Reklama

Stopnie niepełnosprawności i symbole na orzeczeniu: Co oznaczają?

Niepełnosprawność to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu naruszenia sprawności organizmu. O jej istnieniu orzekają specjalne zespoły. Co oznaczają stopnie i symbole na orzeczeniu?

Publikacja: 18.01.2025 05:42

Wyróżniamy trzy stopnie niepełnosprawności – znaczny, umiarkowany i lekki

Foto: Adobe Stock

Małgorzata Krzystała

Reklama

Stopień niepełnosprawności może być ustalony na czas określony lub na stałe. W tym przypadku zespół orzekający bierze pod uwagę możliwość poprawy funkcjonowania danej osoby. Przepisy ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wyróżniają trzy stopnie niepełnosprawności – znaczny, umiarkowany i lekki. Co oznacza każdy z nich?

Znaczny stopień niepełnosprawności

Zgodnie z przepisami wspomnianej ustawy, do znacznego stopnia niepełnosprawności zaliczane są osoby spełniające łącznie niżej opisane warunki.

Doszło u nich do naruszenia sprawności organizmu.
Są niezdolne do pracy lub zdolne jedynie w warunkach pracy chronionej.
Wymagają w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób, w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Czytaj więcej

Okres ważności karty parkingowej dla osoby z niepełnosprawnościami wynosi maksymalnie 5 lat

Niepełnosprawni

Karty parkingowe dla osób z niepełnosprawnością. Będą zmiany w przepisach?

Pod koniec grudnia 2024 roku pojawiły się informacje o możliwych zmianach dotyczących m.in. zasad...

Aby osoba została zaliczona do znacznego stopnia niepełnosprawności, muszą u niej wystąpić jednocześnie ograniczenia dotyczące zatrudnienia oraz konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy. Takie osoby nie są w stanie zaspokajać swoich podstawowych potrzeb życiowych bez wsparcia innych. Warto dodać, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby pracowały one w zakładzie, który nie spełnia warunków pracy chronionej, o ile zatrudnienie będzie mieć formę pracy zdalnej lub gdy stanowisko będzie przystosowane przez pracodawcę do potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Reklama

Umiarkowany stopień niepełnosprawności

Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaliczane są osoby, u których doszło do naruszenia sprawności organizmu i w związku z tym:

są niezdolne do pracy lub
są zdolne do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub
wymagają czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych.

W tym przypadku u danej osoby ograniczenia nie muszą wystąpić jednocześnie tak jak przy znacznym stopniu niepełnosprawności. Każda z trzech wymienionych wyżej przesłanek stanowi samodzielną podstawę do zaliczenia do tego stopnia niepełnosprawności. Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności również może być zatrudniona u pracodawcy niespełniającego warunków pracy chronionej, o ile będzie zatrudniona zdalnie lub stanowisko zostanie przystosowane do potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Czytaj więcej

Rodzice dzieci z niepełnosprawnością mogą korzystać z pomocy finansowej

Niepełnosprawni

Świadczenia na dzieci z niepełnosprawnością. O jakie wsparcie mogą starać się rodzice? Lista

Rodzice dziecka z orzeczeniem o niepełnosprawności mogą się ubiegać o świadczenia z tego tytułu....

Lekki stopień niepełnosprawności

Do lekkiego stopnia niepełnosprawności mogą zostać zaliczone osoby, które spełniają jedną z poniższych przesłanek:

doszło u nich do naruszenia sprawności organizmu, co spowodowało obniżenie w istotny sposób zdolności do wykonywania pracy w porównaniu ze zdolnościami osób o podobnych kwalifikacjach zawodowych, które wykazują pełną sprawność psychiczną i fizyczną,

Reklama

doszło u nich do naruszenia sprawności organizmu i występują u nich ograniczenia w pełnieniu ról społecznych, które można skompensować za pomocą wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Posiadanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności nie tylko określa status danej osoby w sensie prawnym, ale również umożliwia jej skorzystanie z różnych form pomocy (po spełnieniu warunków).

Czytaj więcej:

Kadry i Płace

Rencista w zakładzie pracy to dodatkowe obowiązki

Pracownik uprawniony do renty to osob...

Pro

Co oznaczają symbole na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności?

Na orzeczeniu o stopniu niepełnosprawności musi znaleźć się również symbol, który oznacza przyczynę niepełnosprawności. Może to być uszkodzenie lub choroba, które niezależnie od tego, w jaki sposób powstały, spowodowały zaburzenia funkcji organizmu oraz ograniczenia w wykonywaniu czynności życiowych. Symbole nie odpowiadają konkretnym jednostkom chorobowym, tylko grupom uszkodzonych narządów. W orzeczeniu ma znaleźć się minimum jeden, a maksymalnie trzy symbole. Każdy z nich musi niezależnie od pozostałych stanowić samodzielną przyczynę niepełnosprawności lub jej stopnia. Wyróżniamy następujące symbole:

01-U – upośledzenie umysłowe;
02-P – choroby psychiczne;
03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
04-O – choroby narządu wzroku;
05-R – upośledzenie narządu ruchu;
06-E – epilepsja;
07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
08-T – choroby układu pokarmowego;
09-M – choroby układu moczowo-płciowego;
10-N – choroby neurologiczne;
11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.

Upośledzenie umysłowe, choroby psychiczne, choroby narządu wzroku (tylko w przypadku stopnia umiarkowanego i znacznego), epilepsja i całościowe zaburzenia rozwojowe należą do tzw. schorzeń specjalnych, na które przysługuje większe dofinansowanie z PFRON.