Czy zostanie przywrócony Krzyż AK

Wymagałoby to zmiany [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=81B374F52364BD7D11DEE50781CB1755?id=80504]ustawy z 1992 r. o orderach i odznaczeniach[/link] oraz [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=81B374F52364BD7D11DEE50781CB1755?id=80506]ustawy z 1995 r. o zmianie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach.[/link] Są jednak argumenty za i przeciw.

Z petycją w tej sprawie wystąpił do Senatu Zygmunt S. – lekarz podpułkownik w stanie spoczynku, w czasie wojny dowódca patrolu Szarych Szeregów Armii Krajowej.

Krzyż Armii Krajowej został wprowadzony 1 sierpnia 1966 r. na wychodźstwie w Londynie przez dowódcę AK, gen. Tadeusza Bora-Komorowskiego. Nadawano go do 1992 r. żołnierzom AK oraz organizacji poprzedzających powstanie AK, takich jak Służba Zwycięstwu Polski, Związek Walki Zbrojnej, za zasługi w latach 1939 – 1945. W 1992 r. został uznany za odznaczenie o charakterze wojskowym. Od tego czasu do 8 maja 1999 r. był nadawany przez prezydenta RP. Był to termin zakreślony w art. 6 ust. 3 ustawy z 1992 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o orderach i odznaczeniach (...).

[srodtytul]Żyje jeszcze wielu[/srodtytul]

Przewodniczący Senackiej Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji Stanisław Piotrowicz uważa, że należy przedyskutować możliwość jej zmiany.

– Napływają głosy ze środowisk kombatanckich, że [b]nie wszyscy uprawnieni mieli szansę otrzymać takie odznaczenie, stanowiące dla nich wielką wartość[/b] – mówi senator Piotrowicz. – Są to bowiem ludzie w podeszłym wieku – obecnie średnia wieku kombatanta to 87 lat – do których trudno nieraz dotrzeć i dopiero teraz ich odnaleziono.

Przeświadczony o tym, że żyje wiele takich osób, jest Zygmunt S., autor petycji. „Możliwość odznaczania Krzyżem AK powinna istnieć tak długo, jak długo żyją ludzie, którzy na nie zasłużyli swą postawą i działalnością” – napisał w petycji. Są też osoby, które nie zdążyły jeszcze otrzymać uprawnień kombatanckich, a niektóre nawet nie wiedzą, że od 1999 r. nie nadaje się już Krzyża AK. W czasach PRL polscy kombatanci na Zachodzie nie otrzymywali odznaczeń nadawanych w kraju lub też nie chcieli ich przyjmować. Kombatantom na Wschodzie natomiast nie można było ich nadawać, gdyż mogły ich spotkać represje ze strony władz.

[srodtytul]Sprawa warta dyskusji[/srodtytul]

O rozważenie możliwości wznowienia nadawania m.in. Krzyża AK występował w 2008 r. do prezydenta RP kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Motywował to faktem, że ponad 9 tys. osób, którym nadano uprawnienia kombatanckie po 9 maja 1999 r., pragnie otrzymać odznaczenia upamiętniające ich walkę z okupantem w czasie II wojny światowej.

Szef Kancelarii Prezydenta RP ustosunkował się jednak wówczas do tego wniosku negatywnie. Wznowienie nadawania wybranych odznaczeń mogłoby bowiem zantagonizować środowiska kombatanckie.

– Także podczas posiedzenia Komisji słyszało się różne opinie na ten temat – mówi senator Stanisław Piotrowicz. – Pojawiły się obawy, czy wznowienie nadawania Krzyża AK nie spowoduje próby reaktywowania innych odznaczeń. Nie wiadomo na razie, jakiej liczbowo grupy osób miałoby to dotyczyć i jakie jest obecnie stanowisko w tej sprawie Prezydenta RP.