Aktualizacja: 09.12.2015 16:44 Publikacja: 09.12.2015 15:44
Foto: Fotorzepa/Bartosz Siedlik
Na ten temat nie chcę się wypowiadać. Wypowiedział się Trybunał w swoim orzeczeniu.
Zerkam więc dalej na pańską listę. „Sędziowie TK są dobierani według kryteriów partyjnych”.
Jeśli przypatrzeć się ludziom, którzy są w tej chwili w TK – wybranych w większości w czasie rządów PO – to idąc nazwisko po nazwisku, można wykazać, że nie są „swoi”.
Zarzut władzy wobec prezesa TK prof. Andrzeja Rzeplińskiego jest taki: był kandydatem na Rzecznika Praw Obywatelskich z ramienia PO, został wybrany do TK z nadania PO, został prezesem dzięki prezydentowi Komorowskiemu. W TK byli i są sędziowie o wyraźnych biografiach politycznych. Sędzia Teresa Liszcz, która właśnie skończyła kadencję, była działaczką Porozumienia Centrum, pierwszej partii Jarosława Kaczyńskiego. Sędzia Leon Kieres był wcześniej senatorem PO.
Zrobiłem sobie wyciąg z głosowań w Sejmie. Otóż, Kieres został wybrany do TK z poparciem zdecydowanej większości PiS, a głosowali za nim Jarosław Kaczyński, Andrzej Duda, Beata Szydło, Marek Kuchciński i Stanisław Piotrowicz. Ba, z obecnych sędziów wybranych za czasów PO jeszcze trzy osoby trafiły do TK przy aprobacie PiS – także Piotr Tuleja oraz Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.
Rzepliński to trochę inna historia, bo on w przeszłości był bliski polityce. Choć ma piękny życiorys jako prawnik walczący o prawa człowieka w krajach postkomunistycznych.
Ale reszta kolegów to świetni prawnicy. Wronkowska-Jaśkiewicz jest profesorem, m.in. wybitną specjalistką od teorii i praktyki legislacji. Tuleja to profesor prawa konstytucyjnego i wieloletni pracownik merytoryczny Trybunału.
Prof. Małgorzata Pyziak-Szafnicka to wybitna cywilistka i w przeszłości asystent sędziego Trybunału. Kolejny konstytucjonalista prof. Marek Zubik to były zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich i członek Rady Legislacyjnej przy premierze. Stanisław Rymar był czołowym działaczem samorządu adwokackiego. Andrzej Wróbel to profesor w PAN, pierwszy przypadek wieloletniego sędziego Sądu Najwyższego, który przeszedł do TK. Jaka to jest polityczność?
A pan od kogo dostał ofertę kandydowania do TK? Pierwszy raz kandydował pan z poparciem Platformy w 2006 r., za rządów PiS.
Zaproponował mi to Jan Rokita, który był kiedyś moim studentem. Byłem wówczas profesorem w UJ, sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego, naczelnikiem Wydziału Prawa Europejskiego w Biurze Orzecznictwa NSA. Zapewne Rokita uważał, że po wejściu do UE trzeba wzmocnić Trybunał pod względem prawa europejskiego. Nie miałem żadnych związków z Platformą, nigdy nie należałem do żadnej partii ani przed 1989 r., ani później.
Czytam trzeci punkt. „TK powinien zabrać głos wcześniej na temat sposobu wyboru sędziów, np. w czerwcu lub w październiku”. Chodzi o zarzut, że sędziowie nie reagowali, gdy w czerwcu PO uchwaliła ustawę, która pozwoliła jej w październiku wybrać pięciu zamiast trzech sędziów TK. Dopiero w minionym tygodniu Trybunał uznał to za sprzeczne z konstytucją.
Przecież Trybunał nie działa z urzędu! Rozpatrujemy sprawę, jeśli trafia do nas wniosek, pytanie prawne albo skarga konstytucyjna. Pierwszy moment, kiedy mogliśmy się wypowiedzieć, to wniosek dotyczący ustawy autorstwa Sejmu poprzedniej kadencji złożony tuż przed wyborami przez grupę posłów PiS. Wyznaczyliśmy nawet szybki termin rozprawy – 25 listopada. Tyle że po wygranych wyborach PiS ten wniosek wycofał.
Czy pan uczestniczył w pracach nad ustawą o TK, kiedy Platforma wprowadziła do niej niekonstytucyjny przepis o dwóch sędziach wybranych dodatkowo?
