Wypożyczenie instrumentów muzycznych przez szkołę jej uczniom podlega zwolnieniu z VAT jako ściśle związane ze świadczeniem usług w zakresie kształcenia i wychowania przez jednostkę objętą systemem oświaty. Wypożyczanie instrumentów jest niezbędne, aby uczniowie mogli uczyć się gry na instrumentach. Instrumenty są również niezbędne do zweryfikowania wiedzy i umiejętności wykształconych w trakcie nauczania. Nie można tego dokonać bez użytkowania instrumentu, czyli grania na nim. Oznacza to ścisły związek między usługami wypożyczenia instrumentu a usługami edukacyjnymi – orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 16 kwietnia 2019 r., sygn. I SA/Wr 39/19.
Czytaj także: VAT: Czy zakup instrumentu dętego uprawnia Towarzystwo Muzyczne do odliczenia podatku
Wniosek o interpretację
Gmina wystąpiła o udzielenie interpretacji w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług. We wniosku wskazała, że w ramach swoich struktur posiada szkoły muzyczne realizujące program nauczania z zakresu teorii muzyki oraz nauki gry na instrumentach muzycznych. Szkoły prowadzą tzw. fundusz muzyczny, którego środki przeznaczane są na dofinansowanie ich działań statutowych. Jednym ze źródeł funduszu są środki uzyskane z tzw. wypożyczania instrumentów muzycznych. Zgodnie z regulaminem, szkoła umożliwia swoim uczniom wypożyczanie instrumentów muzycznych w ramach posiadanych możliwości. Nie jest to obowiązek szkoły, ani też nie oznacza, że wypożyczony instrument będzie przypisany do ucznia do końca jego edukacji w szkole. Wypożyczony instrument przeznaczony jest wyłącznie do realizacji programu szkolnego i nie jest dopuszczalne wykorzystywanie go do innych celów. Instrumenty wypożyczane są uczniom szkoły na podstawie umowy najmu. Umowa przewiduje, że tytułem udostępnienia instrumentu rodzice/opiekunowie zobowiązani są do wnoszenia miesięcznych opłat w wysokości ustalonej przez dyrektora szkoły. Odpłatność za wypożyczenie instrumentu jest symboliczna, nie uwzględnia wartości wypożyczanego instrumentu, nie stanowi również sposobu na osiąganie przez szkoły dodatkowego dochodu rozumianego jako prowadzenie działalności rentownej. Ma na celu pokrywanie kosztów eksploatacji instrumentów muzycznych, w tym gromadzenie środków na zakup nowych modeli, jak również finansowanie działalności muzycznej, o której mowa w regulaminie funduszu muzycznego.
Gmina zapytała czy wypożyczenie instrumentów muzycznych stanowi świadczenie usług zwolnionych z VAT. Sama stanęła na stanowisku, że usługi takie podlegają zwolnieniu z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 lit. a) w zw. z art. 43 ust. 17 i 17a ustawy o VAT jako świadczenie ściśle związane ze świadczeniem usług w zakresie kształcenia i wychowania przez jednostkę objętą systemem oświaty.
Stanowisko organu podatkowego
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 7 listopada 2018 r. (sygn. 0112- KDIL1-1.4012.656.2018. 1.AK) uznał stanowisko gminy za nieprawidłowe. W uzasadnieniu wskazał, że opisane we wniosku czynności nie wypełniają dyspozycji usług ściśle związanych z działalnością edukacyjną, o których mowa w art. 43 ust. 17 i ust. 17a ustawy o VAT, a to z tego powodu, że nie są one w sposób ścisły i bezpośredni związane z usługą podstawową, w tym przypadku usługą edukacyjną. Zdaniem organu podatkowego, nie można stwierdzić, że usługi odpłatnego udostępniania instrumentów są niezbędne do wykonania usługi edukacyjnej i bez nich czynność ta nie mogłaby się odbyć. Z wniosku wynika bowiem, że uczniowie korzystają z przedmiotowych instrumentów muzycznych w ramach zajęć lekcyjnych, jak również do samodzielnej nauki gry na instrumencie w domu po zajęciach lekcyjnych, w celu przygotowania się na kolejne zajęcia. Ponadto, gmina umożliwia uczniom szkoły wypożyczanie instrumentów muzycznych jedynie w ramach posiadanych możliwości. Zatem oznacza to, że nie każdy uczeń ma możliwość wypożyczenia danego instrumentu. Umożliwienie wypożyczenia instrumentów muzycznych uczniom nie należy również do obowiązków szkoły, a wypożyczony instrument nie będzie przypisany do ucznia do końca jego edukacji w szkole. Tym samym odpłatne udostępnianie instrumentów nie stanowi usługi niezbędnej do wykonania usługi edukacyjnej przez gminę.
