Jak księgować pożyczkę zaciągniętą w euro

Otrzymanie pożyczonych euro na konto prowadzone w tej walucie powoduje, że nie dochodzi do wymiany pieniędzy na złote. Do wyceny początkowej ma więc zastosowanie średni kurs NBP z dnia poprzedzającego operację.

Publikacja: 20.09.2017 06:00

Jak księgować pożyczkę zaciągniętą w euro

Foto: 123RF

Spółka zaciągnęła pożyczkę w euro. Pożyczka została przelana na rachunek walutowy euro i zgodnie z umową spłata pożyczki ma także nastąpić w walucie. Jak ująć taką pożyczkę w księgach rachunkowych? – pyta czytelnik.

Operacje gospodarcze wyrażone w walucie obcej ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

- faktycznie zastosowanym w danym dniu, który wynika z charakteru operacji – kiedy następuje sprzedaż bądź kupno waluty oraz zapłata należności lub zobowiązań,

- średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski z dnia poprzedzającego – kiedy następuje zapłata należności lub zobowiązań, a przyjęcie kursu faktycznie zastosowanego nie jest zasadne, a także w przypadku pozostałych operacji.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 8 ustawy o rachunkowości (dalej: uor), na dzień bilansowy pożyczki wykazuje się w księgach rachunkowych w kwocie wymagającej zapłaty, czyli wraz z naliczonymi na dzień bilansowy. Na dzień bilansowy odsetki zwiększają więc wartość zobowiązania z tytułu zaciągniętej pożyczki. Jeśli z umowy nie wynika kwota odsetek na ten dzień, spółka powinna oszacować ją we własnym zakresie.

Nie ma przewalutowania

Spółka otrzymała pożyczkę w walucie obcej (euro), zatem musi przeliczyć jej kwotę na złote. Zgodnie z art. 9 uor księgi rachunkowe prowadzi się bowiem w języku polskim i walucie polskiej. Na dzień otrzymania pożyczki spółka powinna wycenić ją po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego dzień wpływu środków na rachunek bankowy. W tej sytuacji nie dochodzi do faktycznej wymiany waluty (pożyczka została udzielona w euro i wpłynęła na rachunek spółki prowadzony w euro), dlatego nie można mówić o kursie faktycznie zastosowanym.

Na dzień bilansowy pożyczkę należy wycenić zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości, tj. po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

Na co przeznaczono pieniądze

Zależnie od celu w jakim zaciągnięto pożyczkę, różnice kursowe z wyceny bilansowej ujmuje się zapisem:

a) Wn/Ma „Środki trwałe w budowie" Wn/Ma „Pozostałe rozrachunki – pożyczki otrzymane"

– gdy ze środków z pożyczki finansowany jest środek trwały; do momentu oddania go do używania różnice dodatnie zmniejszają wartość środka trwałego w budowie, natomiast ujemne zwiększają jego wartość;

b) Wn „Koszty finansowe" Ma „Pozostałe rozrachunki - pożyczki otrzymane" – ujemne różnice kursowe Wn „Pozostałe rozrachunki - pożyczki otrzymane" Ma „Przychody finansowe" – dodatnie różnice kursowe; w pozostałych przypadkach oraz po oddaniu środka trwałego do użytkowania, gdy pożyczka była przeznaczona na jego zakup/wytworzenie.

Uwaga! Różnice kursowe powstałe w związku z wyceną bilansową pożyczki nie stanowią kosztów lub przychodów dla celów podatku dochodowego, chyba że spółka wybrała metodę bilansową rozliczania różnic kursowych dla celów podatkowych.

Spłatę części kapitałowej pożyczki oraz odsetek ujmuje się w księgach rachunkowych zapisem:

- Wn „Rachunek walutowy"

- Ma „Pozostałe rozrachunki - pożyczki otrzymane".

W zależności od przyjętej metody

Zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 2 oraz art. 35 ust. 8 uor, jeśli spółka spłaca pożyczkę z własnego rachunku walutowego, to dla celów bilansowych może wyceniać rozchód waluty:

- po średnim kursie NBP z dnia poprzedzającego rozchód lub

- po kursie historycznym, stosując jedną z metod wymienionych w art. 34 ust. 4 pkt 1–3 tj. FIFO, LIFO lub średnią ważoną.

