Pułapka indywidualnego wskaźnika zadłużenia samorządów

Preferencyjne zasady zaciągania zobowiązań na wkład własny do projektów unijnych niosą ryzyko niewypłacalności samorządów - mówi Arkadiusz Babczuk w rozmowie dla "Rz".

Publikacja: 02.06.2014 09:46

Pułapka indywidualnego wskaźnika zadłużenia samorządów

Foto: www.sxc.hu

Z przedstawionych przez Ministerstwo Finansów danych wynika, że w najbliższych latach zmniejszy się liczba samorządów, które nie spełnią wskaźnika z art. 243 ustawy ?o finansach publicznych. ?Jakie są tego przyczyny?

Arkadiusz Babczuk:

Istotna część jednostek samorządu terytorialnego zdecydowała się na przejściowe ograniczenie ciężaru długu, aby umożliwić sobie skorzystanie ze środków europejskich, które będą dostępne w zaczynającej się perspektywie finansowej.

Innymi słowy, wskaźnik zadziałał dyscyplinująco?

Z pewnością tak się stało, przynajmniej w odniesieniu do części jednostek samorządu terytorialnego. Zdarza się jednak, że wejście w życie art. 243 ustawy o finansach publicznych (dalej: ufp) powoduje jedynie wydłużenie spłaty zobowiązań, a w konsekwencji wzrost kosztów obsługi długu. Co więcej, analiza wskaźnika określonego w art. 243 ufp nie oddaje w pełni skali zagrożeń związanych w zadłużeniem poszczególnych samorządów. Wskaźnik ten jest bowiem bardzo podatny na różnego rodzaju manipulacje. W szczególności poza limitowaniem pozostaje całe spektrum długów spłacanych wydatkami (forfaiting) bądź zobowiązań niezaliczanych do długu (leasing zwrotny). Istnieją także liczne możliwości podnoszenia poziomu dopuszczalnych spłat długu określonych wskaźnikiem z art. 243 ufp – leasing zwrotny, sell-buy back czy krzyżowe sell-buy back.

W mojej ocenie dla hamowania narastania zadłużenia i racjonalizacji gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego większe znaczenie niż wskaźnik określony w art. 243 ufp ma wskaźnik określony w art. 242 ustawy wymuszający ograniczenie ekspansji wydatków bieżących j.s.t. i dostosowanie ich skali do możliwości finansowych poszczególnych j.s.t. Wskaźnik określony w art. 242 ufp jest też dużo trudniejszy do omijania.

Jakie zagrożenia może nieść ze sobą niewliczanie do indywidualnego wskaźnika zadłużenia zobowiązań zaciąganych na projekty współfinansowane ze środków unijnych?

Taka konstrukcja wskaźnika z pewnością ułatwi absorpcję środków europejskich w latach 2014–2020. Zwracam jednak uwagę, że po tej perspektywie finansowej wiele samorządów może pozostać obarczonych – i to trwale – bardzo dużym ciężarem dodatkowego zadłużenia. A to dlatego, że w związku z zaciągniętymi na wkład własny kredytami i odmiennie od zobowiązań zaciąganych na wyprzedzające finansowanie udziału unijnego nie ma miejsca refundacja.

W konsekwencji wiele gmin może zostać odciętych ?na jakiś czas od rynku finansowego.

Dlatego też oceniam wyłączenie zobowiązań na wkład własny z katalogu zobowiązań wliczanych do indywidualnego wskaźnika zadłużenia jako działanie krótkowzroczne, preferujące wykorzystanie środków unijnych kosztem zwiększonego ryzyka niewypłacalności samorządów w przyszłości.

Z przedstawionej przez Ministerstwo Finansów ?analizy wynika, ?że w najbliższych latach ?nastąpi spadek wydatków majątkowych ?realizowanych przez sektor samorządowy.

Prognozowany przez j.s.t. spadek wydatków w ciągu kilku następnych lat może wynikać z podejmowanych w niektórych samorządach wysiłków restrukturyzacyjnych.

Jednocześnie jednostki samorządu terytorialnego mogą przewidywać w wieloletnich prognozach finansowych spadek wydatków bieżących w przyszłości, aby spełnić wymagania narzucone art. 243 ufp już dziś. Taka sytuacja podważa wiarygodność wieloletnich prognoz finansowych. ?Potwierdza to Ministerstwo Finansów, wskazując, że pomiędzy prognozowanymi dochodami a wydatkami zapisanymi w WPF występują duże różnice.

Spadek wydatków majątkowych wynikający z WPF może też świadczyć o tym, że w latach 2014–2020 środki europejskie będą w większym stopniu wykorzystywane w podsektorze rządowym.

— rozmawiał Michał Cyrankiewicz

Z przedstawionych przez Ministerstwo Finansów danych wynika, że w najbliższych latach zmniejszy się liczba samorządów, które nie spełnią wskaźnika z art. 243 ustawy ?o finansach publicznych. ?Jakie są tego przyczyny?

Arkadiusz Babczuk:

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów