Zderzenie aut w rzece, czyli cuda w danych policji

Kontrolerzy NIK przeanalizowali dane dotyczące ponad 380 tys. wypadków i kolizji – w tym ponad 3 tys. z ofiarami śmiertelnymi – zarejestrowanych w Systemie Ewidencji Wypadków i Kolizji, tzw. SEWiK. I wykryli tysiące istotnych błędów.

Czego dotyczyły? W ponad w 45 tys. przypadków opis miejsca wypadku był niezgodny z prawdą. W prawie 10 tys. innych błędne były opisy uczestników drogowych zdarzeń.

– To z kolei wpływa na prawidłowe identyfikowanie sprawców wypadków, na przykład młodocianych – zauważają autorzy raportu NIK.

Błędy są także w danych o 7 tys. spraw, w których doszło do wypadków śmiertelnych. Tu np. funkcjonariusze źle podawali czas przyjazdu policji na miejsce.

Kontrola wykazała, że chociaż policjanci mają taki obowiązek, nagminnie nie rejestrowali współrzędnych GPS. Tak było w 96 proc. przebadanych przez Izbę danych z SEWiK, czyli 366 tys. spraw.

A ci, co dane GPS wpisywali, często robili to błędnie. I potem z informacji w bazie SEWiK wynikało, że np. do kraksy doszło daleko na polu uprawnym, w rzece albo na Półwyspie Arabskim (miejsce wypadku lub kolizji poza granicami kraju wskazano aż ok. 1600 razy).

W policyjnym systemie informatycznym nie ma „skutecznych mechanizmów weryfikujących rejestrowane dane". A te powinny być precyzyjne, bo na jej podstawie tworzy się analizy zagrożeń występujących w ruchu drogowym – zauważa NIK.

Błędy utrudniają „identyfikowanie miejsc, w których często dochodzi do wypadków i kolizji, a co za tym idzie skuteczne przeciwdziałanie takim zdarzeniom" – zaznaczają kontrolerzy Izby w raporcie.

Ale zastrzeżeń jest więcej. Jedno z kluczowych: stanowczo za mało policjantów ruchu drogowego odbywa specjalistyczne szkolenia, które uczą ich, jak profesjonalnie zebrać na miejscu wypadku wszystkie ślady.

Specjalistycznych szkoleń jest jak na lekarstwo. Z tego, jak zabezpieczać ślady wypadku, przeszkolono zaledwie co 14. policjanta drogówki – wynika z kontroli.

Kurs obsługi wideorejestratorów przeszło 8,5 proc. funkcjonariuszy tego pionu, tachografów cyfrowych – niecałe 15 proc., a kierowania motocyklem – zaledwie 7 proc.

„Mimo że drogówka ma na wyposażeniu 706 motocykli, to przeszkolonych zostało tylko 530 policjantów" – podliczyli kontrolerzy NIK.

Kurs doskonalenia techniki jazdy samochodem ukończyło zaledwie nieco ponad 15 proc. funkcjonariuszy drogówki.

Jak się okazuje, brak kursów nie musi wynikać z niechęci mundurowych do zdobywania wiedzy. Raport NIK podaje, że na 2013 rok zaplanowano przeszkolenie 48 osób w Centralnej Szkole Policji w Legionowie, podczas gdy „zidentyfikowane potrzeby" (według stanu na koniec marca 2013 r.) wskazywały, że kurs powinno odbyć 279 osób.

Przez niedostateczne wyszkolenie funkcjonariuszy możemy tracić wszyscy. Kiedy bowiem dojdzie do kraksy, a policjant popełni błędy, trudno ustalić winnego wypadku.

– Trzeba wiedzieć, gdzie szukać śladów, jak je dokumentować. Do tego ogólnopolicyjna wiedza nie wystarczy – mówi Adam Reza, biegły ds. wypadków. Zauważa, że nawet jak jest odpowiedni sprzęt, policjanci nie zawsze go wykorzystują. – Tak jest np. z przyrządem, który pozwala określić, z jaką intensywnością możliwe było hamowanie pojazdu na miejscu wypadku – wyjaśnia.