Reklama
Rozwiń

Podeszły wiek może mieć znaczenie dla wysokości zachowku

Sam podeszły wiek uprawnionego do zachowku może przemawiać za zakwalifikowaniem go jako trwale niezdolnego do pracy.

Publikacja: 18.10.2013 09:26

Podeszły wiek może mieć znaczenie dla wysokości zachowku

Foto: www.sxc.hu

To sedno wyroku warszawskiego Sądu Apelacyjnego. Takie ustalenie w procesie ma istotne znaczenie, gdyż uprawnia do wyższego zachowku.

Przypomnijmy, że zachowek to połowa udziału w spadku, jaki przypadłby uprawnionemu do niego (małżonkowi, dzieciom i dalszym zstępnym, oraz rodzicom spadkodawcy) w dziedziczeniu ustawowym. Gdy uprawniony jest małoletni bądź trwale niezdolny do pracy, przysługuje mu 2/3 tego udziału.

O taki właśnie zachowek Anna K. pozwała rodzoną siostrę Barbarę P., gdyż cały spadek (trzydziestokilkumetrowe mieszkanie) matka zapisała w testamencie tej drugiej. Biegły wycenił je na 278 tys. zł i to nie budziło sporów, tak więc Sąd Okręgowy zasądził Annie K., trwale niezdolnej do pracy, 92 tys. zł zachowku.

Wprawdzie Barbara P. twierdziła, że siostra też swego czasu „musiała" dostać od matki 40 tys. zł na wykup mieszkania, ale miało to być w 1968 r., podczas gdy wykup nastąpił 20 lat później. Dlatego sąd nie dał wiary tym twierdzeniom, tym bardziej że były to zeznania osób zainteresowanych – pozwanej i jej córek.

Pełnomocnik Barbary P., adwokat Paweł Miedziński, kwestionował niezdolność Anny K. do pracy, choć w chwili śmierci matki (w 2009 r.) miała już 76 lat, a dodatkowo przedstawiła zaświadczenie lekarza orzecznika ZUS o niezdolności do samodzielnej egzystencji (wcześniej miała orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności). Zdaniem pełnomocnika to wszystko nie decyduje jeszcze o trwałej niezdolności do pracy – tę powinien orzec biegły.

Adwokat zarzucał również, że sąd powinien ze względu na zasady współżycia społecznego (art. 5 kodeksu cywilnego), odmówić zasądzenia zachowku z tego względu, że Barbara P. musiałaby pozbyć się mieszkania, w którym od kilku lat mieszka, a nie stać jej na zapłatę takiej kwoty.

Jednakże Barbara P. jest współwłaścicielką w 2/3 innego mieszkania, większego i z lepszą lokalizacją, które – jak wskazywała pełnomocniczka Anny K., mecenas Marta Jakubowska-Brodecka – szykowane jest pod wynajem. Nie ma więc ryzyka, że nie będzie miała gdzie mieszkać.

Sąd Apelacyjny (sygnatura akt: I ACa 596/13) podzielił tę argumentację i utrzymał wyrok I instancji.

Sędzia Bogusława Jarmołowicz-Łochańska wskazała w uzasadnieniu, że uprawnienie do zachowku to fundamentalne prawo podmiotowe, które tylko absolutnie wyjątkowo może być uznane za nadużycie prawa, np. gdyby jego zapłata groziła zobowiązanemu uciążliwościami ponad miarę, np. sprzedażą jedynego mieszkania. Ale w tej sprawie nie ma takiej groźby. Jeśli zaś chodzi o trwałą niezdolność do pracy, to można ją – zdaniem SA – wykazywać wszelkimi dowodami. W tej sprawie były wystarczające, tym bardziej że sam podeszły wiek może wystarczyć do uznania niezdolności do pracy.

Wyrok SA jest prawomocny.

To sedno wyroku warszawskiego Sądu Apelacyjnego. Takie ustalenie w procesie ma istotne znaczenie, gdyż uprawnia do wyższego zachowku.

Przypomnijmy, że zachowek to połowa udziału w spadku, jaki przypadłby uprawnionemu do niego (małżonkowi, dzieciom i dalszym zstępnym, oraz rodzicom spadkodawcy) w dziedziczeniu ustawowym. Gdy uprawniony jest małoletni bądź trwale niezdolny do pracy, przysługuje mu 2/3 tego udziału.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
Spadki i darowizny
Jak długo można żądać zachowku? Prawo jasno wskazuje termin przedawnienia
Materiał Promocyjny
25 lat działań na rzecz zrównoważonego rozwoju
Prawo w Polsce
Ślub Kingi Dudy w Pałacu Prezydenckim. Watchdog pyta o koszty, ale studzi emocje
Prawo karne
Andrzej Duda zmienia zdanie w sprawie przepisów o mowie nienawiści
Matura i egzamin ósmoklasisty
Uwaga na świadectwa. MEN przypomina szkołom zasady: nieaktualne druki do wymiany
W sądzie i w urzędzie
Od 1 lipca nowości w aplikacji mObywatel. Oto, jakie usługi wprowadzono