Odszkodowania za nierówne traktowanie

Obecnie regulacje antydyskryminacyjne w naszym prawie dotyczą tylko stosunków między pracownikiem a pracodawcą.

W Ministerstwie Pracy powstał projekt ustawy, która ma zapewnić równe traktowanie także w innych dziedzinach życia – bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, wyznanie, światopogląd, poglądy polityczne, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną, stan cywilny i rodzinny.

Art. 32 konstytucji, przewidujący równość wszystkich wobec prawa i zakaz dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny, nie jest wystarczający. Powinny być sprecyzowane prawa i obowiązki (wyrok ETS, C-187/98). Projekt wdraża kilka dyrektyw antydyskryminacyjnych, które nie były u nas wprowadzone prawidłowo albo wcale. Ustawa znajdzie zastosowanie w sytuacjach, w których dziś trudno o prawną ochronę.

Osoba, która uzna, że była dyskryminowana, molestowana itp., będzie się mogła domagać zaniechania działań i usunięcia ich skutków. Będzie też mogła dochodzić odszkodowania

(w wysokości co najmniej wynagrodzenia minimalnego) i zadośćuczynienia pieniężnego.

– Polskie sądy zachowywały się w takich sprawach rozsądnie, więc zapewne będą przyznawać nie więcej niż 30 tys. zł – uważa dr Adam Bodnar z Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Przed sądem poszkodowany będzie musiał uprawdopodobnić naruszenie swych praw, a pozwany wykazać, że nie doszło do złamania zasady równości.

Co więcej, łamanie tej zasady będzie też traktowane jako wykroczenie zagrożone grzywną co najmniej 3 tys. zł.

– Zainteresowany będzie mógł dochodzić roszczeń przed sądem cywilnym, ale też zgłosić na policję zawiadomienie o złamaniu zasady równości i uruchomić procedurę karną – wyjaśnia Grzegorz Wrona z Departamentu Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania Dyskryminacji MPiPS.

Zasada równego traktowania ma obowiązywać podczas rekrutacji, prowadzenia działalności gospodarczej, w dostępie do usług takich instytucji, jak agencje zatrudnienia i urzędy pracy, w związkach i samorządach zawodowych, organizacjach pracodawców i pozarządowych.

– Można sobie wyobrazić, że przedsiębiorca zaneguje wynik przetargu, powołując się na to, że prawdziwą przyczyną odmowy było np. jego wyznanie – zauważa Grzegorz Wrona.