Właściciele aut unikną kary, nawet jeśli nie wskażą kierowcy - sprawcy wykroczenia

Część sądów w kraju uznaje prawo Inspekcji Transportu Drogowego  do karania grzywną właścicieli aut, którzy nie wydali kierowcy prowadzącego auto w chwili przekroczenia prędkości, co zostało zarejestrowane przez radar. Inne sprawy umarzają.  Tak być nie może – uznał Andrzej Seremet, prokurator generalny, i zamierza zapytać  Sąd Najwyższy, jak powinno być. Wcześniej złożył skargę do Trybunału Konstytucyjnego, twierdząc, że zmuszanie najbliższych do ujawnienia danych kierowcy jest po prostu niezgodne z konstytucją.

Nie mają prawa

Michał Królikowski, wiceminister sprawiedliwości, nie ma wątpliwości, że ITD nie ma prawa występować z wnioskiem o ukaranie za wykroczenie z art. 96 § 3 kodeksu wykroczeń, a więc niewskazanie kierowcy.

– Inspekcja ma prawo do karania za wykroczenia drogowe – wyjaśnia Królikowski. A niewywiązanie się przez właściciela z obowiązku wskazania kierowcy do nich nie należy.

Identycznego zdania jest prof. Ryszard Stefański.

– Inspekcja nie ma uprawnień, by iść do sądu w tych sprawach – mówi „Rz".

O tym, że jest to właściwa interpretacja, świadczyć mają też wyroki sądów. Niedawno Sąd Rejonowy dla Warszawy- Mokotowa umorzył sprawę kobiety ukaranej wcześniej grzywną (3 tys. zł) za niewskazanie kierowcy. Powód? Skarga została złożona przez ITD.

Innego zdania jest ITD.

– Jeśli mamy prawo do ścigania wykroczeń drogowych, to uważamy, że wolno nam też kierować do sądu wnioski wobec właścicieli aut, którzy nie wypełniają ciążących na nich obowiązków –  mówi „Rz" Marcin Flieger, szef Automatycznego Centrum Nadzoru nad Ruchem Drogowym. Jako dodatkowy argument przytacza prawo do składania wniosków o ukaranie kierowców, którzy odmówili przyjęcia mandatu. I choć przyznaje, że zna orzeczenia sądów niekorzystne dla Inspekcji, ta nie zaprzestała wysyłać wniosków w takich  sprawach.

Bywa, że są one skuteczne. Jeden z krakowskich sądów rejonowych ukarał Mariusza K., właściciela auta namierzonego przez fotoradar, za odmowę wskazania kierowcy grzywną w wysokości 850 zł.

Ujawniać czy nie?

Mariusz Węgłowski, adwokat występujący w sprawach wykroczeniowych, radzi pograć na zwłokę i czekać na uchwałę SN.

– Po uchwale SN nie bez szans mogą być kierowcy, którzy już grzywny zapłacili. Mogą prosić prokuratora generalnego lub rzecznika praw obywatelskich o wniesienie kasacji – mówi prof. Stefański. Jego zdaniem jeśli doszło do skazania, mamy do czynienia z rażącym naruszeniem procedury, które mogło mieć wpływ na treść wyroku.