To jest punkt czwarty: „TK sam napisał dla siebie ustawę”. Rzeczywiście, wstępny projekt nowej ustawy o TK powstał w Trybunale. Powołaliśmy komisję składającą się z byłych sędziów, którzy zaproponowali tezy. Wzięło się to stąd, że według nas stara ustawa miała szereg braków i dzięki nowym przepisom można byłoby przyspieszyć i usprawnić wydawanie orzeczeń w sprawach , które trafiają do TK.
To praktyka w Polsce stosowana. Przecież to NSA zaproponował projekty ustaw o sądownictwie administracyjnym. Reformy Sądu Najwyższego wychodzą z tego Sądu. Oczywiście, zawsze są to wstępne propozycje przechodzą przez filtr organu, który ma prawo wnoszenia do Sejmu projektów ustaw. Z reguły w przypadku sądów jest to prezydent.
Jeśli chodzi o wybór sędziów do Trybunału, to proponowaliśmy jedną nader istotną zmianę: wstępne zgłaszanie kandydatów dla Sejmu przez środowiska prawnicze, a także 4 letnią karencję dla posłów, senatorów i innych czynnych polityków
Projekt trafił do parlamentu w połowie 2013 r. Prace trwały strasznie długo. Nie jest prawdą, że przyspieszanie nastąpiło bezpośrednio przed czy po pierwszej turze wyborów prezydenckich. Prace przyspieszyły od początku marca 2015 r., po naszych interwencjach.
W sejmowej podkomisji w ciągu 3 sekund upadł nasz pomysł selekcji kandydatów na sędziów i karencji dla polityków; przeciw byli posłowie wszystkich partii, wyjątkowo zgodnie. Za to potem w końcowej fazie prac komisji pojawiła się propozycja nieszczęsnego art 137, który pozwalał na wybranie dwóch dodatkowych sędziów. Nie znajdzie pan żadnej wypowiedzi mojej, Rzeplińskiego ani Tulei na ten temat. Nie było żadnej dyskusji z naszym udziałem, nikt nas o zdanie w tej kwestii nie pytał. Trzeba pamiętać, że byliśmy jedynie gośćmi zapraszanymi na podstawie Regulaminu Sejmu podczas tych prac, a posłowie uwzględniali nasze uwagi, jeśli chcieli.
Wspomniał pan, że w pierwotnym projekcie ustawy chodziło głównie o przyspieszenie prac TK. Chodzi np. o rozpatrywanie niektórych spraw bez rozprawy. Ale w projekcie pojawiły się też przepisy, które budzą emocje. Choćby rozdział dotyczący kompetencji Trybunału w sprawie orzekania o niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu. W środowisku PiS odbierane jest to niemal jak groźba pozbawienia Andrzeja Dudy urzędu.
To albo brak zrozumienia, albo celowe wprowadzanie w błąd opinii publicznej. Sama kompetencja do orzekania o niezdolności prezydenta do sprawowania urzędu wynika już z konstytucji.
Konstytucja mówi ogólnie: „o stwierdzeniu przeszkody w sprawowaniu urzędu przez Prezydenta Rzeczypospolitej rozstrzyga Trybunał Konstytucyjny na wniosek Marszałka Sejmu”.
Po Smoleńsku okazało się, że lakoniczny przepis konstytucyjny musi być skonkretyzowany ustawowo, gdyby tak się zdarzyło, że musiałby znaleźć zastosowanie w dramatycznej sytuacji. Dlatego zaproponowaliśmy przepisy, które miały regulować procedury w razie przejściowej przeszkody w sprawowaniu urzędu. Chodzi m.in. o przesądzenie tego, że TK podejmuje postanowienie na wniosek marszałka Sejmu na rozprawie w ciągu 24 godzin, że uczestniczą w niej marszałkowie Sejmu i Senatu, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prokurator Generalny i szef Kancelarii Prezydenta. To ma być droga do zamachu stanu? I kto by go przeprowadzał? Wymienione organy państwowe z sędziami TK?
Taki przepis był już w projekcie za czasów prezydenta Bronisława Komorowskiego?
Oczywiście, już w 2013 r., kiedy nikomu się nie śniło, jakie będzie rozstrzygnięcie wyborów prezydenckich w 2015 r.
Pojawia się też zarzut – to numer pięć – że cała ustawa autorstwa PO została w minionym tygodniu uznana za niekonstytucyjną. Oczywiście, za taki uznano tylko zapis od dwóch sędziach wybranych awansem. Weźmy więc zarzut numer 6: „Powinna obowiązywać półroczna cisza legislacyjna przed wyborami sędziów”.
