Wyjazd z dzieckiem za granicę bez zgody drugiego rodzica

Czy mogę jechać z synkiem do Niemiec bez pozwolenia jego ojca i sądu? - pyta czytelniczka

Publikacja: 09.05.2012 13:19

Wyjazd z dzieckiem za granicę bez zgody drugiego rodzica

Foto: Fotorzepa, Danuta Matloch

Jeśli oboje rodzice żyją i żadne nie zostało pozbawione praw rodzicielskich, to obydwoje mają prawo i obowiązek sprawować władzę rodzicielską nad dzieckiem, które nie ukończyło 18 lat. Wynika to przepisów art. 97

kodeksu rodzinnego i opiekuńczego

.

O istotnych sprawach dziecka wspólnie rozstrzygać muszą zarówno rodzice pozostający w związku małżeńskim, jak i rozwiedzeni.

O paszport wnioskuje i mama i tata

Wyjazd małoletniego za granicę z pewnością jest istotną sprawą i dlatego wymaga zgody obojga rodziców.  Bez znaczenia jest, czy dziecku będzie towarzyszył drugi rodzic, inna osoba, czy też będzie podróżować samo. Nieistotne jest też, czy kraj pobytu położony jest w Europie, czy na innym kontynencie.

Zakaz decydowania o wyjeździe i pobycie dziecka za granicą przez jedno z rodziców bez wiedzy drugiego wynika również  z konwencji z 25 października 1980 r. dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę, sporządzonej w Hadze.  Polska jest jej stroną, podobnie jak wszystkich inne państwa UE, a także m.in. USA.

W praktyce zgoda obojga  rodziców jest egzekwowana  tylko wtedy, gdy dziecku trzeba wyrobić paszport.

Wtedy oboje rodzice muszą podpisać się pod wnioskiem o wydanie paszportu, a także stawić w biurze paszportowym. Jeśli to niemożliwe, do wniosku o paszport dla dziecka trzeba dołączyć pisemną zgodę nieobecnego rodzica poświadczoną przez notariusza lub konsula RP.

W UE dziecko podróżuje z dowodem

Po otwarciu unijnych granic dla Polaków ani dorosły ani dziecko nie muszą okazywać paszportu  przy wjeździe do innego kraju UE. Jeśli pobyt ma trwać nie dłużej niż 90 dni, wystarczy na granicy okazać dowód osobisty nowego typu, z wpisaną datą ważności. Dokument ten musi posiadać także dziecko.

Sęk w tym, że do jego wyrobienia niepotrzebna jest zgoda drugiego rodzica. Zgodnie art. 25 ustawy o dowodach osobistych wniosek o wydanie dowodu osobistego w imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych składa i podpisuje rodzic, opiekun prawny lub kurator.  Trudno w tej sytuacji sprawdzić, czy drugi rodzic nie ma nic przeciwko wydaniu dokumentu uprawniającego dziecko do przekroczenia granicy krajów UE. Ułatwia to tzw. porwania rodzicielskie, które stają się poważnym problemem w czasach, gdy Polacy częściej wyjeżdżają za chlebem do innych krajów Unii, rozwodzą się z pozostawionymi w Polsce małżonkami, a potem chcą ściągnąć do siebie wspólne dzieci.

Co można zrobić, jeśli jedno z rodziców sprzeciwia się wyjazdowi dziecka lub nie można się z nim  skontaktować?

Drugi rodzic musi zwrócić się do sądu rejonowego (wydział rodzinny) o wydanie zgody na wyjazd. Sąd postanawia biorąc pod uwagę przede wszystkim dobro dziecko.

Co robić, by wywiezione wróciło?

Rodzic, którego dziecko wbrew jego woli wywieziono do innego kraju UE ma prawo – na podstawie wspomnianej konwencji haskiej -  wystąpić do sądu lub organu administracji państwa, do którego dziecko zostało wywiezione. Warunek: dziecko nie może mieć  ukończonych 16 lat.

Wniosek o powrót dziecka rodzic może złożyć samodzielnie  albo za pośrednictwem departamentu współpracy międzynarodowej i prawa europejskiego Ministerstwa Sprawiedliwości. W obu przypadkach musi załączyć istotne dokumenty: kopię aktu urodzenia dziecka, akt małżeństwa lub wyrok rozwodowy, w którym orzeczono o władzy rodzicielskiej i miejscu pobytu dziecka, aktualną fotografię dziecka,  adres, pod którym przebywa dziecko i  inne informacje mogące ułatwić jego odnalezienie, tłumaczenie wniosku i załączników na język urzędowy państwa, do którego kierowany jest wniosek.

Sprawy o powrót dziecka prowadzone na podstawie przepisów Konwencji zasadniczo są zwolnione z kosztów postępowania sądowego

, a w niektórych państwach wnioskodawca jest nawet nieodpłatnie reprezentowany przed sądem przez miejscowego prawnika. W innych krajach bezpłatna pomoc przyznawana jest tylko osobom, które nie są w stanie ponieść kosztów wynajęcia adwokata.

W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"