Cień feudalnej Rosji

W ciągu minionego tygodnia manifestacje na Majdanie zdecydowanie słabły. Na wczoraj opozycja zwołała jednak na główny plac Kijowa „marsz miliona". Co prawda aż tylu protestujących nie było, jednak mimo mrozu pojawiło się kilkaset tysięcy osób, być może najwięcej od wybuchu protestów trzy tygodnie temu. Powód: piątkowe niezapowiedziane spotkanie Wiktora Janukowycza w Soczi z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Rzecznik ukraińskiego rządu Witalij Łukjanienko co prawda przekonuje „Rz", że przy tej okazji nie dyskutowano o przystąpieniu kraju do rosyjsko-kazachsko-białoruskiej unii celnej. Opozycja podejrzewa jednak, że było inaczej. Arsenij Jaceniuk, lider założonej przez Julię Tymoszenko partii Batkiwszczyna, uważa, że porozumienie z Kremlem zostanie podpisane już 17 grudnia, gdy Janukowycz i Putin mają ponownie się spotkać.

– Jeśli tak się stanie, Ukraina rozpadnie się na pół – ostrzegł Jaceniuk.

W emocjonalnym orędziu odczytanym na Majdanie przez córkę Jewhenię Tymoszenko ostrzegła, że Ukraina „znajduje się na ostrzu noża i albo spadnie w objęcia feudalnej Rosji, albo wróci do europejskiego domu".

– To jest decydujący moment. Ukraińcy zmobilizowali się, bo nie chcą żyć w kraju, gdzie rządzi korupcja i nie ma sprawiedliwości – apelował na Majdanie lider opozycyjnej partii Udar (Uderzenie) Witalij Kliczko.

– Banda precz – odpowiedział mu zgromadzony tłum.

Na metalowej konstrukcji mającej przypominać świąteczną choinkę, która góruje nad Majdanem, zawisł ogromny portret uwięzionej w Charkowie Julii Tymoszenko. To wręcz prowokacyjna inicjatywa wobec Wiktora Janukowycza, który obawia się, że w razie uwolnienia liderki pomarańczowej rewolucji przegra wybory prezydenckie wiosną 2015 roku.

Manifestanci rozbili namioty już nie tylko na samym Majdanie, ale także przed siedzibą większości budynków rządowych. Wymuszenie dymisji ekipy Mykoły Azarowa, a przynajmniej zablokowanie jego pracy to główny postulat protestujących.

Co do dalszych celów ruchu liderzy opozycji się już jednak nie zgadzają. Zdaniem Jaceniuka, jeśli Wiktor Janukowycz doprowadzi do dymisji obecnego premiera, należy rozpocząć negocjacje z prezydentem o sposobie wyjścia z kryzysu. Witalij Kliczko, a także lider nacjonalistycznego ugrupowania Swoboda, Ołeh Tiahnybok, są bardziej radykalni i domagają się natychmiastowego ustąpienia także prezydenta.

Na razie mobilizacja obejmuje jednak poza stolicą przede wszystkim zachodnią część Ukrainy. W Kijowie od wielu tygodni koczują tysiące przyjezdnych ze Lwowa, Iwano-Frankowska, Terespola. Dzisiaj ich liczba jeszcze bardziej urosła. Opozycja nie zdołała natomiast doprowadzić do znaczącej mobilizacji miast wschodniej Ukrainy.

– Jesteśmy takim samym narodem jak wy, z tą tylko różnicą, że was okradziono wcześniej – apelował do rodaków z Charkowa, Doniecka i Dniepropietrowska Jurij Łucenko, minister spraw wewnętrznych w rządzie Julii Tymoszenko.

Centrum Kijowa przypominało dzisiaj miasto, które szykuje się do odparcia ataku wroga. Barykady zbudowane głównie z metalowych konstrukcji ozdób świątecznych odcinały Majdan i jego bezpośrednie okolice od reszty ukraińskiej stolicy. Manifestanci zabarykadowali się także w znajdującej się kilkaset metrów dalej siedzibie ratusza. W zeszłym tygodniu sąd w Kijowie dał protestującym czas do poniedziałku na ewakuację budynków publicznych. Rząd ostrzega, że jeśli tak się nie stanie, „respektowanie prawa" wymuszą specjalne oddziały milicji Berkut.