Od kołyski w kartotece

W przyszłym roku ruszy pilotaż programu monitorującego losy dziecka – dowiedziała się „Rz". Zgodnie z planem resortu pracy w dziesięciu wybranych gminach pojawią się specjalni koordynatorzy rodzinni, którzy będą gromadzić informacje o zaniedbywanych dzieciach. Dokument mówiący o szczegółowych założeniach pilotażu będzie gotowy pod koniec listopada. Projekt ma kosztować milion złotych.

Niebieska karta nie działa

– Nie chodzi nam o to, by ingerować w sprawy rodziny, ale o to, by chronić dzieci z rodzin patologicznych – przekonuje minister pracy Władysław Kosiniak-Kamysz, który dodaje, że zadania tego nie spełniają niebieskie karty zakładane, gdy w rodzinie dochodzi do przemocy. – Chcemy, aby zwracano uwagę na dziecko, kiedy jest zaniedbywane, głodne, brudne czy wagaruje, a z rodzicami nie można się skontaktować. Będziemy także sprawdzać, czy dziecko zostało zaszczepione – wyjaśnia.

Informacje o wszystkich podejrzanych sytuacjach w gminie będą trafiały do lokalnego koordynatora. Będzie on powoływany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Obowiązek zgłoszenia będą mieli nauczyciele, pracownicy służby zdrowia i policja. Koordynatorzy takie informacje przekażą ośrodkom pomocy społecznej.

Nie wiadomo jeszcze, które gminy będą brały udział w pilotażu. Resort chce, żeby zostały one wyłonione w konkursie z tych, które się same do niego zgłoszą.

Pomysł stworzenia specjalnego systemu monitorowania losów dziecka powstał po tragedii z udziałem zamordowanego Szymona z Będzina. Gdy po dwóch latach ustalono wreszcie jego tożsamość, okazało się, że nikt nie zauważył jego zniknięcia, a matka nadal pobierała na niego zasiłek z opieki.

Ale ta sprawa nie była tylko odosobnionym przypadkiem. Kilka dni temu Polską wstrząsnęła historia zabójstwa noworodków w Hipolitowie na Podlasiu. 41-letnia Beata Z. urodziła ośmioro dzieci, z których pięcioro zabiła.

Inny przykład z tego miesiąca: w Bytomiu 24-letni Rafał K. pobił rocznego synka tak dotkliwie, że chłopca trzeba było operować. Tłumaczył, że był „rozzłoszczony".  Wiosną w Bydgoszczy 23-letni Kacper D., student informatyki, skatował swojego półrocznego synka, bo przeszkadzał mu grać na komputerze.

Ze statystyk KG Policji wynika, że maltretowanych w najróżniejszy sposób dzieci przybywa. O ile pięć lat temu wśród osób, które doznały „uszczerbku na zdrowiu" co szósta było dzieckiem, o tyle w zeszłym roku już co czwarta.

Uniknąć tragedii

Pytanie jednak, czy system zaproponowany przez resort pracy pomoże zapobiec takim tragediom? Minister Kosiniak-Kamysz przekonuje, że zwracając uwagę na drobne zaniedbania wobec dzieci, można uniknąć poważniejszych tragedii.

– Policja pojawia się dopiero wtedy, gdy dochodzi do nieszczęścia – potwierdza Marzena Kordaczuk-Wąs z KG Policji. – Dlatego tak ważne jest, aby reagować wcześniej na niepokojące sygnały – dodaje.

Pomysł ministerstwa podoba się Rencie Kindler, nauczycielce z Miejskiego Gimnazjum w Zielonce, która uważa, że taki koordynator ułatwiłby zorganizowanie odpowiednich działań wobec dziecka. – Dziś, gdy zgłaszamy takie przypadki, to trafiamy na mur. Zdarza się, że na interwencję  trzeba czekać kilka miesięcy.