Czy z polskich więzień zniknie służba specjalna? Potrzebny już tylko podpis prezydenta

Na biurko prezydenta Andrzeja Dudy trafi ustawa likwidująca Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej, czyli tzw. służbę specjalną, która miała wykrywać przestępstwa popełniane przez więźniów i strażników. Senat poparł właśnie te zmianę.

Publikacja: 28.05.2025 15:26

Czy z polskich więzień zniknie służba specjalna? Potrzebny już tylko podpis prezydenta

Foto: Adobe Stock

Za przyjęciem nowelizacji bez poprawek zagłosowało w środę 57 senatorów, a 29 było przeciw. O losie tych przepisów zdecyduje teraz prezydent.

Zbliża się koniec Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej. Ustawa na biurku prezydenta

Mowa o przygotowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości nowelizacji ustawy o Służbie Więziennej, której kluczowym założeniem jest likwidacja Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej. To jednostka powołana w lipcu 2022 r. Formalnie miał on wykrywać i zapobiegać przestępstwom popełnianym przez osadzonych lub tymczasowo aresztowanych, a także przez funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej.

Czytaj więcej

Sejm uchwalił likwidację specłużby w więziennictwie

Nieformalnie IWSW jest nazywany więzienną służbą specjalną ministra sprawiedliwości. Powstała ona za czasów Zbigniewa Ziobry i to właśnie minister powołał szefa tego inspektoratu. Funkcjonowanie tej jednostki od początku budziło wiele wątpliwości. Funkcjonariusze IWSW dostali kompetencje zbliżone w niektórych obszarach do policji, szersze niż reszta jednostek Służby Więziennej. Mogą oni prowadzić działania dochodzeniowo-śledcze, rozpoznania w zakładach karnych i aresztach, a nawet inwigilację, niejawną obserwację i nagrywać zdarzenia bez wiedzy osób podejrzewanych.

Obecne kierownictwo resortu sprawiedliwości od miesięcy przekonuje jednak, że IWSW należy znieść. - Ten projekt ustawy jest wyrazem niezgody na funkcjonowanie służby specjalnej, która podlega wyłącznie jednemu ministrowi, która ma ogromnie szerokie uprawnienia podmiotowe W istocie mógłby nimi być objęty każdy z nas – argumentowała w środę w Senacie wiceministra sprawiedliwości Maria Ejchart.

Czytaj więcej

Rząd zmniejsza liczbę więźniów. Będzie 20 tys. wakatów w celach

Służba specjalna w więziennictwie kosztuje za dużo. „Brak sukcesów”

W niedawnym wywiadzie z Rzeczpospolitą wskazywała, że koszty funkcjonowania inspektoratu były nieproporcjonalne do efektów jego działań. - Państwo wydało już łącznie ok. 22 mln złotych na działalność inspektoratu, którego wyniki – jak wskazaliśmy – są mizerne. W 2023 r. jego funkcjonowanie kosztowało 10 mln zł, a kolejne 11 mln zł wydano do końca maja 2024 r. Były jeszcze koszty utrzymania wydziałów zamiejscowych, w 2023 r. – 866 tys. zł, a do końca maja ubiegłego roku – 18 tys. zł. Dodatkowo powstał fundusz operacyjny z wyłączoną kontrolą wydatkowania środków wynikającą z ustawy m.in. o finansach publicznych. – mówiła Ecjhart.

Jednym z kluczowych argumentów resortu za likwidacją IWSW są „mizerne” wyniki w zwalczaniu przestępczości za murami więzień. Funkcjonariusze IWSW w 2023 r., czyli jedynym roku faktycznej działalności tej jednostki, zatrzymali dziewięć osób i 257 razy wykonywali czynności porządkowe na terenach więzień. W 2023 r. inspektorat prowadził 28 spraw operacyjnych, ale ani razu w ramach tych czynności nie wystąpił do sądu o zgodę na kontrolę operacyjną.

Czytaj więcej

Wiceministra Maria Ejchart: nie potrzebujemy specsłużby w więzieniach

- Na pierwsze rezultaty pracy trzeba było czekać do lipca 2024 r., choć one też były nieznaczące. W 2023 r. IWSW wykrył ok. 60 sztuk telefonów komórkowych, których skazani nie mogą posiadać, i 12 razy ujawnił narkotyki. W tym samym czasie funkcjonariusze Służby Więziennej wykryli ponad tysiąc telefonów komórkowych i ponad 300 razy substancje psychoaktywne – mówi Maria Ejchart.

Co ważne po likwidacji Inspektoratu Wewnętrznego SW jego zadania przejmą służby powołane do zwalczania przestępczości, w szczególności policja. Pracy ma nie stracić też 16 funkcjonariuszy i czterech pracowników cywilnych, którzy obecnie wchodzą w skład IWSW. Po zniesieniu tego inspektoratu mają znaleźć zatrudnienie w innych strukturach Służby Więziennej.

Za przyjęciem nowelizacji bez poprawek zagłosowało w środę 57 senatorów, a 29 było przeciw. O losie tych przepisów zdecyduje teraz prezydent.

Zbliża się koniec Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej. Ustawa na biurku prezydenta

Pozostało jeszcze 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Dobra osobiste
Dariusz Pluta: Proces wyborczy Nawrocki-Onet byłby niewydolny
Materiał Promocyjny
Bank Pekao S.A. uruchomił nową usługę doradztwa inwestycyjnego
Podatki
Zapłaci krocie od spadku po ojcu, bo nie miał UPO. Wyrok NSA ku przestrodze
Praca, Emerytury i renty
Zwolniona za uderzenie podwładnego w miejsca intymne, dostała odszkodowanie
Dobra osobiste
Profesor UJ: Sprawę Karola Nawrockiego należy zbadać jak najszybciej
Materiał Promocyjny
Cyberprzestępczy biznes coraz bardziej profesjonalny. Jak ochronić firmę
Nieruchomości
Część wywłaszczonych pod drogi ma szansę na więcej odszkodowania
Materiał Promocyjny
Pogodny dzień. Wiatr we włosach. Dookoła woda po horyzont