Więcej funkcjonariuszy publicznych złoży oświadczenia majątkowe

Więcej osób pełniących funkcje publiczne będzie składać oświadczenia majątkowe.

Publikacja: 23.05.2014 09:18

Skazany za korupcję prezydent Starachowic (Świętokrzyskie) nie otrzyma zaległej pensji - zdecydował

Skazany za korupcję prezydent Starachowic (Świętokrzyskie) nie otrzyma zaległej pensji - zdecydował Sąd Apelacyjny w Krakowie.

Foto: www.sxc.hu

Członkowie Rady Polityki Pieniężnej, zarząd NBP, prezesi sądów, rektorzy uczelni,  notariusze i ich zastępcy, a także strażnicy miejscy i egzaminatorzy na prawo jazdy będą się musieli spowiadać z posiadanego majątku. Oświadczenia wszystkich funkcjonariuszy publicznych, także policjantów i prokuratorów, będzie można obejrzeć w internecie.  Takie rewolucyjne zmiany przewiduje przygotowywany przez resort sprawiedliwości projekt ustawy o oświadczeniach majątkowych składanych przez osoby pełniące funkcje publiczne. Na razie jest na etapie uzgodnień wewnętrznych. Ministerstwo podkreśla, że może jeszcze być skorygowany.

– Projekt ma ujednolicić zasady składania oświadczeń majątkowych, co uczyni tę instytucję bardziej przejrzystą. Ma też wprowadzić mechanizmy zapewniające większą skuteczność kontroli ich rzetelności, m.in. zasadą ma być jawność oświadczeń – mówi Patrycja Loose, rzecznik prasowy ministra sprawiedliwości.

Nowa ustawa ma też uciąć wątpliwości, który urzędnik ma składać oświadczenie. Mianowicie wszyscy członkowie korpusu służby cywilnej i pracownicy urzędów państwowych, których wynagrodzenie wraz ze wszystkimi  dodatkami jest wyższe bądź równe przeciętnemu.

– Teraz tzw.  ustawa antykorupcyjna w wielu miejscach jest niejednoznaczna. Pojawia się w niej np. określenie, że składanie oświadczeń majątkowych  to obowiązek kierowników urzędów i osób na stanowiskach równorzędnych pod względem płacowym. Nie wiadomo jednak, co to znaczy – mówi Ryszard Czerniawski, zastępca rzecznika praw obywatelskich.

To był jeden z powodów, dla którego rzecznik złożył wniosek do Trybunału Konstytucyjnego.  Resort sprawiedliwości – jak widać – chce naprawić ten błąd.

Jawność to reguła

Projekt zakłada, że wszystkie oświadczenia majątkowe będą ujawniane poprzez publikację w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie danego urzędu. Jawne mają być niemal wszystkie informacje zawarte w złożonym oświadczeniu. Wyjątkiem będą informacje o numerze PESEL, adresie zamieszkania oraz o miejscu położenia nieruchomości.

Projekt przewiduje upoważnienie dla rządu do  fakultatywnego wyłączenia spod obowiązku ujawniania niektórych oświadczeń. Może to dotyczyć wskazanych w rozporządzeniu stanowisk w policji, ABW, CBA, BOR, Agencji Wywiadu czy Służbie Wywiadu Wojskowego.

Kara za spóźnienie

Projekt porządkuje też informacje, jakie będą musiały się znaleźć w oświadczeniu. Do tej pory w różnych ustawach wygadało to nieco inaczej. Wszyscy będą się spowiadać z majątku według jednego wzoru, który  zostanie określony w rozporządzeniu. Umożliwi to porównywanie stanu majątkowego określonej osoby w różnych okresach, podczas pełnienia różnych funkcji publicznych.

Oświadczenie będzie składane w terminie siedmiu dni od objęcia stanowiska oraz w ciągu siedmiu dni od jego opuszczenia. Oprócz tego będą oświadczenia coroczne,  przedkładane do 30 kwietnia.

Za przekroczenie tych terminów będzie grozić odpowiedzialność dyscyplinarna oraz kara w wysokości 500 zł.

Jeśli niesolidny funkcjonariusz w ciągu siedmiu dni od doręczenia decyzji o ukaraniu nie złoży oświadczenia, urząd kontroli skarbowej zbada jego majątek.

Częstsze będą też kontrole oświadczeń składanych przez funkcjonariuszy. Wstępnie, jak dotychczas, będzie je sprawdzał podmiot, któremu składane są dokumenty (np. w przypadku urzędników – dyrektor generalny urzędu). Dalszej weryfikacji przez urząd kontroli skarbowej i CBA będą poddawane te, które wzbudziły wątpliwości. Takiemu samemu szczegółowemu sprawdzeniu będzie też podlegać wybrane losowo  5 proc. wszystkich oświadczeń.

Oświadczenia będą przechowywane przez  sześć lat.

Możliwa korekta

Całkowicie nową regulacją zawartą w projekcie są przepisy dotyczące korekty oświadczeń. Przewidują, że będzie ona mogła być dokonana w każdym czasie, również po rozpoczęciu procedury kontroli oświadczenia przez Centralne Biuro Antykorupcyjne, a nawet po wszczęciu postępowania karnego w sprawie o złożenie oświadczenia niezgodnego z prawdą.

Projekt nie wiąże jednak z faktem dokonania takiej korekty żadnych bezpośrednich skutków prawnych. Nie  uchyli ona odpowiedzialności za złożenie oświadczenia niezgodnego z prawdą. Stanie się jednak  okolicznością, którą organ prowadzący postępowanie będzie musiał wziąć pod uwagę.

Za składanie niezgodnych z prawdą oświadczeń wciąż będzie grozić kara pozbawienia wolności do trzech lat.

Etap legislacyjny: uzgodnienia wewnętrzne

Opinia dla „Rz"

Anna Wojciechowska-Nowak Fundacja Batorego

Dobrze, że w jednym miejscu będą zebrane zasady składania oświadczeń majątkowych przez funkcjonariuszy i ich kontroli. Obecnie są regulowane w różnych aktach, a w konsekwencji brakuje im spójności. Dochodzi do paradoksów. Na przykład dyrektorka przedszkola musi składać oświadczenia, które są podawane do publicznej wiadomości, a oświadczenie ministra nie musi być ujawniane. Cieszy, że wydłużono listę osób zobowiązanych do ujawniania posiadanego mienia o osoby szczególnie narażone na korupcję, np. egzaminatorów na prawo jazdy. Dziwi jednak, że równolegle trwają prace w Senacie nad projektem dotyczącym oświadczeń parlamentarzystów.

Członkowie Rady Polityki Pieniężnej, zarząd NBP, prezesi sądów, rektorzy uczelni,  notariusze i ich zastępcy, a także strażnicy miejscy i egzaminatorzy na prawo jazdy będą się musieli spowiadać z posiadanego majątku. Oświadczenia wszystkich funkcjonariuszy publicznych, także policjantów i prokuratorów, będzie można obejrzeć w internecie.  Takie rewolucyjne zmiany przewiduje przygotowywany przez resort sprawiedliwości projekt ustawy o oświadczeniach majątkowych składanych przez osoby pełniące funkcje publiczne. Na razie jest na etapie uzgodnień wewnętrznych. Ministerstwo podkreśla, że może jeszcze być skorygowany.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Prawo drogowe
Ważny wyrok ws. płatnego parkowania. Sąd: nie można nakładać kar za spóźnienie
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie ruszyli masowo po pieniądze za nadgodziny. Dlaczego?
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem