W małżeństwie zdarzają się sytuacje, kiedy tylko jeden z małżonków pożycza pieniądze lub ma inne zobowiązania, z których nie jest w stanie się wywiązywać. W takich sytuacjach pojawiają się pytania, czy drugi z małżonków, który pozostaje z nim we wspólności majątkowej małżeńskiej, ma obowiązek uregulować te zobowiązania, a wierzyciele mogą się zwracać ze swoimi roszczeniami bezpośrednio do niego.
Istotne znaczenie ma to, czy współmałżonek wyraził zgodę na zaciągnięcie takich zobowiązań. Tylko bowiem w takiej sytuacji wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków. Wyrażenie zgody nie musi oznaczać, że małżonkowie wspólnie podpisali umowę pożyczki czy kredytu. Wystarczy, że np. żona podpisała oświadczenie, że zgadza się na zaciągnięcie przez męża kredytu w banku. Jeśli natomiast zobowiązanie wynika np. z prywatnych rozliczeń osób fizycznych, to wierzyciel może przedstawiać dowody, np. świadków, którzy potwierdzą, że żona była obecna przy udzielaniu pożyczki i się na to zgadzała.
Jeżeli dług powstał za zgodą współmałżonka, to wierzyciel będzie mógł próbować odzyskać swoje należności z majątku wspólnego małżonków. Chodzi tu o rzeczy, których dorobili się podczas trwania małżeństwa. Do majątku wspólnego wchodzą też m.in. wynagrodzenie za pracę obojga małżonków, dochody z prowadzonej działalności gospodarczej i z majątku wspólnego – np. uzyskiwany czynsz z wynajmowanego mieszkania oraz z majątku osobistego męża i żony.
Co ważne odpowiedzialności za długi współmałżonka nie uniknie osoba, która podpisze z nim umowę o rozdzielności majątkowej już po zaciągnięciu kredytu czy pożyczki. Tak zawarta intercyza nie rozciąga się bowiem na zdarzenia, które powstały przed jej zawarciem.
W przypadku gdy współmałżonek nie wyraził zgody na zaciągnięcie kredytu czy pożyczki przez swojego partnera, nie będzie ponosił odpowiedzialności za długi. W takiej sytuacji wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń tylko z majątku osobistego dłużnika, a także z jego wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z działalności gospodarczej i innej zarobkowej, np. z praw autorskich. Do majątku osobistego zaliczane są rzeczy, które nabył on przed ślubem, dostał w darowiźnie albo odziedziczył. Wierzyciel nie może domagać się zajęcia połowy majątku wspólnego małżonków, wskazując, że należy ona do jego dłużnika.
