Etyka i reklama prawnicza: Liberalizacja marketingu adwokatów i radców prawnych

Marketing, reklama, specjalizacje i zwalczenie nieuczciwej konkurencji - to cztery tematy, które będą poruszone w listopadzie tego roku na Krajowym Zjeździe Adwokatury (tym samym, który wybierze nowe władze).

Opracowanie takich zagadnień rekomendował zespołowi przygotowującemu zjazd prezes Naczelnej Rady Adwokackiej Andrzej Zwara.

Bez podświadomości

Jaka reklama mogłaby być dopuszczalna? – Przede wszystkim nie wprowadzająca w błąd, nie oddziaływająca na emocje i podświadomość klienta, oparta na rzetelnej informacji o wiedzy i doświadczeniu adwokata, która w żaden sposób nie mogłaby dezinformować – mówi prezes Zwara. Jego zdaniem zmiana mogłaby dotyczyć m.in. kwestii specjalizacji. Po przejściu odpowiedniego cyklu szkoleń adwokat mógłby informować o tym, że posiada szczególną wiedzę w danej dziedzinie.

– Nie jestem jednak zwolennikiem wydawania certyfikatów, które miałyby dawać prawo do zajmowania się daną dziedziną i przez to dzielić adwokatów – dodaje prezes. Zespół przygotowujący zjazd pracuje już nad materiałami.

- Przygotowujemy pewne propozycje, dyskutować nad tymi kwestiami będą delegaci - mówi Roman Kusz, dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach i członek zespołu przygotowującego zjazd. Podkreśla, że ważną sprawą jest kwestia tzw. specjalizacji.

- Już dziś adwokat może określić te dziedziny prawa, które preferuje - zwraca uwagę dziekan Kusz. - Być może damy adwokatom szerszą możliwość informowania o gałęzi prawa, w której czują się najmocniejsi. Pojawiają się głosy by wersyfikować wiedzę i przyznawać konkretne tytuły, ten pogląd jednak nie jest popularny - mówi dziekan Kusz.

Podkreśla, że do większego specjalizowania się prawników dochodzi w największych kancelariach, pracujący w mniejszych zazwyczaj zajmują się szerszą kategorią spraw. Zmiana reguł szykuje się także w samorządzie radcowskim. Przygotowano tam projekt nowego kodeksu etyki, który został poddany konsultacjom. Tu także o ostatecznym kształcie zmian zdecyduje listopadowy Krajowy Zjazd Radców Prawnych.

- Co do większości kwestii przygotowywane są propozycje wariantowe, w najbardziej rewolucyjnych sprawach musi wypowiedzieć się zjazd - mówi Zenon Klatka, przewodniczący Komisji ds. Etyki przy Krajowej Radzie Radców Prawnych, były prezes KRRP.

Ulotki i maile

Podkreśla, że w środowisku radców dużo kontrowersji budzi kwestia pozyskiwania klientów i korzystania z płatnego pośrednictwa, czy też możliwość aktywniejszego działania samych radców, np. wysyłania ofert do przedsiębiorców, rozdawania ulotek.

Mec. Klatka podkreśla, że w kodeksie etyki radców prawnych nie ma określenia reklama. - Używamy pojęcia informowanie o wykonywaniu zawodu. Określamy w kodeksie sposoby, w jakich można to robić, oraz te, które są zakazane. Tu, jeśli chodzi o filozofię regulacji, niewiele może się zmienić, będzie trochę więcej przykładowych wskazań - mówi mec. Klatka.

Z kolei w przypadku specjalizacji, zdaniem mec. Klatki, by można było mówić o ich wprowadzeniu - konieczne jest rozwiązanie ustawowe.

- Proponujemy pewien krok pośredni w kierunku zmian, mianowicie możliwość podkreślania przez radców, którzy ukończą odpowiednie szkolenia, w większym stopniu swojej wiedzy w określonej dziedzinie. Nadal jednak pozostali mogliby, tak jak dziś, określać preferowane praktyki - dodaje mec. Klatka.

Wśród kontrowersyjnych kwestii wymienia m.in. to, czy konflikt interesów nadal powinien dotyczyć wszystkich radców pracujących w zespole z tym, którego konflikt bezpośrednio dotyczy, oraz utrzymanie zakazu pactum de quota litis (ustalania wynagrodzenia wyłącznie w oparciu o wynik sprawy).

opiniadla „rz"

Paweł Skuczyński

- prezes Fundacji Instytut Etyki Prawniczej

Najważniejszy problem dotyczący etycznych granic marketingu usług prawniczych to obecnie kwestia różnic między adwokatami i radcami prawnymi. Polegają one nie tylko na zakazie reklamy u adwokatów i jego braku w wypadku radców prawnych, ale przede wszystkim na istnieniu zupełnie innego modelu regulacji. U adwokatów wiąże się on z kazuistycznym wyliczeniem tego, co prawnikom wolno, u radców natomiast odwrotnie – uznaje się za dopuszczalne wszystko to, co nie narusza kilku podstawowych zasad etyki zawodowej. Nie dostrzegam pilnej potrzeby liberalizacji etyki radcowskiej. Powinno się za to uprościć zasady etyki adwokackiej tak, aby wprowadzić bardziej jasne kryteria oceny, co w marketingu jest etyczne, a co nie.