Polak nie ciekaw, na co idą miliony

Tylko 10 proc. mieszkańców brało udział w jakichkolwiek konsultacjach w swoich gminach

Aktualizacja: 24.10.2012 21:22 Publikacja: 24.10.2012 21:15

Sopot pierwszy dał mieszkańcom wpływ na wydatki samorządu

Sopot pierwszy dał mieszkańcom wpływ na wydatki samorządu

Foto: Fotorzepa, Piotr Wittman Piotr Wittman

Budżet zwany obywatelskim lub partycypacyjnym to modne ostatnio w kręgach samorządowych określenie. Wygląda jednak na to, że bardziej są nim zainteresowani samorządowcy niż mieszkańcy. Choć to oni dzięki niemu mieliby zyskać wpływy na wydatki swojej gminy.

- Budżet obywatelski to też okazja do edukowania społeczeństwa w sprawie finansów ich miast – ocenia Iwona Ciećwierz ze Stowarzyszenia Szkoła Liderów, które monitoruje działania polskich samorządów. – To wyrabianie nawyku, by śledzić życie samorządu, rano przy kawie zajrzeć na stronę urzędu. Wówczas jest szansa, że mieszkaniec nie będzie zaskoczony, gdy przyjdą mu rozkopać ogródek, bo już trzy lata wcześniej dowie się, że obok planowana jest budowa wodociągu. Co zatem Polacy sądzą na temat podejmowania decyzji o wydawaniu publicznych pieniędzy w samorządach? Raport na ten temat przedstawi dziś Instytut Spraw Publicznych.

Na pytanie, czy mieszkańcy mają wpływ na działania władz, zaledwie 30 proc. badanych odpowiedziało twierdząco, a 59 proc. ten wpływ ocenia negatywnie.

Gdy to samo pytanie zadawano przedstawicielom lokalnych władz, proporcje były jednak odwrotne – twierdząco odpowiedziało 87 proc.

Tylko 10 proc. badanych zadeklarowało, że brało udział w jakichkolwiek konsultacjach społecznych organizowanych w gminach. O czymś takim jak budżet partycypacyjny słyszało jeszcze mniej osób. Co piąta polska gmina podejmuje decyzje bez żadnych konsultacji z mieszkańcami.

Czy zatem udział społeczeństwa w dzieleniu publicznych pieniędzy to dziś fikcja? – Jeśli 10 proc. ankietowanych wie coś o partycypacji, to jest to dużo – ocenia Iwona Ciećwierz. Zwraca uwagę, że budżet partycypacyjny to coś, co pojawiło się w Polsce niedawno. – Od tego, czy sami mieszkańcy będą chcieli uczestniczyć w takim przedsięwzięciu, zależy jego powodzenie – mówi.

Budżet partycypacyjny przyszedł do nas z brazylijskiego Porto Alegre. Po raz pierwszy zastosowano go w Sopocie. Władze miasta poprosiły mieszkańców o propozycje podzielenia ok. 3 mln zł (czyli 1 proc. budżetu miasta) i tak jest co rok.

– Nie była potrzebna zmiana prawa, tylko wola polityczna – mówi pomysłodawca tego przedsięwzięcia w Sopocie Marcin Gerwin.

Później na ten ruch zdecydowały się Gdańsk, Szczecin, Dąbrowa Górnicza, Słupsk czy Zielona Góra. Do wysłuchania propozycji mieszkańców w sprawie budżetu na 2013 r. przymierzyły się Poznań (10 mln zł), Elbląg (2 mln zł) i Warszawa.

Stolica jednak nie chce na razie oddać wpływu nawet na ułamek 12-miliardowego budżetu miasta. Na próbę oddaje mieszkańcom tylko kawałek budżetu dzielnicy (mogą zdecydować, na co wydać 664 tys. zł śródmiejskiego domu kultury).

W Poznaniu pomysły mieszkańców dotyczyły głównie remontów ulic i chodników oraz terenów zielonych.

Słupszczanie chcieli zaś przede wszystkim remontować ulice. Organizacje pozarządowe za podejście do mieszkańców chwalą Łódź. Tam powołany już w połowie tego roku 23-osobowy zespół (radni, mieszkańcy osiedli, przedstawiciele organizacji pozarządowych i studenci) wypracował strategię działania dotyczącą budżetu obywatelskiego od 2014 r. Przyszły rok ma być poświęcony na kampanię informacyjną.

Prezydent wzmacnia inicjatywy obywatelskie

Prezydent Bronisław Komorowski organizuje konkurs, który ma wspierać inicjatywy obywatelskie.

Nagroda ma być wyróżnieniem samorządów, inicjatyw i wspólnot obywatelskich, które tworzą nową jakość współpracy na poziomie gmin i powiatów. – Demokracje postrzegamy najczęściej jako spór czy grę interesów. My chcemy pokazywać, że współpraca przynosi świetne efekty – mówi prof. Jerzy Regulski, ekspert od samorządu terytorialnego i doradca prezydenta.

Konkurs zostanie rozstrzygnięty oficjalnie 1 marca 2013 r., a nagrody będą rozdane w maju. Już teraz można jednak zgłaszać kandydatów do konkursu. Szczegóły na stronie www.prezydent.pl.

Społeczeństwo
Pogoda szykuje dużą niespodziankę. Najnowsza prognoza IMGW na 10 dni
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Społeczeństwo
Burmistrz Głuchołaz: Odbudowa po powodzi odbywa się sprawnie
Społeczeństwo
Ostatnie Pokolenie zapewnia Polaków: Nie jesteśmy przeciwko wam
Społeczeństwo
Znamy Młodzieżowe Słowo Roku 2024. Co oznacza "sigma"?
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Społeczeństwo
53-letnia kobieta została raniona w głowę. W okolicy policjanci ćwiczyli strzelanie