Reklama

Pokolenie online. Jak wychować dzieci w erze smartfonów i AI?

Rodzice i nauczyciele coraz częściej zastanawiają się, jak wspierać dzieci w świecie, w którym smartfony i media społecznościowe stały się częścią codzienności. Najnowszy raport Instytutu Badań Edukacyjnych pokazuje, że kluczowe nie jest całkowite ograniczanie dostępu, ale uczenie młodych ludzi świadomego i odpowiedzialnego korzystania z technologii.

Publikacja: 04.10.2025 10:22

Pokolenie online. Jak wychować dzieci w erze smartfonów i AI?

Foto: Adobe Stock

Dzień zaczyna się od kliknięcia w ekran. Dane nie pozostawiają złudzeń: polskie dzieci mają pierwszy kontakt ze smartfonem średnio w wieku 2 lat i 2 miesięcy, a własny telefon z dostępem do internetu otrzymują już w wieku 8 lat i 5 miesięcy. Od tego momentu ekran staje się ich codziennością – miejscem nauki, rozrywki i relacji.

Smartfon nie jest neutralnym narzędziem

Nowy raport Instytutu Badań Edukacyjnych – „Młodzi w świecie technologii cyfrowych” – pokazuje, że stawką jest nie to, czy dzieci będą korzystać z sieci, ale jak to robią. W sieci kryją się bowiem nie tylko szanse, ale i poważne zagrożenia. Mechanizmy lajków, powiadomień i algorytmów trafiają wprost w najbardziej wrażliwe punkty młodego mózgu: głód nagrody i słabą zdolność powstrzymywania impulsów.

Historia Filipa, bohatera raportu, jest wstrząsająco znajoma. Dwunastolatek, który kiedyś biegał po boisku i grał w planszówki z siostrą, stopniowo wycofał się z aktywności na rzecz TikToka i Instagrama. Gdy opublikował filmik z nietrzeźwymi mężczyznami w tramwaju, zamiast uznania spotkał go hejt. Zamiast przygotować się do klasówki, godzinami śledził komentarze. Zamiast snu – niepokój i bezsilność.

Takich historii w polskich domach i szkołach są tysiące. Badacze ostrzegają: nie chodzi o demonizowanie technologii, ale o świadomość, że smartfon nie jest neutralnym narzędziem. To urządzenie zaprojektowane tak, by przyciągać uwagę, budzić emocje i zatrzymywać użytkownika jak najdłużej.

Czytaj więcej

Smartfony w szkołach podstawowych. Sejm rozpoczął prace nad zakazem
Reklama
Reklama

Koncepcja „wychowania antydopaminowego”

Co mogą zrobić rodzice i nauczyciele? Autorzy raportu proponują koncepcję „wychowania antydopaminowego” – budowania zdrowych relacji z mediami cyfrowymi. W praktyce oznacza to m.in. wprowadzanie stref offline (np. przy wspólnych posiłkach), rodzinnych planów korzystania z mediów, a także rozwijanie u dzieci krytycznego myślenia i odporności na dezinformację. Kluczowe jest też, by szkoła nie była tylko miejscem zakazów, ale uczyła mądrego wykorzystywania narzędzi cyfrowych – także sztucznej inteligencji.

Technologia, stosowana w sposób przemyślany i z umiarem, wspiera rozwój dzieci, ale jej nadmiar i niekontrolowane używanie mogą prowadzić do problemów.

Publikacja IBE nie tylko diagnozuje zagrożenia związane z nadmiernym korzystaniem z mediów cyfrowych, lecz także akcentuje szanse – pokazuje, w jaki sposób technologia może wspierać proces edukacyjny, pomagać w rozwijaniu krytycznego myślenia i przygotowywać młodych ludzi do odpowiedzialnego korzystania z narzędzi cyfrowych, w tym sztucznej inteligencji. Autorzy zwracają również uwagę na problem dezinformacji i proponują rozwiązania, które uczą dzieci świadomego poruszania się w świecie online.

Pełny tekst publikacji jest dostępny tutaj: Młodzi w świecie technologii cyfrowych (IBE, 2025).

Tekst powstał we współpracy z Wydawnictwami Szkolnymi i Pedagogicznymi SA

Czytaj więcej

Dzień w smartfonie. Oto, co dzieci robią w sieci

Dzień zaczyna się od kliknięcia w ekran. Dane nie pozostawiają złudzeń: polskie dzieci mają pierwszy kontakt ze smartfonem średnio w wieku 2 lat i 2 miesięcy, a własny telefon z dostępem do internetu otrzymują już w wieku 8 lat i 5 miesięcy. Od tego momentu ekran staje się ich codziennością – miejscem nauki, rozrywki i relacji.

Smartfon nie jest neutralnym narzędziem

Pozostało jeszcze 88% artykułu
/
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Sądy i trybunały
Sędzia Maciej Nawacki nakłada grzywnę za wniosek o wyłączenie neo-sędziego
Opinie Prawne
Sędzia Mariusz Ulman: Zostałem nazwany debilem, gnojem, hyclem
Sądy i trybunały
Spór o rzecznika dyscyplinarnego sędziów. Prezes SN: ja to rozstrzygnę
Sądy i trybunały
Manowska zawiadamia prokuraturę. Chodzi o działania Żurka wobec SN
Spadki i darowizny
Ten rodzaj testamentu jest niebezpieczny. Pokazują to wyroki Sądu Najwyższego
Reklama
Reklama