O 928 przypadków wzrosła w ubiegłym roku skala zastosowanych przez policję technik inwigilacji, czyli głównie podsłuchów, rzadziej np. kontroli e-maili czy korespondencji – wynika z informacji szefa MSWiA Mariusza Kamińskiego za miniony rok. Co zaskakujące, skuteczność tego narzędzia w rozpracowywaniu przestępstw okazuje się niewielka – zaledwie 15 proc. kontroli operacyjnych pozwoliło zdobyć przydatne dowody.
– To bardzo niska efektywność. Upada mit, że jak służba założy podsłuch, to wszystkiego się dowie. Tak nie jest, a podsłuchy są nadużywane – komentuje poseł Marek Biernacki, były szef MSWiA i były koordynator ds. służb specjalnych.
Odmów jeszcze mniej
Jaki obraz wyłania się z opracowania? W ubiegłym roku zastosowanych zostało 10 tys. 912 kontroli operacyjnych, czyli o 928 więcej niż rok wcześniej. Samych wniosków złożono o 162 więcej, ale z tego siedem nie uzyskało akceptacji sądu, a pozostałe – prokuratora (odmów było o kilka mniej niż w 2020 r.). Niemal 70 proc. kontroli zarządzono w trybie zwykłym, pozostałe w tzw. przypadkach niecierpiących zwłoki – w tych ostatnich mieszczą się tzw. pięciodniówki, kiedy służba może podsłuchiwać bez zgody sądu. – W iluś przypadkach „niecierpiących zwłoki” przekazano materiały do sądu i sąd je zaakceptował później, a ile tam w ogóle nie trafiło? – pyta jeden z naszych rozmówców ze służb.
Czytaj więcej
Służby, wnioskując o kontrolę operacyjną, przesyłają do sądów tylko te materiały, które są dla nich wygodne – mówi Wojciech Klicki, ekspert z fundacji Panoptykon.
Podobnie jak rok wcześniej kontrola dotyczyła głównie przestępstw „przeciwko porządkowi publicznemu” – tu założono 7676 podsłuchów, czyli 70 proc. wszystkich ubiegłorocznych (to o blisko pół tysiąca więcej niż w 2020 r.). A konkretnie spraw o: wzięcie zakładnika, wyrób lub posiadanie broni palnej oraz udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Rzadziej przestępstw przeciwko mieniu czy spraw narkotykowych. W gospodarczych – 374 razy. Co istotne, podsłuchy trwały dłużej – w 1,5 tys. przypadków (wzrost o kilkadziesiąt) przedłużono je o ponad trzy miesiące.