To postulat oparty na nieporozumieniu. Trybunał uznał we wcześniejszym orzecznictwie, że w ordynacjach wyborczych nie należy wprowadzać istotnych zmian w okresie pół roku przed głosowaniem. Są bowiem poważne racje za stabilizacją porządku prawnego przed wyborami powszechnymi. Tyle że takie wybory nie mają nic wspólnego z wyborami sędziów TK przez Sejm. To zupełnie inna materia. Zresztą prof. Rzepliński w pewnym momencie prac nad ustawą o TK w Sejmie proponował, aby tegorocznych sędziów wybrać na podstawie dotychczasowych przepisów, a ustawę wprowadzić w życie od 1 stycznia 2016 r. Nie naszą decyzją było to, że stało się inaczej.
Punkt 7 jest wyjątkowo ciekawy i budzi kontrowersje. Wbrew swym własnym wcześniejszym orzeczeniom, podczas sporu o wybór sędziów TK wydał tzw. zabezpieczenie powództwa, czyli zwrócił się do Sejmu o niepodejmowanie do czasu rozstrzygnięcia, czy sędziowie zostali wybrani zgodnie z prawem w październiku, czynności, które mogą spowodować, że wyrok Trybunału stanie się nieefektywny.
Tutaj TK rzeczywiście odstąpił od swojego wcześniejszego orzecznictwa. Sami to przyznaliśmy w uzasadnieniu postanowienia. W ustawie o Trybunale art 44, który mówi, że orzekamy w pełnym składzie m.in. w sprawach „w których skład orzekający Trybunału zamierza odstąpić od poglądu prawnego wyrażonego w orzeczeniu wydanym w pełnym składzie”. W tej sprawie orzekaliśmy w pełnym składzie, a decyzja była jednogłośna.
Czemu wydaliśmy takie postanowienie? Bo znaleźliśmy się na krawędzi kryzysu konstytucyjnego. Wyjątkowo sięgnęliśmy po to rozwiązanie. Zresztą Sejm i prezydent i tak nas nie posłuchali, choć to nie był apel, tylko orzeczenie.
Numer osiem: „Rzepliński, Biernat i Tuleja powinni być wyłączeni z rozstrzygania ustawy o TK już wcześniej”.
Myśmy wystąpili o wyłączenie, a Trybunał wnioski te uwzględnił wtedy, kiedy była przygotowywana rozprawa. Z formalnego punktu widzenia nie można się było wyłączyć przed wszczęciem postępowania!
Ostatni punkt na pańskiej liście: „Wyroki TK są stronnicze, bo na korzyść Platformy”. Jako przykład podawane jest OFE, którego redukcję Trybunał po myśli PO uznał za zgodną z prawem. Za poprzednich rządów PiS Trybunał wyrzucił do kosza choćby głęboką ustawę lustracyjną, osłabił sejmową komisję śledczą ds. banków wymierzoną w Leszka Balcerowicza, ograniczył zmiany w mediach publicznych.
Nie jestem się w stanie wypowiadać zbiorczo co do wyroków w czasach rządów PiS, bo nie było mnie wówczas w TK. Ale mam wykaz orzeczeń z ostatnich lat, które nie były szczególnie wygodne dla rządów Platformy. Trybunał zakwestionował choćby automatyczne cięcia w administracji o 10 proc., kontrolę operacyjną prowadzoną przez służby specjalne, uznał kwotę wolną od podatku za zbyt niską, uznał za niekonstytucyjne ograniczenia w prawie o zgromadzeniach zaproponowanym przez prezydenta Komorowskiego, zakwestionował nierówności w przyznawaniu prawa do różnych świadczeń socjalnych. Empirycznie nie da się udowodnić, że wyroki Trybunału były na korzyść Platformy.
Jeśli chodzi o sprawę OFE: ustawy nie zaskarżyli posłowie z żadnej partii politycznej reprezentowanej w Sejmie, ale prezydent i Rzecznik Praw Obywatelskich. To charakterystyczne.
© Licencja na publikację
© ℗ Wszystkie prawa zastrzeżone
Źródło: Rzeczpospolita
Gdy umowa z bankiem zawiera abuzywne klauzule, nie można ich zastąpić innymi przepisami. Na te i inne ważne dla frankowiczów pytania odpowiedziała Izba Cywilna SN w czwartek wieczorem.
Polska ma zapłacić 7 mln euro - zdecydował w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. To kara za niewdrożenie dyrektywy o ochronie sygnalistów.
