Dotacje dla spółek komunalnych – zasady opodatkowania

Wiele spółek utworzonych przez jednostki samorządowe korzysta z dopłat budżetowych. Z uwagi na niską dochodowość prowadzonej działalności dotyczy to przede wszystkim przedsiębiorstw, które świadczą usługi w zakresie transportu publicznego.

Forma, w jakiej transfery te zakontraktowano, ma bezpośredni wpływ na zasady rozliczania CIT. Przyczyną wątpliwości jest różnorodne interpretowanie pojęcia „dotacja”.

Jak uniknąć zapłaty CIT

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym rekompensata to wszelkie korzyści majątkowe przekazane na rzecz operatora komunikacji miejskiej w związku z prowadzoną przez niego działalnością (o ile spełniono dodatkowo wymogi celowości i źródła pochodzenia, które stawiają art. 50 – 51 tej ustawy)

Dopłaty przede wszystkim muszą wyrównywać poniesione koszty lub utraconą w związku ze stosowaniem preferencyjnych cen biletów dla wybranych grup pasażerów część przychodów.

Katalog dopuszczalnych źródeł finansowania ogranicza się natomiast do wpływów z budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego właściwych dla obszaru, na którym świadczone są usługi transportowe.

Dotacje są zwolnione z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 47 ustawy o CIT. Zwolnienie dotyczy dotacji  z  budżetu państwa lub środków samorządu terytorialnego, niezależnie od ich formy i charakteru (jedyny wyjątek dotyczy dopłat do oprocentowania kredytów bankowych).

Stąd kluczowe dla przewoźników komunalnych przy próbach uniknięcia powiększenia podstawy opodatkowania jest udowodnienie, że dopłata jest przekazywana na zasadach przewidzianych w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym. Traktowana jest ona bowiem jako przepis szczegółowy.

Gdy przekazane środki wykraczają poza dozwolone w tej ustawie formy rekompensat, spółka musi ewidencjonować je jako standardową zapłatę za świadczone usługi. Potwierdziła to m.in. łódzka Izba Skarbowa (interpretacja z 19 lipca 2011, IPTPB3/423-38/11-2/KJ).

Istotne szczegóły

Różnice w sposobie przekazania dopłaty mogą doprowadzić do diametralnej zmiany zasad opodatkowania. Przykładem jest przypadek przedsiębiorstwa świadczącego usługi z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi. Porozumienie zawarte między zarządem i lokalnymi władzami regulowało charakter przekazywanych dotacji.

Z uwagi na  to, że całość opłat od klientów pobierały organy gminne, dopłata wyliczana była w wysokości poniesionych przez spółkę kosztów powiększonych o  ustaloną wcześniej marżę zysku. Miała tym samym rekompensować brak bezpośredniego udziału w  przychodach z tytułu gospodarki odpadami.

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym oczywiście nie miała w tej sytuacji zastosowania. Jednak w opinii Izby Skarbowej w Katowicach (interpretacja z 25 maja 2011, IBPBI/2/423-184/11/BG) otrzymana rekompensata nie jest tożsama z dotacją w rozumieniu prawa podatkowego.