Czy gminy upomną się o nieruchomości kościelne

Od wyroku Trybunału zależy, czy sprawy przekazanego Kościołom majątku ostatecznie się zakończyły.

Publikacja: 10.01.2013 08:20

Czy gminy upomną się o nieruchomości kościelne

Foto: www.sxc.hu

Trybunał Konstytucyjny odroczył wydanie orzeczenia w sprawie z wniosku rzecznika praw obywatelskich o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów ustaw o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP, a także nieobowiązujących już przepisów ustawy  o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w RP.

– Niekonstytucyjność przyjętych rozwiązań polega przede wszystkim na pozbawieniu gmin możliwości zaskarżenia orzeczeń komisji – mówi Stanisław Trociuk, zastępca rzecznika praw obywatelskich. – Tym samym dochodzi do całkowitego pozbawienia ochrony sądowej prawa własności odebranego orzeczeniem właściwej komisji – uzasadniał.

Bez odwołania

Przypomnijmy: zarówno ustawa o stosunku państwa do Kościoła katolickiego, jak i ustawa o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich stanowi, że od wydanych przez komisje orzeczeń nie przysługuje odwołanie. A ponadto że zawarte przed komisją ugody  i wydane orzeczenia mają moc sądowych tytułów egzekucyjnych.

– Oznacza to, że orzeczenia wydane przez komisje zrównane zostały z prawomocnymi wyrokami sądów. A jeżeli coś jest prawomocne, to nie może być przed sądem kwestionowane – wyjaśnia Stanisław Trociuk. W ocenie RPO nie do pogodzenia ze standardami państwa prawa jest to, że jednostki samorządu terytorialnego pozbawione zostały możliwości ochrony swych praw majątkowych.

Odmienne stanowisko prezentuje Sejm.

– Samorząd korzysta z ograniczonej ochrony swych praw majątkowych – mówi poseł Jerzy Kozdroń. – A to dlatego, że majątek ten służy specyficznym celom: wykonywaniu zadań przez gminy czy powiaty.

Przeciw zmianom

Prokurator Robert Hernand zwrócił natomiast uwagę, że przepisy dotyczące Komisji Majątkowej orzekającej o zwrocie majątku Kościołowi katolickiemu zostały uchylone. W tej sytuacji Trybunał powinien postępowanie w tym zakresie umorzyć.

Za stwierdzeniem, że zakwestionowane przepisy są zgodne z konstytucją, opowiedzieli się także przedstawiciele Związku Wyznaniowych Gmin Żydowskich RP. – Wprowadzenie odwołań od orzeczeń komisji regulacyjnej wydłuży postępowanie – mówił Mikołaj Pietrzak, adwokat reprezentujący Związek. Podkreślił, że mienie komunalne służy wykonywaniu zadań gmin, a jednym z nich jest uposażenie w majątek reaktywowanych gmin żydowskich.

Jakie będą konsekwencje orzeczenia, że zakwestionowane przepisy są niekonstytucyjne?

– Wówczas j.s.t. będzie mogła orzeczenie komisji zaskarżyć do sądu administracyjnego, który oceni jego legalność – wyjaśnia Stanisław Trociuk. – Stwierdzenie, że jest ono bezprawne, otworzy   drogę samorządom do ubiegania się o zwrot oddanych nieruchomości – dodaje.

sygnatura akt: K 25/10

Dotychczasowe efekty prac komisji

Do Komisji Regulacyjnej ds. Gmin Wyznaniowych Żydowskich złożone zostały 5504 wnioski. We wszystkich sprawach postępowania wszczęto, z tym że zakończyły się one w 1770 sprawach. W tym ugodą zakończyły się 424 sprawy, orzeczeniem o oddaniu nieruchomości  329, umorzeniem 631, o oddaleniu albo o odrzuceniu wniosku 340. W 54 przypadkach komisji nie udało się uzgodnić orzeczenia, a w 14 przypadkach postępowanie zostało zawieszone. Ponadto komisja przyznała Związkowi Gmin Wyznaniowych Żydowskich i gminom żydowskim rekompensatę pieniężną w wysokości 26 mln 848 tys. zł.

Kościół katolicki złożył natomiast 3063 wnioski. Ze względu na zakończenie działań Komisji Majątkowej nierozpatrzonych zostało 216 wniosków. W tych sprawach właściwe do orzekania są sądy powszechne.  Kościół otrzymał 143,5 mln zł rekompensaty.

Trybunał Konstytucyjny odroczył wydanie orzeczenia w sprawie z wniosku rzecznika praw obywatelskich o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów ustaw o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP, a także nieobowiązujących już przepisów ustawy  o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w RP.

– Niekonstytucyjność przyjętych rozwiązań polega przede wszystkim na pozbawieniu gmin możliwości zaskarżenia orzeczeń komisji – mówi Stanisław Trociuk, zastępca rzecznika praw obywatelskich. – Tym samym dochodzi do całkowitego pozbawienia ochrony sądowej prawa własności odebranego orzeczeniem właściwej komisji – uzasadniał.

Pozostało 82% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Prawo dla Ciebie
PiS wygrywa w Sądzie Najwyższym. Uchwała PKW o rozliczeniu kampanii uchylona
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Dane osobowe
Rekord wyłudzeń kredytów. Eksperci ostrzegają: będzie jeszcze więcej
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawnicy
Ewa Wrzosek musi odejść. Uderzyła publicznie w ministra Bodnara