Nieoczekiwana zmiana szefa Izby Sądu Najwyższego

Dlaczego Agnieszka Góra-Błaszczykowska zastępuje Dawida Miąsika na półtora miesiąca?

Góra-Błaszczykowska ma pełnić funkcję prezesa Izby od połowy lipca do końca sierpnia tego roku. Po co zatem ta zmiana? OKO.press wskazało, że może chodzić o zwołanie Zgromadzenia Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w celu wyboru kandydatów na nowego prezesa, z których następnie prezydent (już Karol Nawrocki) wybierze nowego prezesa. Wśród kandydatów musi się znaleźć przynajmniej jeden tzw. neosędzia, nominowany w procedurze z udziałem upolitycznionej Krajowej Rady Sądownictwa. Tak wynika z przepisów zmienionych za rządów PiS. 

Są jednak wątpliwości, czy sędzia Góra-Błaszczykowska jako p.o. prezesa będzie mogła legalnie zwołać Zgromadzenie. Robi to bowiem pełnoprawny prezes Izby. Jeśli go nie ma, ustawa o SN przewiduje powołanie przez prezydenta tymczasowego prezesa tzw. komisarza. Jednak wymagałoby to kontrasygnaty premiera Donalda Tuska.

O takim scenariuszu miałby świadczyć fakt, że Małgorzata Manowska najpierw przeniosła Górę-Błaszczykowską z Izby Cywilnej do Izby Pracy od 1 lipca, a 10 dni później powierzyła jej kierowanie tą Izbą.  

Jak Sąd Najwyższy tłumaczy decyzję personalną Manowskiej w Izbie Pracy?

W piątek wieczorem Sąd Najwyższy opublikował komunikat, w którym wyjaśniono, że decyzję o upoważnieniu do "tymczasowego wykonywania czynności związanych z organizacją oraz kierowaniem pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, a także do podejmowania wybranych czynności z zakresu prawa pracy" I prezes SN podjęła na podstawie art. 14 § 1 w związku z art. 102 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym. Pierwszy z tych przepisów przewiduje, że I Prezes SN kieruje pracami Sądu Najwyższego, m.in. opiniuje i przedstawia Prezydentowi RP kandydatów na stanowisko Prezesa Sądu Najwyższego, wybranych przez zgromadzenie sędziów izby Sądu Najwyższego. Drugi przepis stanowi, że czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego lub upoważniona przez niego osoba.

„Konieczność tego upoważnienia wynika z faktu, że ostatnio urzędujący Prezes Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, dr hab. Piotr Prusinowski, zakończył swoją kadencję 2 września 2024 r. nie zwoławszy zgodnie z art. 12 § 2 w związku z art. 15 § 3 u.SN, zgromadzenia sędziów tej Izby, przez co niemożliwe było dokonanie wyboru kandydatów na stanowisko Prezesa na kolejną kadencję. Zgodnie z prawem powinno to nastąpić do 22 lipca 2024 r.” - czytamy w komunikacie SN. - „Jednocześnie postanowienie Prezydenta RP, wskazujące w myśl art. art. 13a § 1 w zw. z art. 15 § 4 u.SN  sędziego, który tymczasowo kierowałby pracą IPiUS oraz zwołał zgromadzenie wyborcze sędziów orzekających w IPiUS jest blokowane przez nieudzielenie mu kontrasygnaty przez Premiera Donalda Tuska. W ten sposób szef rządu blokuje powołanie nowego Prezesa Sądu Najwyższego kierującego pracą Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych” - wskazano.

Dalej komunikat głosi, że „w związku z zaistniałą sytuacją" tymczasowe kierownictwo Izby Pracy sprawuje Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, który pierwotnie upoważnił do tymczasowego wykonywania tych kompetencji sędziego Dawida Miąsika, a teraz sędzię Agnieszkę Górę-Błaszczykowską.