Ochroniarze nadużywają władzy

Nie zważając na opór klientów, przeszukują im torebki i kieszenie, zaciągają na zaplecze i ćwiczą na nich chwyty obezwładniające. Niektórzy wskutek interwencji pracowników ochrony tracą zdrowie, a w najbardziej drastycznych przypadkach życie. Na forach internetowych coraz głośniej o nadużywaniu uprawnień przez ochroniarzy, a wręcz ich samowoli. Eksperci twierdzą, że deregulacja, która objęła również tę branżę i złagodziła wymogi, może sytuację pogorszyć.

– Obawiamy się, że deregulacja nie poprawi jakości usług – mówi „Rz" Robert Wagner, prezes Polskiej Izby Ochrony.

Skargi od klientów

W internecie krążą wzory skarg na ochroniarzy, a klienci wylewają żale, dzieląc się złymi doświadczeniami.

„Potraktowali mnie jak złodziejkę. Przy ludziach kazali otworzyć torebkę i pokazać, co tam rzekomo schowałam, bo im się przywidziało, że zgarnęłam krem z półki" – skarży się jedna z internautek. Inni podają: ochroniarz wykręcił rękę, szarpał, popychał, nie chciał wypuścić ze sklepu.

Coraz głośniej o zachowaniach nieadekwatnych do sytuacji. Jak niedawny incydent nagrany przez przypadkowego obserwatora w jednym z wrocławskich szpitali. Kobieta, która przyszła z matką, zniecierpliwiona długim oczekiwaniem na pomoc zaczęła pomstować na lekarzy. Ochrona placówki usiłowała ją wyrzucić, a gdy stawiała opór, ochroniarz wykręcił jej rękę i rzucił na podłogę. – Poszkodowana złożyła do nas zawiadomienie. Nagrany materiał przesłaliśmy biegłemu, by ocenił, jaki jest charakter obrażeń, od tego będzie zależeć kwalifikacja prawna – mówi Łukasz Dutkowiak z dolnośląskiej policji.

Kontrowersyjnych zachowań jest więcej. Do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, policji i prokuratury wpływają skargi w najpoważniejszych sprawach. Ile ich łącznie jest – nie wiadomo, nie ma takich danych.

Tylko do MSW – jak wynika z informacji „Rz" – w ubiegłym roku wpłynęło 65 skarg na nieprawidłowości w działalności agencji ochrony. W tym roku już 21. Część od klientów, którzy uważają, że ich źle potraktowano. Na co głównie się skarżą?

– Na niegrzeczne, nieprofesjonalne zachowanie i bezprawne ujęcie. Rzadziej na przeglądanie należących do klientów rzeczy: toreb z zakupami czy osobistych, a także bezprawne użycie środków przymusu bezpośredniego – informuje nas MSW.

Jak podaje resort, do incydentów najczęściej dochodzi w dużych placówkach handlowych – supermarketach czy galeriach handlowych, gdzie – jak zaznacza MSW – ustawa o ochronie osób i mienia nie wymaga, by czynności pracowników ochrony wykonywali pracownicy kwalifikowani.

– Niestety, wiele osób postrzega pracowników ochrony jak ludzi, którzy im utrudniają życie. To reakcja agresji na mundur, stąd często niepotrzebne spięcia – mówi prezes Wagner. – A oni są po to, by klienci czuli się bezpiecznie.

Ale nagłaśniane przez media sprawy wskazują na agresywne reakcje ochroniarzy.

Dramatem zakończyła się „interwencja" dwóch ochroniarzy w Krakowie jesienią 2013 r. Tak skatowali młodego mężczyznę, że pękła mu śledziona. 38-letni Rafał W. przyszedł do sklepu po alkohol, ale był na rauszu, więc kasjerka odmówiła sprzedaży. Wezwała ochroniarzy, a ci urządzili pokaz siły – wynika z ustaleń śledczych. Przewrócili go na ziemię, okładali pięściami i kopali w brzuch, na koniec zakuli w kajdanki i wezwali policję. Kilka godzin później klient zmarł.

Prokuratura oskarżyła ochroniarzy o przekroczenie uprawnień. Obaj nie przyznają się do winy i twierdzą, że się bronili.

Z kolei w Gnieźnie nietrzeźwy 21-latek dwa miesiące temu wdał się w dyskusję z ochroniarzem, a ten uderzył go pięścią w twarz. Tak silnie, że młody człowiek upadł na chodnik i uderzył w niego tyłem głowy. Ochroniarz ma zarzut spowodowania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, za co grozi do dziesięciu lat więzienia. Podobnie było w Łodzi. Pchnięty przez ochroniarza gość, który na siłę chciał wejść do klubu, upadł na chodnik. I tu – twierdzą śledczy – ochroniarz przesadnie użył siły.

– Poszkodowany upadł tak nieszczęśliwie, że doznał pęknięcia podstawy czaszki. Ochroniarz usłyszał zarzut spowodowania ciężkich obrażeń ciała – mówi Krzysztof Kopania z łódzkiej prokuratury.

Co jest powodem tych zachowań? Między innymi marne zarobki mające wpływ na nabór.

– Stawki, za jakie jest kupowana ochrona, są tak niskie, że przedsiębiorcom często trudno znaleźć idealnego pracownika. Faktem jest również to, że pracodawcy oszczędzają na szkoleniach – mówi Wagner.

To incydenty

Jednak eksperci uważają, że takie przypadki są nagłaśniane, ale nie ma ich wiele.

– Zdarzają się, ale nie ma wzrostu liczby nagannych zachowań. Trzeba je nagłaśniać i eliminować z zawodu ludzi nieodpowiednich – zaznacza Sławomir Wagner.

Tomasz Wojak, prezes Polskiego Związku Pracodawców Ochrona i prezes spółki Konsalnet Ochrona, zaznacza: – W branży pracuje ponad 330 tys. pracowników ochrony, dla porównania w policji jest ok. 100 tys. Przypadki nadużycia uprawnień zdarzają się jak w każdej profesji, ale nie ma ich wiele.

Zwraca za to uwagę na rosnącą skalę wymuszeń związanych z chęcią uzyskania odszkodowania za to, że np. ochroniarz zajrzał do koszyka.

– Klient zgłasza skargę na pracownika ochrony, którego świadomie sprowokował, a po kilku dniach przychodzi pismo z żądaniem odszkodowania za to, że pracownik marketu podał w wątpliwość jego uczciwość. Klient twierdzi, że jeśli nie otrzyma pieniędzy, to ucierpi wizerunek i firmy ochroniarskiej, i supermarketu – opowiada prezes Wojak.