Nie można skreślić radcy prawnego na chwilę

Nie ma podstaw do zakreślania terminu kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu – wskazał Sąd Najwyższy.

Zajmował się sprawą radcy prawnego, który został ukarany przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny przy Krajowej Izbie Radców Prawnych. Prawnik nie kontaktował się ze swoimi klientami, nie odpowiadał na korespondencję, nie zwracał przekazanych mu dokumentów.

Sprawa trafiła do sądu dyscyplinarnego przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu. Tam ukarano go naganą z ostrzeżeniem oraz karą pieniężną.

Trwają prace nad określeniem warunków powrotu do zawodu

Od tego orzeczenia odwołał się jednak rzecznik dyscyplinarny. Wyższy Sąd Dyscyplinarny uznał, że zachowanie radcy na tyle uchybiło godności wykonywania zawodu, że kara powinna być ostrzejsza. Orzekł więc pozbawienie prawa wykonywania zawodu, ale zakreślił okres, przez jaki ta kara powinna być wykonywana – na trzy lata.

Kasację od tego orzeczenia złożył minister sprawiedliwości. Jego zdaniem orzeczenie kary pozbawienia prawa do wykonywania zawodu na trzy lata to naruszenie prawa materialnego.

Jak podkreślał sędzia Marin Ozimek z Departamentu Zawodów Prawniczych i Dostępu do Pomocy Prawnej w Ministerstwie Sprawiedliwości, problem interpretacji przepisów dotyczących tej kary powstał w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego. Wskazał on, że sprzeczne z ustawą zasadniczą jest dożywotnie pozbawienie prawa do wykonywania zawodu.

W 2010 r. Trybunał uznał mianowicie za niekonstytucyjne przepisy dotyczące kary wyrzucenia z danej korporacji (nie tylko adwokackiej i radcowskiej, ale także lekarskiej czy aptekarskiej) bez możliwości powrotu. W wypadku ustawy o radcach zakwestionował sformułowanie „bez prawa ubiegania się o ponowny wpis", określające karę pozbawienia prawa do wykonywania zawodu.

Jak podkreślał przedstawiciel ministra, nad dookreśleniem przepisów dotyczących m.in. tego, po jakim czasie i na jakich warunkach radcy czy adwokaci skreśleni z listy będą mogli się starać o powrót do profesji, pracują Rządowe Centrum Legislacji i parlament. Zdaniem ministra nie można na podstawie obowiązujących dziś przepisów orzec kary pozbawienia prawa wykonywania zawodu na trzy lata.

– Kasacja ministra sprawiedliwości jest zasadna, trafne jest wskazanie naruszenia prawa materialnego – podkreślał przewodniczący składu orzekającego sędzia Andrzej Siuchniński. – Sąd dyscyplinarny, orzekając karę pozbawienia prawa do wykonywania zawodu, nie miał podstaw do zakreślenia terminu – mówił.

SN uchylił orzeczenie. Oznacza to, że sprawą sądownictwo radcowskie musi się zająć jeszcze raz i – jak podkreślił sędzia Siuchniński – jeszcze raz rozważyć wysokość kary. W katalogu kar radcowskich pozbawienie prawa do wykonywania zawodu jest najsurowszą sankcją. Możliwe jest także m.in. zawieszenie radcy – na okres od trzech miesięcy do pięciu lat.