Europejski Akt o Wolności Mediów. Abonament RTV ma zastąpić finansowanie z budżetu

Abonament na media publiczne ma zastąpić finansowanie z budżetu. Trwają pracę nad wdrażaniem Europejskiego Aktu o Wolności Mediów. Nie przewiduje się ograniczenia możliwości służb w zakresie kontroli operacyjnej dziennikarzy.

Publikacja: 23.09.2024 07:37

Europejski Akt o Wolności Mediów. Abonament RTV ma zastąpić finansowanie z budżetu

Foto: Adobe Stock

European Media Freedom Act (EMFA) przyjęty został w kwietniu tego i ma na celu ochronę pluralizmu i niezależności środków masowego przekazu. Obecnie w Polsce trwają szerokie konsultacje nad projektem przepisów wdrażających ten akt. Jego założenia zostały przedstawione przez resort kultury na piątkowym posiedzeniu sejmowej Komisji ds. do spraw mediów i polityki audiowizualnej. Przy okazji planowane są też inne zmiany. Przewiduje się likwidację Rady Mediów Narodowych i przekazanie wyboru rad nadzorczych mediów publicznych do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Ministerstwa Kultury. Ma się to odbywać w jawnych i przejrzystych konkursach, objętych społeczną kontrolą. Mają zostać przyjęte procedury pozwalające na ściślejszą kontrolę i odwoływanie zarządów tych mediów. Rozszerzone mają być kompetencje rad programowych, które obecnie są mocno pomijane.

Abonament RTV ma zostać zniesiony na rzecz finansowania bezpośrednio z budżetu

Zmiany obejmą także system finansowania mediów publicznych. Abonament ma zostać zniesiony na rzecz finansowania bezpośrednio z budżetu. Z kolei zmniejszona ma zostać liczba reklam emitowanych w mediach publicznych. Także pozycja pionu dziennikarskiego względem władz spółki ma zostać wzmocniona, by zapewnić większą wolność słowa.

Inna ważna zmian ma dotyczyć przejrzystości finansowania. Wydawcy prasowi mają być zobowiązani do publikowania informacji o strukturze właścicielskiej (tak jak dziś robią to nadawcy audiowizualni). Media będą musiały też publikować informację o przychodach ze środków publicznych (co będzie kontrolował KRRiT). Rada będzie też badała wpływ koncentracji na rynku mediów na pluralizm.

Czytaj więcej

Przyjęto przełomowe przepisy. Chodzi o dziennikarzy i wolność mediów w UE

Zakaz prowadzenia działalności medialnej przez jednostki samorządu terytorialnego

Wreszcie przewiduje się zakaz prowadzenia działalności medialnej przez jednostki samorządu terytorialnego. Możliwe będzie jedynie wydawanie biuletynu informacyjnego. Ten ostatni postulat od wielu lat podnosi RPO oraz niektóre organizacje samorządowe, wskazując, że media takie obecnie często dominują lokalny rynek informacyjny, prezentując przekaz przychylny dla miejscowych włodarzy. Przedstawiciele mediów lokalnych postulowali, by zakazać także samorządowych biuletynów, gdyż w ich formie często już obecnie ukrywane są media prowadzone przez samorząd.

Jarosław Włodarczyk z Press Club Polska zwrócił uwagę, że do odbudowania zaufania do mediów publicznych, prócz stabilnego finansowania i transparentności, niezbędne jest też ich odpartyjnienie, czego przedstawione założenia do projektu nie zapewniają.

– EMFA przewiduje warunki, pod jakimi mogą być stosowane narzędzia inwazyjnego nadzoru, takie jak Pegasus – mówi Wojciech Klicki z Fundacji Panoptykon. – Ministerstwo twierdzi jednak, że Polska te wymogi spełnia i nie przewiduje w tej kwestii żadnych zmian.

Warunki te to przede wszystkim zapewnienie informacji, że było się obiektem inwigilacji, czego polskie przepisy nie przewidują.

– EMFA mówi też, że takie środki można stosować, ale tylko do najpoważniejszych przestępstw, za które grożą też najwyższe kary. W Polsce zaś kontrola operacyjna może być stosowana choćby w sprawach o „nielegalne zdobycie informacji”, za co grozi do dwóch lat więzienia. To bardzo wygodny zarzut w odniesieniu do dziennikarzy, choć nie jest poważnym przestępstwem w rozumieniu EMFA – tłumaczy Wojciech Klicki.

Fundacja Panoptykon zwraca też uwagę, że w Polsce nie funkcjonuje rzetelna i realna kontrola sądowa działania służb: 99 proc. wniosków o kontrolę operacyjną jest zatwierdzane przez sądy, które rozpatrując je, dysponują tylko tymi informacjami, których chcą udzielić im służby.

Czytaj więcej

Ministerstwo Kultury chce skończyć z abonamentem i Radą Mediów Narodowych

European Media Freedom Act (EMFA) przyjęty został w kwietniu tego i ma na celu ochronę pluralizmu i niezależności środków masowego przekazu. Obecnie w Polsce trwają szerokie konsultacje nad projektem przepisów wdrażających ten akt. Jego założenia zostały przedstawione przez resort kultury na piątkowym posiedzeniu sejmowej Komisji ds. do spraw mediów i polityki audiowizualnej. Przy okazji planowane są też inne zmiany. Przewiduje się likwidację Rady Mediów Narodowych i przekazanie wyboru rad nadzorczych mediów publicznych do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz Ministerstwa Kultury. Ma się to odbywać w jawnych i przejrzystych konkursach, objętych społeczną kontrolą. Mają zostać przyjęte procedury pozwalające na ściślejszą kontrolę i odwoływanie zarządów tych mediów. Rozszerzone mają być kompetencje rad programowych, które obecnie są mocno pomijane.

Pozostało 80% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Nieruchomości
Ministerstwo Rozwoju przekazało ważną wiadomość ws. ogródków działkowych
Prawnicy
Komisja Wenecka wydała opinie o zmianach w polskim wymiarze sprawiedliwości
Podatki
Spłacasz kredyt rodziców albo męża? Nie skorzystasz z ulgi w PIT