Dla kogo częściowa emerytura i ile wyniesie

Możliwość uzyskania częściowego świadczenia nie dotyczy jednak wszystkich ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 r., a jedynie tych, którzy mają ukończony wiek emerytalny 62 lata dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn i nie mają ukończonego podwyższonego wieku emerytalnego.

O częściową emeryturę nie mogą ubiegać się kobiety dla których podwyższony wiek emerytalny wynosi 62 lata lub jest niższy od 62 lat, np. 60 lat i pięć miesięcy.

Dodatkowym warunkiem, jaki muszą spełnić ubezpieczeni mający ukończone 62 lata (kobiety) i 65 lat (mężczyźni) jest udowodniony co najmniej 35-letni (przez kobietę) i 40-letni (przez mężczyznę) staż pracy (okres składkowy i nieskładkowy).

Przykład

Podwyższony wiek emerytalny kobiety urodzonej 31 grudnia 1958 r. wynosi 62 lata.

Kobieta ta, po osiągnięciu tego wieku, może przejść na pełną emeryturę i nie musi udowadniać co najmniej 35-letniego stażu pracy.

Przykład

Podwyższony wiek emerytalny kobiety urodzonej 15 grudnia 1959 r. wynosi 62 lata i cztery miesiące. Po osiągnięciu 62 lat będzie mogła przejść na emeryturę częściową, o ile udowodni 35-letni staż pracy.

Przykład

Podwyższony wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 16 lipca 1949 r. wynosi 65 lat i sześć miesięcy.

Po osiągnięciu 65 lat będzie mógł przejść na emeryturę częściową, o ile udowodni 40-letni staż pracy.

Przykład

Podwyższony wiek emerytalny mężczyzny urodzonego 15 stycznia 1949 r.  wynosi 65 lat i pięć miesięcy. Po osiągnięciu 65 lat będzie mógł przejść na emeryturę częściową, o ile udowodni 40-letni staż pracy.

Jak ustalić staż

Staż wynoszący 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn będzie ustalany na zasadach przyjętych dla emerytur na starych zasadach. I tak przy ustalaniu stażu emerytalnego 35 (lub 40) lat będą przyjęte wszystkie okresy składkowe oraz nieskładkowe, w rozmiarze nie większym niż 1/3 udowodnionych okresów składkowych.

Jeżeli suma tych okresów będzie krótsza niż 35 (40) lat, a ubezpieczony legitymuje się okresami pracy w gospodarstwie rolnym lub okresami prowadzenia gospodarstwa rolnego, to okresy składkowe i nieskładkowe mogą być uzupełnione tym okresami w zakresie niezbędnym do uzupełnienia.

Ustawa dopuszcza również możliwość uzupełnienia przy ustalaniu 35 (40) lat okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli wnioskodawca utracił prawo do renty. Uzupełnienie takie jest możliwe, o ile okresy składkowe i nieskładkowe uzupełnione ewentualnie okresami pracy w gospodarstwie rolnym (lub prowadzenia gospodarstwa rolnego) będą zbyt krótkie.

Przykład

Pan Anastazy legitymuje się 27-letnim okresem składkowym, 5-letnim okresem nieskładkowym, 4-letnim okresem opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz 5-letnim okresem pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy przyznanej na podstawie ustawy emerytalnej. W sumie legitymuje się 40-letnim okresem uprawniającym do emerytury częściowej.

Ile można dostać

Aby obliczyć wysokości emerytury częściowej organ rentowy:

? ustali ile wynosiłaby kwota emerytury obliczona zgodnie z art. 26 ustawy emerytalnej,

? obliczy 50 proc. z kwoty, która stanowi wysokość emerytury częściowej – tak wyliczona kwota nie podlega podwyższeniu do wysokości emerytury najniższej.

W celu obliczenia kwoty emerytury – w myśl art. 26 ustawy – ustala się jej podstawę obliczenia, którą dzieli się przez średnie dalsze trwanie życia osoby ubiegającej się o nią z momentu przejścia na tę emeryturę.

Podstawę obliczenia emerytury ustala się zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy emerytalnej. Stanowi ją kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, zewidencjonowana na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury częściowej oraz zwaloryzowanego kapita-łu początkowego. Kwota ta uwzględnia należne ubezpieczonemu waloryzacje (roczne i kwartalne) składek i kapitału początkowego.

Średnie dalsze trwanie życia ustala się na podstawie tablicy ogłoszonej przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego dla celów emerytalnych. Tablica ta obowiązuje od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku i dotyczy wniosków zgłoszonych w tym okresie. Aktualna tablica ogłoszona została w Monitorze Polskim z 23 marca 2012 r. pod pozycją 182.

Przykład

Pan Antoni urodził się 15 listopada 1949 r. i legitymuje się 38-letnimi okresami składkowymi i okresami nieskładkowymi w ilości czterech lat. Łączny staż to 42 lata.

Pan Antoni nie pracuje od 1 sierpnia 2011 r. i od 15 marca 2012 r. pobiera świadczenie przedemerytalne w wysokości 938,25 zł.

Powszechny podwyższony wiek emerytalny pana Antoniego to 65 lat i osiem miesięcy. Będzie mógł po osiągnięciu 65 lat, co nastąpi 15 listopada 2014 r., zgłosić wniosek o emeryturę częściową, bowiem spełnia warunek wieku oraz ma udowodniony co najmniej 40-letni staż pracy.

Pan Antoni chciałby sprawdzić przybliżoną wysokość emerytury. W tym celu dokonał wyliczeń (opierając się na informacji ZUS o kwocie składek i kapitału początkowego według stanu na 31 grudnia 2010 r., którą otrzymał w 2011 r. i aktualnej tablicy dalszego trwania życia ogłaszanej przez prezesa GUS dla celów emerytalnych – mając świadomość, że faktyczne wartości będą inne).

Średnie dalsze trwanie życia dla osoby 65-letniej z aktualnej tablicy trwania życia to 211,08 miesięcy.

Opierając się na informacji przekazanej przez ZUS według stanu konta na dzień 31 grudnia 2010 r.  pan Antoni przyjął do obliczenia emerytury kwotę zwaloryzowanych składek, tj. 230 302,04 zł oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego, tj. 608618,53 zł. Łącznie tak ustalona podstawa obliczenia emerytury wynosiłaby 838920,57 zł. Przybliżona wysokość emerytury - po jej obliczeniu w myśl art. 26 ustawy emerytalnej wynosiłaby 3974,41 zł (838929,57zł : 211,08 mies.). Trzeba jednak pamiętać, że podstawa obliczenia emerytury oraz wartość średniego dalszego trwania życia może się zmienić.

50 proc. z 3974, 41 zł to 1987,21 zł – kwota ta byłaby wyższa od świadczenia przedemerytalnego, wynoszącego aktualnie 938,25 zł (pamiętać jednak trzeba, że świadczenie to do momentu przejścia na emeryturę częściową, po kolejnych waloryzacjach, będzie przysługiwało w innej wysokości).