Jak Rosjanie kontrolują ruch autobusowy z Polską

O uruchomieniu nowej linii autobusowej między Rosją a Polską napisały rosyjskie media. „Od 2 listopada ma ruszyć regularne połączenie autobusowe między Warszawą a Królewcem. Kursy będą realizowane dwa razy w tygodniu w każdą stronę, przez przejście graniczne w Bezledach. Trasę obsłużą wspólnie rosyjski i polski przewoźnik” – pisze rosyjski portal abnews.ru.

Czytaj więcej

Dyplomacja

Odwet Rosji. Moskwa zamyka konsulat RP w Królewcu

W odwecie za cofnięcie zgody na funkcjonowanie konsulatu Federacji Rosyjskiej w Krakowie, Moskwa...

Zezwolenie na regularne międzynarodowe przewozy na tej trasie wydał dla polskiego przedsiębiorcy, spółki Trans-Pol z Elbląga, Główny Inspektor Transportu Drogowego. Trans-Pol złożył wniosek także dla partnera rosyjskiego OOO „PKF AwtoKonig” z Królewca (Kalinigradu). Tyle tylko, że jak ustaliła „Rzeczpospolita”, obie firmy należą do obywatela Rosji 68-letniego Mikhaila Dudareva oraz jego rosyjskiej rodziny o tym samym nazwisku: najprawdopodobniej żony i córek. Polskie prawo wymaga, by obowiązkowym partnerem przewoźnika międzynarodowego był podmiot krajowy. W tym przypadku kontroluje go jednak obcokrajowiec.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych polskiego Ministerstwa Finansów mówi jeszcze więcej: w lipcu tego roku Mikhail Dudarev podał do polskiego rejestru, że jest obywatelem rosyjskim. Jako kraj zamieszkania wpisał Rosję.

Polska bazuje nadal na starych umowach z Rosją sprzed jej agresji na Ukrainę

GITD podkreśla, że „wydawanie zezwoleń na linie regularne w relacji Polska – Rosja odbywa się zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa”. 

„Zezwolenia na wykonywanie regularnych międzynarodowych przewozów osób poza UE wydawane są na zasadach partnerstwa – dla przewoźnika krajowego oraz zagranicznego partnera (obowiązek posiadania partnera wynika z art. 22 ust. 2 pkt 2 ustawy o transporcie drogowym). W konsekwencji na określonej trasie funkcjonują równolegle zezwolenie dla podmiotu polskiego i podmiotu z państwa trzeciego spoza UE, do którego przewozy mają być wykonywane” – wyjaśnia „Rzeczpospolitej” biuro komunikacji Głównego Inspektora Transportu Drogowego.

Okazuje się, że Polska nie zawiesiła przepisów z lat 90. ubiegłego wieku, pozwalających prowadzić między krajami biznes transportu pasażerskiego, na mocy których takie przewozy można było prowadzić z Rosją. 

Czytaj więcej

Atom

Po co Rosji atomówka przy granicy z Polską? Inwestycja ma zostać odmrożona

Rosatom zamierza powrócić do budowy elektrowni jądrowej w Królewcu. Została ona zamrożona 12 lat...

Chodzi o ustawę z września 2001 r. o transporcie drogowym oraz umowę dwustronną pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej z sierpnia 1996 r., która mówi, że „strony umowy wydają zezwolenia na międzynarodowe przewozy regularne na odcinki dróg przebiegające przez ich państwa”. 

Obecnie połączeń między Polską a Rosją jest osiem. W ubiegłym roku było ich sześć, w 2023 – osiem, w 2022 r. – 10, a w 2021 r. – 11. W tym roku wydano zezwolenia na dwie nowe linie (w sumie cztery zezwolenia: dwa dla polskich przewoźników i dwa dla partnerów). „Pozostałe sześć zezwoleń wydane dla dwóch połączeń są kontynuacją wcześniej funkcjonujących linii” – precyzuje GITD w odpowiedzi.

Zweryfikowaliśmy te firmy. Zezwolenia posiada 13 firm, z tego sześć zarejestrowanych w Polsce (w formie spółek lub działalności gospodarczej z zakresu przewozów autokarowych) – jednak zaledwie trzy z nich (dwie z Gdańska, jedna z woj. warmińsko-mazurskiego) są rzeczywiście rodzime, ponieważ założone i zarządzane przez obywateli polskich. Pozostałe trzy są firmami polskimi wyłącznie z nazwy – są to spółki co prawda założone w Polsce, jednak zarządzane i należące do Łotyszy oraz do Rosjanina.

Zatem na 13 firm dopuszczonych do przewozów na linii Rosja–Polska jedynie trzy to firmy stricte polskie.

MSWiA, które pytamy o to, czy monitoruje tę sprawę, odpowiada nam: „Zezwolenie na przewóz osób w międzynarodowym transporcie drogowym poza UE wydaje Główny Inspektor Transportu Drogowego. Przepisy ustawy nie wymagają przeprowadzenia uzgodnień z MSWiA czy Strażą Graniczną”.

