Raport Iustitia: sędziowie pod presją pokazują, że się nie boją

Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia opublikowało właśnie pełny raport dotyczący sędziów „Sędziowie pod presją".

Chodzi o sędziów, wobec których rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych sędzia Piotr Schab oraz jego zastępcy, sędziowie Michał Lasota i Przemysław Radzik, a także zastępcy rzecznika dyscyplinarnego powołani na poziomie okręgów podjęli czynności wyjaśniające lub wszczęli postępowania dyscyplinarne. Wszystkie związane z działalnością orzeczniczą i pozaorzeczniczą konkretnych sędziów.

Dotknięci przez władzę

Lista powstała na podstawie dokumentów źródłowych oraz wywiadów bezpośrednich z sędziami, w jednym przypadku na podstawie informacji medialnych.

W 2017 r. w Polsce w ramach pakietu zmian prawnych dotyczących sądownictwa został stworzony system dyscyplinarny, który miał zapewnić podporządkowanie sędziów woli politycznej. Powołani przez ministra sprawiedliwości-prokuratora generalnego rzecznik dyscyplinarny sędziów sądów powszechnych Piotr Schab i jego zastępcy Przemysław W. Radzik i Michał Lasota niemal od momentu powołania wzięli na celownik sędziów, którzy sprzeciwiali się niekonstytucyjnym zmianom w wymiarze sprawiedliwości. Pretekstów nie brakowało: mogła to być wypowiedź publiczna, założenie koszulki z napisem „Konstytucja", zwrócenie się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prejudycjalnym, wydanie orzeczenia nie po myśli prokuratury lub władzy politycznej.

Postępowania dyscyplinarne to bynajmniej niejedyne represje, jakie dotykają sędziów, którzy domagają się przestrzegania zasad praworządności w Polsce przez pozostałe władze.

Takim sędziom likwiduje się wydziały i stanowiska bądź zmienia zakres czynności, tak by musieli orzekać w sprawach, z którymi wcześniej nie mieli styczności. Wtedy bowiem łatwiej o potknięcie i pretekst do postępowania dyscyplinarnego.

Stowarzyszenie Sędziów Polskich Iustitia przedstawiło właśnie raport stanowiący kompilację najbardziej rażących przypadków represji wobec polskich sędziów z ostatniego roku. Raport nie jest wyczerpujący.

– Takich spraw jest bowiem więcej, nie o wszystkich wiemy, niektóre są we wstępnej fazie – tłumaczą autorzy.

W ich odczuciu daje on jednak pewne pojęcie o skali szykan, jakie dotykają sędziów właściwie jedynie z tego powodu, że domagają się przestrzegania konstytucji przez pozostałe władze.

A co, kiedy nas zabraknie?

– Jako sędziowie stoimy na straży praw i wolności obywatelskich zapisanych w konstytucji. Płacimy za to wysoką cenę, a gotowi jesteśmy zapłacić najwyższą. Nie ma i nie będzie naszej zgody na upolitycznienie sądów. Nie pozwolimy na pozbawienie obywateli prawa do sprawiedliwego procesu przed bezstronnym i niezawisłym sądem. Ale co będzie, kiedy nas zabraknie? – pytają sędziowie z Iustitii.

O jakich nazwiskach mowa? Otóż przedmiotem zainteresowania rzecznika dyscyplinarnego jest sędzia Bartłomiej Przymusiński, członek zarządu głównego i rzecznik Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia. Sędzia Michał Lasota domagał się od niego m.in. złożenia pisemnego oświadczenia dotyczącego jego publicznych wypowiedzi w programie telewizji TVN 24 dna temat nowej Krajowej Rady Sądownictwa i systemu wymiaru sprawiedliwości.