Nowe regulacje o sukcesji: przedsiębiorstwo jak cenny zegarek
Przedsiębiorca sam może powołać zarządcę sukcesyjnego. Następuje to w ten sposób, że wskazuje określoną osobę do pełnienia tej funkcji albo zastrzega, że z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą. Jeżeli przedsiębiorca skorzysta z tej możliwości i złoży wniosek o wpis zarządcy do CEIDG, to zarząd sukcesyjny zostanie ustanowiony z chwilą śmierci przedsiębiorcy. Funkcję zarządcy sukcesyjnego w jednym czasie może pełnić tylko jedna osoba.
Przedsiębiorca może jednak powołać dalszego zarządcę na wypadek, gdyby zarządca powołany w pierwszej kolejności np. zrezygnował z tej funkcji czy nie mógł jej pełnić z powodu śmierci. Zasadą jest, że zarządca będzie mógł prowadzić przedsiębiorstwo do czasu działu spadku, ale nie dłużej niż przez 2 lata od dnia śmierci przedsiębiorcy.
W nowych przepisach przyjęto, że zarządca może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej lub prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz brać udział w postępowaniach administracyjnych, podatkowych i sądowoadministracyjnych w tych sprawach.
Zarządca działa w imieniu własnym, na rzecz właściciela przedsiębiorstwa w spadku. W dodanym u.s.z. art. 30 § 4a kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) zastrzeżono, że w sprawach: dotyczących praw zbywalnych lub dziedzicznych, wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa strony, w razie jej śmierci w toku postępowania, jeżeli został ustanowiony zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem strony, na jej miejsce wstępuje zarządca. Natomiast w razie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego do postępowania toczącego się z udziałem zarządcy na jego miejsce wstępują następcy prawni zmarłego.
W uzupełnionym art. 97 k.p.a. przyjęto, że organ zawiesza postępowanie w razie śmierci strony lub jednej ze stron, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłej strony albo zarządcy sukcesyjnego do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 30 § 5 k.p.a. (czyli w sprawach dotyczących nieobjętych spadków jako strony nie działają osoby sprawujące zarząd nad majątkiem spadkowym, a w braku takich osób –kurator), a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe. Postępowanie trzeba zawiesić także w razie wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, gdy postępowanie toczyło się z udziałem zarządcy, jeżeli wezwanie spadkobierców zmarłego do udziału w postępowaniu nie jest możliwe i nie zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 30 § 5 k.p.a., a postępowanie nie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe. Przepisy k.p.a. w nowym brzmieniu stosuje się również do postępowań administracyjnych wszczętych i niezakończonych przed 25 listopada 2018 r.
