Po śmierci ojca spadkobierca rozlicza się z jego konkubiną

- O spółce cywilnej;

- O bezpodstawnym wzbogaceniu.

Sąd Najwyższy w swych orzeczeniach potwierdził możliwość przyjęcia – zależnie od okoliczności – za podstawę rozliczeń wszystkich tych przepisów. Jeśli więc np. rozliczenie ma dotyczyć wspólnie kupionych ruchomości (np. samochodu, mebli), a także nieruchomości (domu, mieszkania), zastosowanie będą miały przepisy o zniesieniu współwłasności. Nakłady poczynione przez jednego z partnerów na dobra należące do drugiego trzeba natomiast rozliczać przy zastosowaniu przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Tak będzie np., gdy dom był budowany z pieniędzy obu partnerów, ale w księdze wieczystej jako właściciel figuruje tylko jeden, gdy tylko on jako właściciel wpisany jest do dowodu rejestracyjnego samochodu. Dotyczy to także np. nakładów na remont domu będącego własnością partnera.

Jeśli zmarły i jego konkubina wspólnie prowadzili działalność gospodarczą, jeśli miała ona z niej dochody, zapewne część przedmiotów majątkowych została w tym czasie nabyta wspólnie, a więc stanowi współwłasność konkubiny i spadkodawcy. Do spadku zatem weszły udziały we współwłasności tych przedmiotów i one przypadły jedynemu spadkobiercy. Jeśli konkubina współfinansowała nabycie dóbr stanowiących własność zmarłego, w rachubę wchodzi rozliczenie jej nakładów na majątek konkubenta. Stosuje się wówczas takie reguły jak przy zniesieniu współwłasności.

Obowiązuje zasada, że prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą śmierci na spadkobierców. Gdyby więc konkubinie przysługiwały jakieś majątkowe roszczenia względem konkubenta, może się domagać rozliczenia od syna. Z kolei spadkobierca może domagać się rozliczenia od niej, jeśli to spadkodawca poniósł wydatki na majątek swej konkubiny.

Do takich rozliczeń nie jest potrzebne angażowanie sądu. Spadkobierca i konkubina mogą zawrzeć stosowną umowę, dla pewności – najlepiej notarialnie.