Jeśli spółka do wyceny rozchodu środków pieniężnych z własnego rachunku walutowego zastosowała średni kurs NBP z dnia poprzedzającego dzień ich rozchodu, wystąpią różnice kursowe od własnych środków pieniężnych, a także różnice kursowe na rozrachunkach. Natomiast w przypadku, kiedy spółka wyceniła wypływ według kursu historycznego, tj. kursu, po którym waluta wpłynęła na rachunek bankowy, różnice kursowe od środków własnych nie powstaną.

PRZYKŁAD

W lipcu 2017 r. spółka zaciągnęła pożyczkę na kwotę 240 000 euro. Średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wpływu pożyczki na rachunek bankowy wynosił 4,25 zł/euro, co po przeliczeniu na złotówki dało kwotę 1 020 000 zł.

Pożyczka została przeznaczona na bieżącą działalność jednostki.

Odsetki są naliczane na ostatni dzień każdego miesiąca.

Pożyczka jest spłacana wraz z należnymi odsetkami – 8 proc. w skali roku, w miesięcznych ratach przez okres 24 miesięcy, do 10. dnia następnego miesiąca.

Pierwsza rata pożyczki w wysokości 10 000 euro wraz z odsetkami w wysokości 1600 euro została zapłacona na konto pożyczkodawcy na początku września 2017 r. Kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień naliczenia odsetek ogłoszony dla euro wynosił 4,30 zł/euro.

Spółka przyjęła w polityce rachunkowości, że wypływ środków pieniężnych z konta walutowego z tytułu zapłaty zobowiązań wycenia po kursie średnim NBP z dnia poprzedzającego datę transakcji, natomiast do ustalania rozchodu waluty stosuje metodę FIFO. Kurs średni z dnia poprzedzającego datę zapłaty pierwszej raty wyniósł: 4,32 zł/euro, natomiast kurs historyczny waluty wynosi 4,25 zł/euro.

Ewidencja księgowa

1. Wpływ pożyczki na rachunek bankowy: 240 000 euro x 4,25 zł/euro = 1 020 000 zł

Wn „Rachunek walutowy euro" 1 020 000 zł

Ma „Pozostałe rozrachunki – pożyczki otrzymane" 1 020 000 zł

2. Odsetki naliczone na koniec sierpnia: 1600 euro x 4,3 zł/euro = 6880 zł

Wn „Koszty finansowe – odsetki" 6880 zł

Ma „Pozostałe rozrachunki – pożyczki otrzymane" 6880 zł

3. Spłata raty pożyczki wraz z odsetkami: 11 600 euro x 4,32 zł/euro = 50 112 zł

Wn „Pozostałe rozrachunki – pożyczki otrzymane" 50 112 zł

Ma „Rachunek walutowy euro" 50 112 zł

4. Ujemne różnice kursowe w związku ze spłatą pożyczki (11 600 euro x 4,32 zł/euro) – (10 000 euro x 4,25 zł/euro) – (1600 euro x 4,3 zł/euro) = 732 zł

Wn „Koszty finansowe – ujemne różnice kursowe" 732 zł

Ma „Pozostałe rozrachunki – pożyczki otrzymane" 732 zł

5. Dodatnie różnice kursowe od własnych środków pieniężnych w związku z rozchodem waluty obcej na skutek zapłaty zobowiązania (11 600 euro x 4,32 zł/euro) – – (11 600 euro x 4,25 zł/euro) = 812zł

Wn „Rachunek walutowy euro" 812 zł

Ma „Przychody finansowe – dodatnie różnice kursowe" 812 zł

Autorka jest starszym konsultantem, Grupa UHY ECA

Spółka zaciągnęła pożyczkę w euro. Pożyczka została przelana na rachunek walutowy euro i zgodnie z umową spłata pożyczki ma także nastąpić w walucie. Jak ująć taką pożyczkę w księgach rachunkowych? – pyta czytelnik.

Operacje gospodarcze wyrażone w walucie obcej ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Trybunał: nabyli działkę bez zgody ministra, umowa nieważna
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Praca, Emerytury i renty
Czy każdy górnik może mieć górniczą emeryturę? Ważny wyrok SN
Prawo karne
Kłopoty żony Macieja Wąsika. "To represje"
Sądy i trybunały
Czy frankowicze doczekają się uchwały Sądu Najwyższego?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Sądy i trybunały
Łukasz Piebiak wraca do sądu. Afera hejterska nadal nierozliczona