Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną podatniczki, która nie zgadzała się z zabezpieczeniem jej majątku przez fiskusa jeszcze przed wydaniem decyzji o zaległości podatkowej. Sąd kasacyjny uznał, że fiskusa miał rację. Przekazanie umowami darowizny czterech nieruchomości o łącznej wartości 600 tys. zł, świadczyło o tym, że podatniczka może wyzbyć się majątku w celu uchylenia się od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe. Zdaniem NSA, trudno byłoby znaleźć bardziej jednoznaczne okoliczności odpowiadające ustawowej przesłance zabezpieczenia dokonanego jeszcze przed wydaniem decyzji wymiarowej (sygn. akt II FSK 853/11).
Cztery darowizny
Kłopoty podatniczki zaczęły się po tym jak fiskus zainteresował się jej rozliczeniem podatkowym za 2004 r. Z postępowania wynikało, że postępowanie podatkowe skończy się decyzją wymiarową na ponad 600 tys. zł (plus prawie 400 tys. zł odsetek). Przy tak wysokich kwotach fiskus bacznie śledził poczynania kontrolowanej. Jej zachowanie szybko wzbudziło niepokój kontrolerów. Podatniczka zaczęła bowiem wyzbywać się majątku. W krótkim czasie dokonała darowizn różnego rodzaju nieruchomości – gospodarstwa rolnego, zabudowanych i niezabudowanych działek, lokalu mieszkalnego o łącznej wartości ponad 600 tys. zł.
Dlatego fiskus postanowił skorzystać z prawa dokonania zabezpieczenia na jej majątku na poczet zaległości podatkowych. W jego ocenie postępowania kontrolowanej wskazuje, że może wyzbyć się majątku w celu uchylenia się od odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe.
Podatniczka nie zgadzała się takim rozstrzygnięciem. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku zarzuciła błędną wykładnię art. 33 Ordynacji podatkowej m.in. przez uznanie, że w sprawie zachodzą przesłanki do dokonania zabezpieczenia na jej majątku.
Uzasadniona obawa
Sąd I instancji nie przyznał jej racji. Wskazał, że o prawidłowości zabezpieczenia przyszłego zobowiązania podatkowego, przed wydaniem decyzji, można mówić jeżeli wystąpią łącznie dwie przesłanki. Po pierwsze konieczne jest ustalenie w przybliżeniu wysokości zobowiązania podatkowego. A po drugie powstanie uzasadnionej obawy, że zobowiązanie podatkowe może nie zostać wykonane. W ocenie WSA choć pojęcie "uzasadnionej obawy, że zobowiązanie nie zostanie wykonane" nie zostało zdefiniowane ustawowo, to należy je rozumieć w związku z działaniami podatnika. Chodzi o czynności, które wpływają na jego stan majątkowy w kontekście przewidywanych zobowiązań podatkowych i możliwości skutecznego ich wyegzekwowania w przyszłości. Sąd nie zgodził się, że dokonanie zabezpieczenia jest możliwe jedynie wówczas, gdy w postępowaniu zostaną zgromadzone dowody świadczące, że zobowiązanie może nie zostać wykonane. Okoliczności, których dotyczy stan "obawy" nie muszą wystąpić. Wystarczy, że organy wykażą istnienie groźby niewykonania zobowiązania podatkowego w przyszłości.
