnym Sądzie Administracyjnym powodują, że sprawy mogą trwać wiele lat.

Krzysztof Izdebski ze Stowarzyszenia Sieć Obywatelska Watchdog Polska zwraca uwagę, że obecny kształt postępowania sądowoadministracyjnego pozwala na rozwlekanie spraw i granie na czas. Prawo na to de facto pozwala. Dotyczy to zwłaszcza organów samorządowych, w których postępowanie skargowe jest fikcją, a funkcja kontrolna rad gmin została zupełnie zaniechana. A sąd nie może przecież nakazać wydania takiej czy innej decyzji.

Obywatelom pozostaje skarga na przewlekłość postępowania do sądu oraz do rzecznika praw obywatelskich. W 2013 r. rzecznik podjął do prowadzenia 173 sprawy dotyczące przewlekłości postępowania sądowego, administracyjnego, celnego itp. oraz 161 dotyczących przewlekłości postępowania egzekucyjnego.

Coraz więcej takich skarg z Polski dostaje również Trybunał w Strasburgu.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Ubezpieczenia i odszkodowania
Rekordowe odszkodowanie dla pacjenta. Miał operację kolana, wypisano go bez nogi
Prawo karne
Czy Mieszko R. brał substancje psychoaktywne? Są wyniki badań
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem