Czy drony mają licencję na zabijanie

Rząd może wydać nakaz zabicia swojego obywatela z użyciem dronów także na obszarze Stanów Zjednoczonych

Aktualizacja: 08.03.2013 03:06 Publikacja: 08.03.2013 03:00

Korespondencja z Nowego Jorku

Taka interpretacja prawa przez prokuratora generalnego USA Erica Holdera wywołała ostrą reakcję na Kapitolu.

Przez 13 godzin republikański senator Rand Paul blokował debatę w izbie wyższej amerykańskiego Kongresu, domagając się od administracji szczegółowych wyjaśnień w sprawie użycia samolotów bezzałogowych w celu wyeliminowania obywateli amerykańskich także na terenie USA.

Senator z Kentucky opuścił mównicę w czwartek nad ranem. Udało mu się tym samym opóźnić zatwierdzenie nominacji Johna Brennana na stanowisko dyrektora CIA. „Będę zaskoczony, jeśli nie wywoła to reakcji Białego Domu" – powiedział Paul po opuszczeniu mównicy. Poskarżył się tylko na ból nóg.

Paul jest jednym z kilku członków Kongresu, który głośno zgłasza zastrzeżenia wobec legalności przeprowadzania ataków z użyciem samolotów bezzałogowych wobec obywateli amerykańskich mieszkających poza USA.

Burzę wywołała jednak wymiana korespondencji między senatorem z Kentucky a  Brennanem i Holderem. Z ujawnionego przez Paula listu od prokuratora generalnego wynika, że prezydent Barack Obama ma prawną możliwość przeprowadzenia ataku nawet na obywatela USA znajdującego się na terytorium Stanów Zjednoczonych. Jako „całkowicie hipotetyczny" przykład podał działania, które mogłyby zapobiec atakowi takiemu jak na World Trade Center.

Holder przyznał jednak, że administracja nie chce prowadzić takich operacji, choć jego zdaniem są one zgodne z konstytucją i zapowiedział przed senacką Komisją Sprawiedliwości, że prezydent Obama przedstawi dokładniej swoje stanowisko.

Senatorowi Paulowi to nie wystarczyło. „Żaden polityk nie powinien mieć prawa orzekania o winie czy oskarżania innej osoby. To wbrew wszystkiemu, w co z fundamentalnych powodów wierzymy w tym kraju – mówił. – Nigdy możesz się nie dowiedzieć, że jesteś o coś oskarżony. Jedynym powiadomieniem jest odgłos silników dronu przelatującego nad głową w chwili, w której jesteś zabijany. Czy tego oczekujemy od rządu?". Zagroził też, że powtórzy akcję, jeśli nie otrzyma pisemnego zapewnienia od prokuratora Holdera, iż administracja nie będzie atakować cywilnych Amerykanów.

Senator Paul wyrażał podobne zastrzeżenia za czasów prezydentury George'a W. Busha. Podczas środowej obstrukcji parlamentarnej wspierali go pytaniami nie tylko partyjni koledzy, ale także demokratyczny senator z Oregonu Ron Wyden. Głosowanie nad nominacją Brennana  na szefa CIA musiano odłożyć. Kandydat na szefa wywiadu jest uważany za gorącego zwolennika użycia wykorzystywania dronów w celach operacyjnych.

Debata na temat wykorzystywania samolotów bezzałogowych toczy się w Ameryce od dawna. Najwięcej zastrzeżeń budzi kwestia naruszania prawa do prywatności. Co najmniej dziewięć stanów USA rozważa ustawowe wprowadzenie ograniczeń lotów samolotów bezzałogowych nad ich terytorium. Byłby to jednak tylko symboliczny gest, bo amerykańską przestrzeń powietrzną kontroluje Federalna Agencja Lotnictwa (FAA).

Skuteczność amerykańskich ataków przy zwalczaniu al-Kaidy w Afganistanie, Pakistanie czy Jemenie doprowadziła także do międzynarodowego wyścigu zbrojeń w dziedzinie samolotów bezzałogowych. Drony budują Chiny, Wielka Brytania, Izrael, Turcja, Iran czy Indie, wykorzystując je głównie do  celów wywiadowczych. Pekin, który sam rozważał wykorzystanie samolotów bezzałogowych do wyeliminowania ukrywającego się w Birmie szefa gangu narkotykowego Nawa Khama, domaga się ustalenia międzynarodowych reguł dotyczących wykorzystania dronów w operacjach bojowych.

Na nieuregulowaną sytuację prawną zwracał także wielokrotnie uwagę w USA. Opiniotwórczy „Foreign Policy" ostrzegał wręcz, że może to doprowadzić do prowadzenia przez inne kraje operacji wojennych bez wypowiedzenia albo do zwalczania ruchów separatystycznych. Turcja nie ukrywa na przykład, że chciałaby w ten sposób zwalczać partyzantkę kurdyjską.

Drony mają licencję na zabijanie?

Korespondencja z Nowego Jorku

Taka interpretacja prawa przez prokuratora generalnego USA Erica Holdera wywołała ostrą reakcję na Kapitolu.

Pozostało 97% artykułu
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021