O dwa i pół miesiąca obniżył się w ciągu roku średni wiek osób, które uzyskały uprawnienia do renty. Powodem tego niepokojącego zjawiska mogą być problemy natury psychicznej – mówią specjaliści.
65-letni adwokat Waldemar G., rektor Europejskiej Wyższej Szkoły Prawa i Administracji w Warszawie został zatrzymany przez funkcjonariuszy CBA w śledztwie dotyczącym powoływania się na wpływy - poinformowała w środę Prokuratura Krajowa.
Kolejny kandydat na dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, który uzyskał rekomendację komisji Adama Bodnara, przepadł, mimo że wygrał konkurs.
Już 23 tysiące Polaków uczestniczyło w zajęciach organizowanych przez wojsko. Rusza kolejna edycja projektu „Trenuj z wojskiem”. Pierwsze zajęcia odbędą się 11 maja w Warszawie i Wrocławiu.
Jak wynika z oświadczeń majątkowych członków rządu, w zeszłym roku utrzymywali się oni głównie z uposażeń i diet poselskich, prac dorywczych na umowę-zlecenie oraz wynajmu mieszkań. Wśród najlepiej zarabiających w rządzie znaleźli się emeryci.
Tematem pracy Komisji Nadzwyczajnej ds. wyborów kopertowych jest wyjaśnienie zmarnowania prawie 100 mln zł pieniędzy obywateli. Jednak znaczenie ustaleń tej Komisji ma w rzeczywistości zupełnie inne cele. Obnażają one bowiem jak organy państwa lekceważą Konstytucję. Jak robią co chcą. Czyli jak niszczą państwo. Wybory kopertowe to jedynie wierzchołek góry lodowej.
Zapowiedzi rekonstrukcji rządu pokazują, że nieoficjalne deklaracje lidera PO z ubiegłego roku, że nowy gabinet będzie to rząd „zadaniowców” lub wręcz „zderzaków”, nie były obietnicami bez pokrycia. Teraz będzie tak samo.
Liczba dowodów osobistych, które w 2024 roku utracą ważność przekracza dwa miliony. Reszta to osoby, które osiągną pełnoletność, zmienią nazwisko lub zgubią dokument - podaje Ministerstwo Cyfryzacji.
- Nie nadzorowałem komórki, która zajmowała się gadżetami i upominkami. Tę sprawę trzeba wyjaśnić do cna - komentuje wyniki audytu przeprowadzonego w MON były minister Mariusz Błaszczak.
Prawo i Sprawiedliwość złożyło w Sejmie wniosek o wotum nieufności dla minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloski. - Skala niekompetencji oraz skala chaosu, jaka panuje w obszarze klimatu i środowiska jest nieprawdopodobna. W zasadzie każda decyzja i każdy ruch, który wypływa z Ministerstwa Klimatu i Środowiska to jest jakaś afera - tłumaczył w Sejmie poseł PiS Waldemar Buda.
Sejm nie zgodził się w piątek na odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów reformujących Trybunał Konstytucyjny. Przepisy trafią teraz do sejmowej komisji.
Spór między węgierskim rządem a siecią austriackich marketów Spar wchodzi w kolejną fazę. Węgrzy idą do sądu. Austriacy do Komisji Europejskiej.
24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę.
Przewoźnicy lotniczy najczęściej przeciągają miesiącami czas wypłaty odszkodowań za opóźniony/odwołany lot, bądź zagubiony bagaż. Teraz to się zmieni.
Największy aquapark w naszym regionie powstanie blisko polskiej granicy. Inwestycja ma kosztować 77 mld rubli, czyli równowartość blisko 780 mln euro. Planowo zostanie oddana w 2031 roku.u
Na powstającym w Gorzowie Wielkopolskim parku handlowym zawisła symboliczna wiecha. Część sklepów przejmuje już wynajęte powierzchnie.
W poniedziałek premier Pedro Sanchez ogłosi, czy z powodu zarzutów korupcyjnych przeciw swojej żonie odchodzi z polityki. Jeden ze scenariuszy zakłada, że mógłby zostać nowym przewodniczącym Rady Europejskiej.
Zbyt długi czas remontu, przekroczony budżet, rosnące ceny materiałów, stres. To najczęstsze problemy, z jakimi mierzą się wykańczający mieszkania Polacy.
Mistrz Węgier Ferencvaros Budapeszt prowadzi negocjacje z Gazpromem. Mówi się o wielomilionowej transakcji.