Samolotem do Rosji nie, ale już autobusem – tak. MSWiA przyznaje, że „ruch autobusowy nie został ograniczony”

Od lutego 2022 r. decyzją Komisji Europejskiej zamknięte jest niebo dla lotów pasażerskich z i do Rosji. – Statki powietrzne z krajów takich jak Rosja i Białoruś, w związku z sankcjami unijnymi, nie mogą korzystać z europejskiej, w tym polskiej, przestrzeni powietrznej – odpowiada Marcin Hadaj, rzecznik Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. Polska zbudowała na całej ponad 100-kilometrowej lądowej granicy z obwodem królewieckim zapory i bariery ochronne – identyczne, jak te postawione na granicy z Białorusią.

Okazuje się, że do dziś nie zaostrzono przepisów przewozów autobusowych z Rosji do Polski, a jedyne ograniczenia to te wprowadzone przez poprzedni rząd z powodu... pandemii COVID. Chodzi o rozporządzenie MSWiA z 13 marca 2020 r. w sprawie czasowego zawieszenia lub ograniczenia ruchu granicznego na przejściach granicznych – w drogowych przejściach granicznych z Federacją Rosyjską Bezledy–Bagrationowsk oraz Grzechotki–Mamonowo II. 

Co mówi to rozporządzenie? Do Polski z Rosji mogą wjechać: obywatele Polski, cudzoziemscy małżonkowie Polaków, cudzoziemcy posiadający Kartę Polaka, osoby posiadające stopień dyplomatyczny oraz członkowie ich rodzin, a także cudzoziemcy posiadający prawo stałego lub czasowego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawo do pracy w naszym kraju.

Mimo restrykcji coraz więcej obywateli Federacji Rosyjskiej wjeżdża do Polski

Statystyki Straży Granicznej przygotowane dla „Rzeczpospolitej” pokazują, że mimo prawnych ograniczeń, do Polski od trzech lat przyjeżdża coraz więcej Rosjan.

W 2020 r. (pierwszy rok pandemii) funkcjonariusze z Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej na drogowych przejściach granicznych z obwodem królewieckim odprawili na kierunku przyjazdowym do Polski blisko 366 tys. podróżnych, w tym 222 tys. Rosjan. W 2021 r. nastąpił duży, ponad trzykrotny spadek – na 114 tys. podróżnych, którzy wjechali do naszego kraju Rosjanie stanowili 65 tys. W 2022 r. (pierwszy rok wojny Rosji z Ukrainą) wjechało od strony Królewca – 62 tys. obywateli Rosji. 

Ale już w 2023 r. – przez tę drogową granicę do Polski przyjechało 275 tys. osób, w tym 74 tys.  to Rosjanie, w 2024 r. – prawie 98 tys. obywateli tego państwa. W tym roku (dane za okres od 1 stycznia do 30 września)) – wjechało do nas 79 tys. obywateli Federacji Rosyjskiej.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Radosław Sikorski: Rosja wycofała część swoich wojsk z obwodu królewieckiego

Taką informację przekazał dziennikarzom w Hadze minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. P...

Dlaczego sankcje z Rosją nie obejmują ruchu autobusowego?

Andrzej Śliwka z PiS, były wiceminister aktywów państwowych i poseł z województwa warmińsko-mazurskiego uważa, że „zwiększanie przejazdów na trasie z Królewca do Warszawy jest niepotrzebne i ryzykowne”. – Patrzę na to przedsięwzięcie bardziej pod kątem zagrożeń dla bezpieczeństwa – mówi. Zwrócił się do MSWiA i do ministra infrastruktury o szczegółowe wyjaśnienia, co jest powodem tak znaczącego zwiększenia połączeń autobusowych z Królewcem – Jak to się ma do 19 pakietów sankcji, które zostały wprowadzone na różne podmioty w związku ze współpracą z Rosją? – pyta zbulwersowany.

Przypomina, że w warmińsko-mazurskim kiedyś był sentyment do małego ruchu granicznego między Polską a ówczesnym Kaliningradem. Były to dawne tereny popegeerowskie z dużym bezrobociem, więc mieszkańcy dorabiali sobie wyjazdami i drobnym handlem. Dziś Rosja jest agresorem, nieakceptowanym przez kraje UE w tym Polskę. – Mały ruch graniczny został zamknięty w 2016 r. i możliwość komunikacji, w tym autobusowej, od czasu agresji Rosji na Ukrainę sukcesywnie była zmniejszana. Uruchamianie nowych połączeń jest niezrozumiałe. Takie przejazdy obecnie głównie służą Rosjanom – wskazuje poseł Śliwka.

Zapytaliśmy Piotra Niemczyka, byłego wiceszefa zarządu wywiadu UOP, co sądzi o otwarciu ruchu autobusowego z Rosją pod kątem bezpieczeństwa.

– Jeśli system wizowy czy system ochrony granic jest w miarę szczelny, to w zasadzie nie ma ryzyka dla bezpieczeństwa – ocenia w rozmowie z „Rzeczpospolitą”. Dodając, że „sam fakt przemieszczania się ludzi, o których nie da się wykazać i nie ma powodu uważać, że mają jakieś złe zamiary, nie jest niczym złym”.