Chaos z biegłymi może pogrążyć sądy. Jest apel do Adama Bodnara

Sprawy karne, w których głos zabrać mają biegli – instytucje naukowe – zamiast trafić na wokandę, mogą poleżeć na półkach. Powód? Trudno rozliczyć ich koszty.

Aktualizacja: 21.05.2024 06:20 Publikacja: 21.05.2024 04:30

Chaos z biegłymi może pogrążyć sądy. Jest apel do Adama Bodnara

Foto: PAP/Adam Warżawa

Całe zespoły biegłych ekspertów różnych specjalności mierzą się z najtrudniejszymi sprawami karnymi. Wszystko wskazuje, że teraz jednak przestaną, bo pominięto ich przy podwyżkach i ustalaniu kosztów zwrotu za wydanie profesjonalnej opinii.

– Ministerstwo Sprawiedliwości już naprawia błąd – zapewniono „Rzeczpospolitą”.

Brak biegłych to cios dla sądów

Polskie Towarzystwo Medycyny Sądowej i Kryminalistyki zaapelowało do ministra Adama Bodnara o przeprowadzenie rozmów i zmianę przepisów rozporządzenia dotyczącego wynagrodzenia biegłych z instytucji naukowych. Ostatnie zmiany w tych przepisach wprawdzie podniosły stawki dla biegłych (indywidualnych) za sporządzanie opinii na potrzeby sądu, ale – jak wskazuje środowisko – jednocześnie sparaliżowały możliwość wydawania opinii medyków sądowych (kryminalistycznych, genetycznych i toksykologicznych) z instytucji naukowych (pracujących zespołowo).

– W nowych przepisach całkowicie pominięto specyfikę instytucji medycznych oraz praktycznie uniemożliwiono uwzględnianie ich kosztów w sposobie rozliczania usług – piszą lekarze, członkowie Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminalistyki. Wskazują, że to nie tylko problem wyspecjalizowanej wiedzy w najtrudniejszych sprawach, ale i koszty dla uczelni, np. utrzymywania i serwisowania aparatury niezbędnej do badań.

– Znamy problem. Właśnie kończymy wewnątrzresortowe prace nad poprawieniem tych przepisów – mówi „Rzeczpospolitej” Arkadiusz Myrcha, wiceminister sprawiedliwości. Dodaje, że w tym przypadku chodzi o techniczne zmiany, które dotyczą tabel i rozliczania kosztorysu.

Samo PTMSiK czeka na odpowiedź z ministerstwa. Nieoficjalnie komentują jednak trudną sytuację.

Czytaj więcej

ROBUS pomoże sędziom znaleźć biegłego

Postępowania karne się opóźnią

– Apelujemy do Ministerstwa Sprawiedliwości, by przyjrzało się nowym przepisom i oceniło, jaki mają one skutek dla wielu procesów sądowych – mówi „Rzeczpospolitej” jeden z lekarzy – biegłych.

– Biegli zajmują się tysiącami skomplikowanych spraw – wskazuje „Rzeczpospolitej” dr Krzysztof Kordel, wojewódzki konsultant medycyny sądowej w Wielkopolsce. I dodaje, że spraw wymagających opinii zespołowych jest ok. 1 tys. w skali kraju.

– Chodzi o skomplikowane kwestie związane z toksykologią, genetyką, kryminalistyką, o sprawy aktowe, sprawy o wysokim stopniu nieprawidłowości lub wątpliwości – podkreśla dr Kordel.

I dodaje, że dziś zespoły biegłych muszą się liczyć z problemami. Po prostu ktoś, pisząc nowe prawo, nie pomyślał o tym, że nie wszystkie zapisane zasady dadzą się zastosować we wszystkich podmiotach odpowiedzialnych za sporządzanie opinii dla sądów. W rezultacie doszło do instytucjonalnego zamieszania. A chodzi o niełatwe czynności – sekcje zwłok, kwestie zabójstw lub np. pobicia. – Dla przykładu, zwłoki trafiają do nas, a my działamy na terenie instytucji naukowej, uczelni. Ta ostatnia nie będzie dopłacać do wszelkich badań – dodaje dr Kordel.

Czytaj więcej

Adwokat mówił o "trumnie na kółkach". Biegły: nie dał szans na uniknięcie tragedii

Biegli oczekują zmian, pieniądze to nie wszystko

Eksperci podkreślają, że omawiana kwestia ma szerszy charakter.

– Rozwiązaniem problemu niskiego finansowania biegłych sądowych w Polsce nie jest tylko arytmetyczne zwiększanie stawek – mówi „Rz” Paweł Rybicki, prezes Fundacji Europejskiego Centrum Inicjatyw w Naukach Sądowych.

Chodzi o to, że zadania są bardzo rozległe: od opiniowania w dyscyplinach wymagających skorzystania ze specjalistycznego sprzętu, poprzez konieczność zapewnienia wsparcia technicznego itp.

Inaczej także wyglądają kwestie finansowania opinii i zwrotu poniesionych nakładów w zależności od tego, czy wydaje ją biegły indywidualny, czy też tzw. instytucja naukowa bądź specjalistyczna.

– Jest to więc problem złożony i w związku z tym wymaga kompleksowego uregulowania. Zaproponowane w ostatnim rozporządzeniu dość skromne zwiększenie procentowego przelicznika kwoty bazowej na pewno tego problemu nie rozwiązuje – zauważa prezes Rybicki.

Całe zespoły biegłych ekspertów różnych specjalności mierzą się z najtrudniejszymi sprawami karnymi. Wszystko wskazuje, że teraz jednak przestaną, bo pominięto ich przy podwyżkach i ustalaniu kosztów zwrotu za wydanie profesjonalnej opinii.

– Ministerstwo Sprawiedliwości już naprawia błąd – zapewniono „Rzeczpospolitą”.

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?