Raport: największy od 1989 r. regres w ochronie zasad praworządności

Lata 2015–2019 to największy od 1989 r. regres w ochronie zasad praworządności.

Aktualizacja: 26.09.2019 16:38 Publikacja: 26.09.2019 16:06

Raport: największy od 1989 r. regres w ochronie zasad praworządności

Foto: AdobeStock

Do tego wniosku doszli autorzy raportu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

– W ciągu ostatnich czterech lat po raz pierwszy i na taką skalę obserwowaliśmy wykorzystanie prawa do realizacji partykularnych interesów partyjnych. Przełożyło się to na trwający kryzys praworządności, a także na osłabienie całego systemu ochrony praw człowieka w Polsce – wskazuje Marcin Wolny, jeden z autorów opublikowanego w czwartek dokumentu.

Jak wyliczono, w ostatnich czterech latach Sejm przyjął ponad 20 ustaw, które istotnie wpłynęły na system ochrony praw człowieka. Chodzi o ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, reformę Sądu Najwyższego z wszystkimi „ustawami naprawczymi", które do niej wprowadzano, i zmiany w podejściu władz do funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, niezależnych instytucji (jak media publiczne czy rzecznik praw obywatelskich) oraz w sferze ochrony podstawowych praw i wolności (w tym do rzetelnego procesu, wolności zgromadzeń, praw kobiet, praw osób LGBT). Na tym obszarze standard ochrony naszych praw, gwarantowany Konstytucją RP, przepisami unijnymi i międzynarodowymi, uległ pogorszeniu. Tak samo oceniono nie wykonywanie przez władze prawomocnych orzeczeń sądów i TK – długotrwałe odmawianie publikacji jego wyroków czy nieujawnianie list poparcia sędziów w KRS.

Czytaj także: Komisja Europejska: Stan praworządności w Polsce jeszcze gorszy

Choć sądy obecnie nie są upolitycznione, zarysowują się mechanizmy, za sprawą których politycy mogą wpływać na ich prace – poprzez system wyboru nowych sędziów, prowadzenie postępowań dyscyplinarnych i decydowanie o kierownictwie sądów – czytamy w raporcie.

Raport podsumowuje również trwający od trzech lat spór między Polską a Unią Europejską, wskazując, że jest on rezultatem aktywności państwa w dziedzinie ograniczania zasad praworządności i pomijanie płynących z tego rekomendacji. „Brak realizacji tych zaleceń nie tylko osłabia pozycję Polski jako lidera demokratycznych przemian w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, ale również naraża polskie państwo na odpowiedzialność za naruszenie prawa Unii Europejskiej czy europejskiej konwencji praw człowieka – przypominają autorzy.

Do tego wniosku doszli autorzy raportu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

– W ciągu ostatnich czterech lat po raz pierwszy i na taką skalę obserwowaliśmy wykorzystanie prawa do realizacji partykularnych interesów partyjnych. Przełożyło się to na trwający kryzys praworządności, a także na osłabienie całego systemu ochrony praw człowieka w Polsce – wskazuje Marcin Wolny, jeden z autorów opublikowanego w czwartek dokumentu.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sądy i trybunały
Sędzia zwrócił się do władz Białorusi o azyl. To "bohater" afery hejterskiej w MS
Sądy i trybunały
"To jest dla mnie szokujące". Szefowa KRS o sprawie sędziego Szmydta
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Prawo dla Ciebie
"Nowy rozdział dla Polski". Komisja Europejska zamyka procedurę artykułu 7
Sądy i trybunały
Zwrot w sprawie zmian w KRS? Nieoficjalnie: Bodnar negocjuje z Dudą