Drugi sponsor rosyjskiej wojny znów zaczął ją finansować. Po przerwaniu zakupów w marcu, w strachu przed skutkami amerykańskich sankcji, koncerny z Indii, znów przyjmują rosyjskie tankowce. Pod warunkiem, że nie są…rosyjskie.
Ponad 200 elementów garderoby, biżuterii i akcesoriów ikony mody i aktywistki Vivienne Westwood trafi w tym roku na aukcję. Jaka historia kryje się za wybranymi egzemplarzami i co mówią o nich najbliżsi artystki?
Popyt na nasze usługi jest tak duży, że zwiększymy naszą flotę o pięć samolotów i będziemy w najbliższym sezonie latać 43 maszynami - ogłosił największy w Polsce przewoźnik czarterowy, Enter Air. Linia lotnicza podsumowała też zeszły rok i pochwaliła się rekordowymi wynikami.
Planowana od miesięcy operacja wojskowa w Rafah zostanie zawieszona, jeśli uda się osiągnąć porozumienie w sprawie uwolnienia zakładników, oznajmił izraelski minister spraw zagranicznych.
Czy ta historia mogła się potoczyć inaczej? Derby Mankinka, czyli pierwszy czarnoskóry piłkarski mistrz Polski, w nocy z 27 na 28 kwietnia 1993 roku zginął w katastrofie lotniczej z reprezentacją Zambii na pokładzie. 31 lat później poznaniacy znów grają o wygranie Ekstraklasy, w niedzielę mecz Lech - Cracovia.
Agencje ratingowe Fitch i Moody's utrzymały ocenę wierzytelności Francji, która w 2012 r. straciła najwyższą AAA z powodu przekroczenia limitów deficytu budżetowego i długu finansów publicznych. Trzecia agencja S&P ocenia Francję na AA z ujemną perspektywą, nową ocenę przedstawi 31 maja. Inwestorzy nadal uważają francuskie papiery dłużne za atrakcyjne.
Rewolucję w polityce socjalnej zapowiedział w sobotę premier Denis Szmygal. Ukraina odchodzi od poradzieckiego „paternalistycznego” modelu polityki społecznej. Zamiast tego pojawi się nowy, bliższy Unii model. Rozdawnictwo z budżetu zastąpią zachęty do aktywności zawodowej.
Reżim białoruski coraz bardziej odizolowuje miliony rodaków od reszty świata, zaostrza represje. I przekonuje, że tam, za murami jego łagru, wszędzie są „wrogowie”. Innego pomysłu na rządzenie dyktator już nie ma.
Max Verstappen, bo o niego tu chodzi znany jest ze swojej tradycji tworzenia unikalnych kasków na amerykańskie wyścigi Formuły 1. Podczas nadchodzącego GP Miami (05.05) pojedzie w specjalnie zaprojektowanym kasku. Tym razem fani zainteresowali się nowym kaskiem już przed wyścigiem.
Aby zachować ciągłość wypłaty świadczenia w ramach programu 800 plus należy złożyć wniosek do końca kwietnia - przypomina Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Już 23 tysiące Polaków uczestniczyło w zajęciach organizowanych przez wojsko. Rusza kolejna edycja projektu „Trenuj z wojskiem”. Pierwsze zajęcia odbędą się 11 maja w Warszawie i Wrocławiu.
Najmłodsi w sieci nie będą bezpieczni, póki warunki dyktują biznes, a rodzice bezrefleksyjnie publikują zdjęcia swoich pociech - podkreślali uczestnicy konferencji zorganizowanej przez Urząd Ochrony Danych Osobowych i rzeczniczkę praw dziecka.
Dzięki przełomowej technologii badacze odszyfrowują 1000 słów z papirusów znalezionych w Herkulanum, które zawierają szczegółowe informacje na temat miejsca spoczynku Platona.
Producent AirCar, słowackiego latającego auta, o którym zrobiło się głośno na świecie, zabrał w podniebny lot Jeana-Michela Jarre’a, jednego z pionierów muzyki elektronicznej.
Nazywa się Mazda EZ-6 i będzie sprzedawana w wersji elektrycznej i hybrydowej, ale na razie niestety tylko w Chinach. Z przyjemnością przywitalibyśmy w Europie taką Mazdę. EZ-6 to sportowo stylizowany, elegancki, sedan z podświetlaną atrapą chłodnicy i wysuwanymi klamkami.
W sobotę parlament Iraku przyjął ustawę penalizującą związki osób tej samej płci karą do 15 lat więzienia.
Masz aktywną subskrypcję?
Zaloguj się lub wypróbuj za darmo
wydanie testowe.
nie masz konta w serwisie? Dołącz do nas