Sejm zwiększył władzę Prokuratora Krajowego. PiS betonuje się w prokuraturze?

Sejm ostatecznie uchwalił przepisy, które przekazują Prokuratorowi Krajowemu część uprawnień Prokuratora Generalnego. Zdaniem opozycji, Zjednoczona Prawica zabezpiecza w ten sposób swoje wpływy w ważnej instytucji na wypadek przegrania wyborów. Prokurator Krajowy może być bowiem odwołany tylko za zgodą prezydenta.

Publikacja: 18.08.2023 10:27

Sejm zwiększył władzę Prokuratora Krajowego. PiS betonuje się w prokuraturze?

Foto: PAP/Radek Pietruszka

Chodzi o nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego, Kodeksu postępowania karnego, przepisów o ustroju sądów i Prawa o prokuraturze, która m.in. przekazuje Prokuratorowi Krajowemu część kluczowych kompetencji Prokuratora Generalnego lub je ogranicza. Dotyczą one obsady kluczowych stanowisk, kontroli nad wszystkimi szczeblami prokuratury i wydawania poleceń podległym prokuratorom. Wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł tłumaczył na etapie prac legislacyjnych, że celem nowelizacji jest przyspieszenie szeregu decyzji zapadających w ramach prokuratury i  umożliwienie polskiej prokuraturze ścisłej współpracy z Prokuraturą Europejską.  

W czwartek Sejm opowiedział się przeciwko uchwale Senatu odrzucającej tę nowelizację. Tak głosowało 234 posłów Zjednoczonej Prawicy, przeciw było 217, nikt nie wstrzymał się od głosu. Teraz nowelę musi podpisać prezydent Andrzej Duda. 

Czytaj więcej

Zbigniew Ziobro atakuje RPO, w tle sprawa Mariki i kierowcy ciężarówki pro-life

Prokuratura ziobrystów

Jak informuje portal OKO.press, wejście w życie nowelizacji nie oznacza jednak utraty wpływów w prokuraturze przez Zbigniewa Ziobrę, który dziś jest Prokuratorem Generalnym. Władza trafi bowiem w ręce obecnego Prokuratora Krajowego Dariusza Barskiego, który... był świadkiem na ślubie Zbigniewa Ziobry.

Zgodnie z nowelizacją, Prokurator Krajowy będzie decydował o sprawach kadrowych w prokuraturze – powoływał i odwoływał szefów prokuratur wszystkich szczebli. Będzie też decydować o obsadzie Prokuratury Krajowej, w której są obecnie głównie „zaufani” kierownictwa prokuratury. Prokurator Krajowy będzie decydować o delegowaniu prokuratorów do pracy w innych jednostkach, poza miejscem zamieszkania oraz kto będzie rzecznikiem dyscyplinarnym. Taki rzecznik może ścigać (i tak się dzieje)  niezależnych prokuratorów, którzy krytykują prokuraturę Ziobry.

Prokurator Generalny straci, a Prokurator Krajowy zyska prawo do podejmowania  decyzji o stosowaniu wobec obywateli inwigilacji przez policję, CBA, Straż Graniczną, czy ABW.  Do inicjowania czynności operacyjno-rozpoznawczych nowelizacja upoważnia również zastępców Prokuratora Krajowego, w tym odpowiedzialnego za strategiczne wydziały zamiejscowe do spraw przestępczości zorganizowanej i korupcji (prowadzą najważniejsze śledztwa, w tym dotyczące polityków). Oznacza to rozproszenie procesu decyzyjnego dotyczącego najważniejszych śledztw, w których stosuje się m.in. podsłuchy.

Ludzie Ziobry zachowają też nadzór nad kluczowymi śledztwami. Prokurator Krajowy będzie mógł przenosić śledztwa z jednej prokuratury do innej. Na mocy jego decyzji będzie je też mogła przejąć Prokuratura Krajowa.

Prezydent może być hamulcowym

Według OKO.press decyzja Sejmu to groźny precedens, który pokazuje, że PiS nie odda łatwo władzy nad krajem w razie przegrania wyborów parlamentarnych. Prokuratura Krajowa jest bowiem kluczowa dla rozliczenia ludzi obecnej władzy z różnych afer i z łamania prawa. Zanim więc opozycja zechce rozliczyć polityków PiS, będzie musiała usunąć z prokuratury „ziobrystów”, którzy zajmują dziś kluczowe stanowiska.  Być może będzie musiała czekać z tym do 2025 roku, gdy zostanie wybrany nowy prezydent. Obecny ma bowiem wpływ na to, kto rządzi prokuraturą i może być hamulcowym zmian. 

Obecnie obowiązujące przepisy przewidują, że Prokuratora Krajowego oraz pozostałych zastępców Prokuratora Generalnego powołuje się po uzyskaniu opinii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a odwołuje za jego zgodą.

Czytaj więcej

Prokurator w Dębicy odwołany. To kara za bezczynność w sprawie rodziny stalkerów

Chodzi o nowelizację Kodeksu postępowania cywilnego, Kodeksu postępowania karnego, przepisów o ustroju sądów i Prawa o prokuraturze, która m.in. przekazuje Prokuratorowi Krajowemu część kluczowych kompetencji Prokuratora Generalnego lub je ogranicza. Dotyczą one obsady kluczowych stanowisk, kontroli nad wszystkimi szczeblami prokuratury i wydawania poleceń podległym prokuratorom. Wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł tłumaczył na etapie prac legislacyjnych, że celem nowelizacji jest przyspieszenie szeregu decyzji zapadających w ramach prokuratury i  umożliwienie polskiej prokuraturze ścisłej współpracy z Prokuraturą Europejską.  

Pozostało 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Nieruchomości
Droga konieczna dla wygody sąsiada? Ważny wyrok SN ws. służebności
Sądy i trybunały
Emilia Szmydt: Czuję się trochę sparaliżowana i przerażona
Zawody prawnicze
Szef palestry pisze do Bodnara o poważnym problemie dla adwokatów i obywateli
Sądy i trybunały
Jest opinia Komisji Weneckiej ws. jednego z kluczowych projektów resortu Bodnara
Materiał Promocyjny
Dlaczego warto mieć AI w telewizorze
Prawo dla Ciebie
Jest wniosek o Trybunał Stanu dla szefa KRRiT Macieja Świrskiego