Zwolnienie ?z opłaty za dom pomocy: Starosta musi zbadać sytuację obojga małżonków

Decyzja dotycząca zwolnienia ?z opłaty za dom pomocy ?ma charakter uznaniowy, ?ale nie zwalnia to organu ?z obowiązku wszechstronnego zbadania materiału ?dowodowego.

Publikacja: 20.07.2014 09:25

Zwolnienie ?z opłaty za dom pomocy: Starosta musi zbadać sytuację obojga małżonków

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Czego dotyczył spór

Spór w sprawie dotyczył odmowy przyznania zwolnienia z opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej. Chodziło o mężczyznę, który od lat przebywa w nim i jest osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną. Jego opiekunem prawnym jest żona.

Uzasadniając odmowę, starosta wskazał na wywiad środowiskowy oraz zebraną dokumentację. Wynikało z nich, że kobieta miesięcznie przekazuje mężowi kwotę, która w dużej mierze nie wystarcza na zaspokojenie jego potrzeb.

Jednak w ocenie organu wnioskodawca nie wykazał uzasadnionych okoliczności przemawiających za pozytywnym rozstrzygnięciem złożonego wniosku. A sam fakt jego choroby nie uzasadnia zwolnienia go (w części lub w całości) od opłat za pobyt w placówce.

Kobieta reprezentująca męża wskazywała jednak na swoją trudną sytuację materialną. Z renty męża muszą utrzymać się obydwoje. Z części dochodu przypadającego na męża opłaca jego pobyt w domu pomocy i przekazuje mu kieszonkowe. Natomiast z części dochodu przeznaczonej dla niej pokrywa koszty związane z utrzymaniem domu. Z uwagi na wiek i stan zdrowia musi płacić za przyniesienie węgla. Ponadto z uwagi na liczne schorzenia wydaje sporo na zakup lekarstw.

Rozstrzygnięcie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie zmieniło decyzji starosty. Rację kobiecie przyznał dopiero Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie. Przypomniał, że zgodnie z art. 64 ustawy o pomocy społecznej, osoby wnoszące opłatę za pobyt w domu opieki społecznej można zwolnić, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie. W szczególności jeżeli: wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce i występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych; małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia. Albo gdy osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.

Sąd zauważył, że decyzja w przedmiocie całkowitego lub częściowego zwolnienia za pobyt w domu pomocy ma charakter uznaniowy. Organ nie jest więc ustawowo zobowiązany do przyznania zwolnienia.

Jednak w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności związanych z sytuacją osoby zobowiązanej do ponoszenia opłaty (przykładowo wymienionych we wskazanym przepisie) ocenia się je zgodnie z wymaganiami art. 7 kodeksu postępowania administracyjnego, tzn. mając na względzie nie tylko słuszny interes strony wnioskującej o zwolnienie, ale także interes społeczny.

Wskazując na orzecznictwo WSA sąd podkreślił, że fakultatywność orzeczenia o zwolnieniu z odpłatności zależna jest od sytuacji materialnej i rodzinnej osób zobowiązanych do opłat. Przypadki uprawniające do zwolnień zostały w przepisie wymienione jedynie przykładowo. Każdorazową decyzję rozstrzygającą o wniosku o przyznanie zwolnienia organ powinien uzasadnić w sposób pozwalający prześledzić tok rozumowania organu i poznać kryteria podjęcia danej decyzji.

W uzasadnieniu wskazano, że przebywający w domu opieki społecznej jest osobą całkowicie ubezwłasnowolnioną. Ponadto małżonkowie utrzymują się tylko z jednego świadczenia. W ocenie WSA w takiej sytuacji, rozpoznając sporny wniosek, organy powinny dokonać oceny przez pryzmat sytuacji obydwojga małżonków.

Sąd uznał, że żaden z organów nie rozważył w sposób należyty, jaka jest rzeczywista sytuacja małżonków w świetle uzyskiwanych dochodów oraz niezbędnych wydatków ponoszonych na utrzymanie i leczenie. Swoje rozważania organy sprowadziły do wykazania, że sam fakt stwierdzenia u wnioskodawcy choroby nie może uzasadniać zwolnienia go w części lub całości od opłat za pobyt w placówce.

Decyzja w przedmiocie zwolnienia ma charakter uznaniowy, ale uprawnienie organu do wydania decyzji o takim charakterze nie zwalnia go z obowiązku wszechstronnego zbadania materiału dowodowego. Brak odniesienia przez organy do podnoszonych okoliczności uznać należy za uchybienie przepisom art. 9, 8, 7 i 77 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego, które niewątpliwie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów