Wśród zobowiązań spółki z o.o. jest pożyczka, którą zaciągnęliśmy w 2002 r. u mniejszościowego udziałowca. Kwota nominalna pożyczki była na każdy dzień bilansowy dopełniana naliczanymi odsetkami. Mamy też zobowiązania wobec tej osoby z tytułu czynszu dzierżawnego za lata 2002 – 2007. Na 31 grudnia 2007 r. pisemnie potwierdziliśmy salda tych zobowiązań, przy czym podpisała je osoba niemająca prawa do reprezentowania spółki. Czy wobec tego nasze zobowiązania lub ich część przedawniły się w grudniu 2007 r.? Jeśli tak, to czy należy korygować sprawozdanie finansowe i CIT za 2007 r.?
Pisemne potwierdzenie salda księgowego nie jest czynnością potwierdzającą istnienie zobowiązania w rozumieniu przepisów mówiących o przedawnieniu. Zgodnie z art. 123 § 1 pkt 2 kodeksu cywilnego bieg przedawnienia zostaje przerwany przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje. Po takim przerwaniu przedawnienie biegnie na nowo.
Aby sporządzane potwierdzenie salda księgowego skutkowało przerwaniem zobowiązania, niezbędne jest, by było ono podpisane przez osobę (bądź określone osoby łącznie) mającą prawo do reprezentacji podmiotu na zewnątrz. Jeśli jest ono podpisane przez kogoś innego (np. przez osobę z działu księgowości, jak to bywa najczęściej), wówczas potwierdzenie takie jest jedynie potwierdzeniem zgodności sald w księgach obu stron (dłużnika i wierzyciela); nie ma jednak mocy przerywającej bieg przedawnienia.
Zakładając, że pożyczka nie została udzielona w ramach działalności gospodarczej pożyczkodawcy, zobowiązanie do jej zwrotu przedawni się po dziesięciu latach od zaciągnięcia, tj. w naszym przypadku w 2012 r. (chyba że w poprzednich latach wystąpiły zdarzenia przerywające bieg przedawnienia, np. potwierdzanie sald podpisywały osoby mające prawo do reprezentacji spółki, wówczas przedawni się jeszcze później). Inaczej jest z odsetkami, te bowiem mają charakter świadczenia okresowego i przedawniają się w okresie trzech lat od dnia, w którym zgodnie z umową pożyczki miały zostać uiszczone.
Roszczenia z tytułu czynszu także mają charakter okresowy. Przedawniają się one w okresie trzech lat od dnia, w którym zgodnie z umową najmu (dzierżawy) powinny zostać uiszczone.
