Dokumenty upamiętniające wprowadzenie stanu wojennego

Tragiczne wydarzenia 13 grudnia 1981 r. oraz ich dramatyczne skutki przypomniane zostaną w filmach dokumentalnych pokazywanych przez większość stacji telewizyjnych

Publikacja: 13.12.2010 10:00

Dokumenty upamiętniające wprowadzenie stanu wojennego

Foto: ROL

W nocy z niedzieli na poniedziałek TVP Info przypomni „Noc z generałem” (godz. 2.40) Marii Zmarz-Koczanowicz. To zapis wizyty Teresy Torańskiej w domu generała Wojciecha Jaruzelskiego wieczorem 12 grudnia 2000 roku, w wigilię 19. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Za oknem członkowie Ligi Republikańskiej i jej sympatycy demonstrują w milczeniu. Rozmowa w domu toczy się wokół wydarzeń sprzed lat. Po raz kolejny padają pytania, czy musiało do nich dojść i jak wtedy czuł się podejmujący decyzje generał.

[wyimek][link=http://www.rp.pl/temat/55362.html]Czytaj więcej - rp.pl/historia[/link][/wyimek]

Sylwetkę autora stanu wojennego prezentuje także premierowy film „Generał Wojciech Jaruzelski” (poniedziałek, Discovery Historia, godz. 21.10). Jego twórcy – Tomasz Paprocki i Piotr Pałka – szukają odpowiedzi na pytanie, jak to się stało, że bohater filmu stał się jedną z najbardziej kontrowersyjnych postaci w powojennej historii Polski. W filmie opowiada o swojej młodości, jakich decyzji żałuje, a z jakich działań jest zadowolony. Rys do jego portretu dodają także siostra i córka. Komentują m.in. Aleksander Kwaśniewski, Jerzy Urban, Bogdan Borusewicz oraz historycy: Paweł Piotrowski i Jerzy Eisler.

Z kolei w „Kronice przerwanego Kongresu” (czwartek, TVP Kultura, godz. 0.50) Ewa Bielska przypomina okoliczności i przebieg Kongresu Kultury Polskiej przerwanego wprowadzeniem stanu wojennego. Atutem tego filmu są bogate archiwalia.

O ówczesnym proteście aktorów opowiada „Bojkot” (poniedziałek, TVP Info, godz. 23.46). Autorki dokumentu, Nina Makowiecka i Barbara Rogalska, przypominają, że w poczynaniach reżimowej telewizji większość artystów nie chciała brać udziału, a teatry zostały zamknięte. Maciej Rayzacher opowiada, jak w czasie internowania w Jaworzy wystawiał „Dziady” Mickiewicza w niezwykłej obsadzie: Bronisław Komorowski grał Konrada, a Tadeusz Mazowiecki – Ducha. W Muzeum Archidiecezji Warszawskiej powstała prężnie działająca scena, na której codziennie odbywały się koncerty. Aktorzy regularnie występowali w warszawskim kościele św. Stanisława Kostki. Danuta Rinn śpiewała tam nieformalny hymn „Solidarności” „A te skrzydła połamane”. Emilian Kamiński, Andrzej Piszczatowski, Ewa Dałkowska tworzyli Teatr Domowy, występujący w mieszkaniach i gromadzący komplety publiczności. Dla nieznanych jeszcze aktorów stan wojenny był jednak kataklizmem, o czym opowiada Artur Barciś, który wygrał casting na główną rolę do nowego serialu „Odlot”. Znani aktorzy, którzy poparli wprowadzenie stanu wojennego, odebrali gorzką zapłatę od publiczności. Odmówili też po latach udziału w tym dokumencie, choć autorki chciały dać im szansę obrony ich ówczesnego punktu widzenia.

O ofiarach stanu wojennego traktuje film Agnieszki Świdzińskiej „Sprawiedliwość? Proszę czekać...” (poniedziałek, TVP Polonia, godz. 23.45). Jego bohaterkami są trzy kobiety – matka, żona i córka. W 1981 roku w czasie pacyfikacji kopalni „Wujek” zginął od rany postrzałowej Jan Stawisiński – ich syn, mąż i ojciec. Opowiadają o bezradności i goryczy, jakiej doświadczały w ciągu wielu lat niemrawo toczącego się procesu. Sąd nie był w stanie ustalić winnych i wydać sprawiedliwego wyroku. – Dopiero Sąd Ostateczny ich osądzi – mówi o zabójcach syna matka zamordowanego.

Kolejną tragiczną historię z tamtego okresu przywołuje film „Między Sierpniem a młotem” (poniedziałek, TVP 1, godz. 12.40) Adama Kinaszewskiego. Opowiada o życiu Stanisława Esdena-Tempskiego, pierwszego protokolanta obrad Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w sierpniu 1980 roku, który w wyniku brutalnego pobicia przez ZOMO stracił mowę i pamięć. Do zdarzenia doszło w Gdańsku w ostatnim dniu stanu wojennego – 21 lipca 1983 roku. 31-letni Esden-Tempski został przez zomowców zabrany z ulicy na posterunek milicji i tam ciężko pobity.

W nocy z niedzieli na poniedziałek TVP Info przypomni „Noc z generałem” (godz. 2.40) Marii Zmarz-Koczanowicz. To zapis wizyty Teresy Torańskiej w domu generała Wojciecha Jaruzelskiego wieczorem 12 grudnia 2000 roku, w wigilię 19. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego. Za oknem członkowie Ligi Republikańskiej i jej sympatycy demonstrują w milczeniu. Rozmowa w domu toczy się wokół wydarzeń sprzed lat. Po raz kolejny padają pytania, czy musiało do nich dojść i jak wtedy czuł się podejmujący decyzje generał.

Pozostało 87% artykułu
Telewizja
Międzynarodowe jury oceni polskie seriale w pierwszym takim konkursie!
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Telewizja
Arya Stark może powrócić? Tajemniczy wpis George'a R.R. Martina
Telewizja
„Pełna powaga”. Wieloznaczny Teatr Telewizji o ukrywaniu tożsamości
Telewizja
Emmy 2024: „Szogun” bierze wszystko. Pobił rekord
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Telewizja
"Gra z cieniem" w TVP: Serial o feminizmie w dobie stalinizmu